اتابک
اتابک در اصل لغت تُرکی است[۱][۲][۳] که از زمان سلجوقیان رواج داشت و معنی آن پدربزرگ بود. لغت اتابک مرکب از دو کلمه آتا و بک مخفف بیوک، به معنی بزرگ است، این اصطلاح در دربارهای ایران معمول به معنی آموزگار سلطان و گاهی به معنی بزرگ ایل استفاده شده است.[۴]
در دوره سلاجقه، لله‌ها و معلم‌سرخانه‌های فرزندان شاه را «اتابک» خطاب می‌کردند. این افراد گاه به مقام صدارت نیز می‌رسیدند. به تدریج و در دوره‌های بعد گاه به صدراعظم، اتابک یا اتابک اعظم نیز خطاب می‌شد. افرادی مانند علی‌اصغرخان اتابک و امیرکبیر، در دوره قاجاریه لقب «اتابک اعظم» داشته‌اند. در دوره مظفرالدین‌شاه، برخی از شاهزادگان مانند عین‌الدوله نیز، لقب اتابکی گرفتند. امروزه در نقاط مختلفی از ایران خانواده‌هایی با این فامیلی وجود دارند؛ از جمله: گروهی در تهران، کرمانشاه، لرستان، یاسوج (دشتروم)، دهدشت ، میلاجرد استان مرکزی و...[۵]
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ «ATĀBAK – Encyclopaedia Iranica». iranicaonline.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۲۱.
- ↑ René Grousset. The Empire of the Steppes: A History of Central Asia, Rutgers University Press, 1970, p. 158.
- ↑ "Definition of ATABEG". www.merriam-webster.com (به انگلیسی). Retrieved 2020-08-21.
- ↑ لغت‌نامه دهخدا [۱] بایگانی‌شده در ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine
- ↑ اطلاعات عمومی. عنایت‌الله شکیباپور. کتابفروشی اشراقی. ص ۲۹۸.