ایل موسیوند کلیایی

ایل موسیوند کلیایی یکی از طوایف بنام و وطن دوست کرد به شمار می روند و در قرون اخیر از میان آنان مردمانی وطن پرست وخیر خواه برخواسته که مصدر خدمات دولتی و ملی مهم شده اند ایل موسیوند با حفظ مناطق مرزی ایران به خصوص هنگامی که دولت مرکزی ایران براثر فشارها و گرفتاری های داخلی و خارجی رو به ضعف نهاده بود پیوسته مانند سد آهنین ایستادگی کرده و مدت ها در برابر تجاوزات سایر ملل اجنبی به خصوص عثمانیها و روس ها یکه و تنها جنگیده اند وهر مشت از خاک ایران زمین را با جان خود برابر داشته اند سکونتگاه این موسیوند کلیایی مبهم است است اما دست کم ۹ قرن است که در همین سکونتگاه امروزی حضور داشته اند و از همین ناحیه به مناطق دیگر پراکند شده اند بخش مهمی از این جا به جایی ها در نتیجه ی سیاست های سلطان علاءالدین کیقباد سلجوقی و شاه عباس صفوی، نادر شاه افشار،کریم خان زند آغا محمدخان قاجار بوده است موسیوندها که شامل ۲۵۰۰ خانوار بوده اند از ناحیه ی کلیایی به مناطقی چون: شیراز ، همدان ، لرستان( خرم آباد) کردستان عراق ، لیلاخ ،جوانرود و روانسر ، پاوه، خانقین و سلیمانیه،تویسرکان، کنگاور، قصر شیرین ، اسلام آباد غرب، صحنه ،اسدآباد، نهاوند، ملایر ، سیلاخور، خاوه ، چغلوندی و دامنه های اشترانکوه در ازنا، دورود و الیگودوز، خانسار و گلپایگان وقسمت هایی از استان مرکزی کوچ کرده اند و ممکن است در سایر نواحی ایران هم حضور داشته باشند بر اساس منابع کلیایی با شعباتش زیر شاخه ای از کرد و لک بوده اند و این موضوع تحت یک عنوان افتخار آمیز بر روی مزار موسیوندهای اشترانکوه که مسافت زیادی از کلیایی فاصله گرفته اند به صورت لک موسیوند ذکر شده اند و هم اکنون شهرت بسیاری از خاندان های آنها بر گرفته از این این غیور مند و پر افتخار است

و در کلام دیگر بر گرفته از کتاب ایلات و طوایف کرمانشاهان: در نواحی شمالی کرمانشاهان و کردستان ایران به علت جایگاه ویژه پیوند خویشاوندی بین بزرگان ایل موسیوند کلیایی با ایل زندیه،کلهر، سنجابی، خاندان اردلان،وزیری، بگوند(بیگوند) فیله کوری، و...شکل گرفته اند و از زمان حرکت‌های تاریخی ایل موسیوند کلیایی در مناطق مختلف ایران مرکزی و فارس و خراسان و افغانستان برای دفاع از استقلال و تمامیت ارضی ایران آغاز گردید و به پاس این حمایت و طرفداری املاک وسیع و حاصلخیز منطقه کلیایی در مقابل آنچه که در زیستگاه زمستانی در شمال کردستان و خانقین و سلیمانیه در عراق کنونی از دست داده بودند به آن‌ها واگذار گردید. توجه بیش از حد والیان اردلان و امرای ترک (عثمانی) در ماورای دیاله به منطقه کلیایی موجب گردید که موسیوند ها تا اوایل دوره افشاریه (۱۱۴۸ هـ. ق) و یکپارچگی ایران بزرگ، یاسای ایلی را در پیش گرفته و بر دوش اسب در سپاه قزلباش روزگار بگذرانند و در این دوران، حکومت منطقه کلیایی که شامل ایل و مرکز و اهالی ثابت (دهقانان) است در تواریخ و مآخذ با عنوان سنقر یاد شده‌است. در زمان شاه صفی (۱۰۳۸ – ۱۰۵۲ هـ. ق) حکومتی به نام سنقر (ایل موسیوند) و کلهر در این ناحیه ایجاد و به خوانین زنگنه تفویض شد زیرا سران زنگنه شاهرخ بیگ و شیخعلی خان فرزندان علی بیگ (آلی بالی بیگ) مورد توجه دربار صفوی بودند و شاهرخ بیگ زنگنه به این مقام منصوب گردید.