بوزنجان علیا

بوزنجان علیا یا بوزنجان بالایی روستایی از توابع بخش بیضا شهرستان بیضا در استان فارس ایران است. بوزنجان(به گویش محلی بوزِنگون) روستایی از توابع شهرستان بیضا دارای طبیعتی بسیار دنج، پوشش گیاهی متنوع درختان بلوط و جغرافیایی استثنایی که در گذشته انواع مختلف گوزن ها، پلنگ ایرانی، نمونه های متنوع پرندگان و سایر جانداران در کوههای آن زندگی می کردند که بعلت شکار بی رویه درگذشته نسل گوزن های آن منقرض شده است. براساس گفته های قدیمیان ده در خانه های خود هرروز شاهد دیدن گله های گوزن در حال چرا دردامنه کوه بوده اند. این روستا در دره ای در حصار دو کوه ،که به مرتفع ترین نقطهٔ کوه شمالی و در اصطلاح محلی "بر آفتاب"،"چل چهار قلا(چهار کلاغ)"هست و معبر امام زاده یا عارفی با نام "شاه سفید پوش"در دامنهٔ این کوه قرار دارد . از جنوب و در اصطلاح محلی"نصحه"به کوه های سرد سیری محاط هست که "تل قلعه"که قدمتش به دوران ساسانیان بر می گردد که ثبت ملی نیز شده(سال1386) نیز در دامنهٔ این کوه قرار دارد، محاط شده است. گفتنی ست بوزنجان به بزمگاه بزرگان نیز شهرت داشته و در زمان ساسانیان چراگاهی مناسب برای سران حکومتی بوده، چنان که به نقل از برخی مردم محلی در کوه های این منطقه تیرهای آهنی مخصوص کمان تیر اندازی نیز یافت شده است. تا همین اواخر هم خانهای منطقه، برای تفریح و خوشگذرانی به اینجا می‌آمدند و حتی خانه آنها که خان چندین روستای بزرگ بودند، در بوزنجان قرار داشت. آثاری از چندین آسیاب قدیمی نشان از رونق و آبادانی این روستا درگذشته دارد. بوزنجان به دو بخش سفلی و علیا تقسیم شده و گویش ساکنین این روستا لری است . تعداد اندکی از خانوارها از ترک های عشایر هستند که در این روستا یکجانشین شدند. قسمت سفلای آن که به قلعه تنگ معروف است، 7 کیلومتر آنطرفتر و به طرف شرق علیا هست و در حدود 60 سال پیش با اجبار خان محل توسط ساکنین علیا ساخته و بخشی از ساکنین علیا به اجبار به این بخش مهاجرت کردند. از جاهای دیدنی بوزنجان، برم جنیِ، تل قلعه،دره باغ انجیر،شاه سفید پوش، و به ویژه دره‌ی برم شیر است.در کل منطقه ای بکر و دیدنی پوشیده از درختان بلوط و...میباشد که در ایام تعطیلات خیلی از دوستداران طبیعت برای تفریح به این منطقه می آیند.تقریبا کسی به صورت دائم در این روستا زندگی نمی کند و اهالی آن از چند دهه پیش به شیراز مهاجرت کرده اند.جمعیت بوزنجانی های ساکن شیراز حداقل ۱۰۰۰ نفر است. در دهه اخیر، تعداد کثیری از اهالی به شغل ساخت و ساز (بساز و بفروش) روی آورده اند. اخیرا اهالی روستا اقدام به ساخت منازل جدید نموده و یا منازل قدیم را مرمت کرده و همچنین باغات را سر و سامان داده اند.بنابراین اواخر هفته و خصوصا بهار و تابستان، اهالی به روستا می آیند. از محصولات باغی میتوان به میوه سیب،سیب گلاب،گیلاس،زرد آلو،گوجه باغی،هلو،به،انگور،گردو،بادام و...نام برد. علی رغم نزدیکی به مرکز استان (شیراز) و جاذبه های گردشگری، متاسفانه این روستا از نعمت آب آشامیدنی لوله کشی محروم است. کوه های بوزنجان پوشیده از درختان بلوط است و گردشگران بسیاری در طول سال، کنار رودخانه یا جنگل به تفریح و پیک نیک می پردازند. گویش لری این روستا آمیخته با زبان فارسی است و همانند لری نورآباد یا کهگیلویه و بویراحمد سخت و غیرقابل فهم نیست. به عنوان مثال: بوزنجانی ها به دختر و پسر، همان دختر و پسر می گویند؛ درحالیکه در مناطق دیگر، لرها از واژه های دووَر و کُر به جای دختر و پسر استفاده می کنند. درست است که مردم این روستا از توابع شهرستان بیضا هستند، اما خود را بیضایی نمی دانند و به عبارتی خود را برتر می پندارند. از افراد صاحب منصب در پست های سازمانی می توان به جناب سرهنگ' حاج سروش کرمی بوزنجانی (جانشین اسبق فرماندهی انتظامی استان فارس) اشاره کرد؛ ایشان فردی بسیار متواضع، خوشرو و متشخص می باشند. از چهره های ورزشی موفق نیز میتوان از بوزنجانی نام برد. این روستا شورای اسلامی نیز دارد. رییس شورای دوره قبل جناب آقای عینعلی ارضی بوزنجانی از معتمدین این روستا بودند و رییس شورای کنونی جناب آقای علی (مراد) الله یاری، فردی نیک منش و متواضع هستند. برخی از نام های خانوادگی اهالی این روستا به شرح زیر است: کرمی، رحیمی، آذرهنر، ارضی، هوشیار، صادقی، زارع، خلیلی، الله یاری، یحیایی، امیدی، عباسی، رفیعی، شفیعی، ربیعی، فرخی، نوروزی، فاتحی، و ...