ابوبکر خورشیدی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
ابوبکر بن محمد بن خورشید
حاکم برخی ولایات لر کوچک
پیشینمحمد
درگذشتهقرن ششم هجری قمری
فرزند(ان)شجاع الدین، نوربن الدین
دودمانطایفه جنگروی
پدرمحمد

ابوبکر بن محمد بن خورشید پدر شجاع الدین خورشید مؤسس سلسله اتابکان لر کوچک و فرزند محمد خورشیدی از درباریان ترکان شوهله است.[۱][۲] ابوبکر بواسطه پدرش محمد، از طرف ترکان شوهله به شحنگی برخی از ولایات لر کوچک منصوب شد.[۳][۴]

خاستگاه آل خورشید[ویرایش]

دائره المعارف بزرگ اسلامی دربارهٔ خاستگاه آل خورشید می‌نویسد: «امرای اتابکان لر کوچک از سرکردگان طایفهٔ جنگروی و از شعبهٔ «سلبوری» بودند که در تاریخ نامعلومی برای یافتن چراگاه همراه یا برخی طوایف دیگر از مسکن اصلی خود، مانرود (مادانرود کنونی، مرکز پخش طرهان واقع در جنوب کوهدشت)، به چنگری (نام کوه و محلی در شمال خاوری کوهدشت) کوچیدند و نام همین منطقه را نیز بر خود نهادند. این طوایف تا پیش از سدهٔ ۶ هجری قمری حکومتی نداشتند و تابع خلافت عباسی و حکام عراق عجم بودند.»[۵][۶]

فرزندان ابوبکر خورشیدی[ویرایش]

اسکندر بیگ ترکمان، حمدالله مستوفی، شرف‌خان بدلیسی، علی محمد ساکی، حمید ایزدپناه، ایرج کاظمی و نصرت لله میر از جمله تاریخ نگاران مشهور و معتبر ایران و لرستان، ابوبکر بن محمد را پدر شجاع‌الدین خورشید و نوربن‌الدین دانسته‌اند.[۷][۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳]

تأسیس سلسله اتابکان لر کوچک[ویرایش]

شجاع الدین خورشید، فرزند ابوبکر سرانجام در نیمه قرن ششم قمری توانست حکومت لرستان را به دست بیاورد و دودمان اتابکان لر کوچک را تأسیس کند که به مدت پنج قرن بر بخش گسترده‌ای از عراق عجم و رشته کوه زاگرس حکومت کرد.[۱۴][۱۵][۱۶]

منابع[ویرایش]

  1. حمدالله مستوفی، تاریخ گزیده
  2. Foundation، Encyclopaedia Iranica. «Welcome to Encyclopaedia Iranica». iranicaonline.org (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۰.
  3. «اتابکان لرستان صفحه 2 | مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی». www.cgie.org.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۰.
  4. admin (۲۰۱۸-۱۰-۲۵). «شجاع الدین خورشید». تقویم تاریخ صبور - مستندسازی ابنیه تاریخی. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۰.
  5. «اتابکان لرستان صفحه 2 | مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی». www.cgie.org.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۰.
  6. ایزدپناه، حمید (۱۳۷۶). تاریخ جغرافیایی و اجتماعی لرستان. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۶۲-۷۸۰۲-۸.
  7. اسکندر بیگ ترکمان، عالم آرای عباسی
  8. حمدالله مستوفی، تاریخ گزیده
  9. ایزدپناه، حمید (۱۳۷۶). تاریخ جغرافیایی و اجتماعی لرستان. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۶۲-۷۸۰۲-۸.
  10. ساکی، علی محمد (۱۳۴۳). جغرافیای تاریخی و تاریخ لرستان. محمدی. شابک ۹۷۸۹۶۴۶۲۷۸۰۲۸.
  11. آزادی چگنی، بهمن (۱۳۸۷). تاریخ معاصر چگنی: بررسی جغرافیای تاریخی؛ سیاسی؛ اقتصادی؛ اجتماعی و فرهنگی چگنی. تهران: سیفا. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۵۰-۵۵۲۲-۱.
  12. کاظمی، ایرج (۱۳۷۶). مشاهیر لر، بررسی پیشینه تاریخی، اجتماعی، و ساختار شهر خرم‌آباد. خرم‌آباد: افلاک. شابک ۹۷۸۹۶۴۶۴۳۱۰۰۳.
  13. میر، نصرت لله (۱۳۸۷). تاریخ پانصدساله لرستان. خرم‌آباد: شاپورخواست. صص. ۱۲۵. شابک ۹۷۸۹۶۴۲۷۰۷۰۵۸.
  14. «بررسی تکاپوهای مشروعیت یابی اتابکان لر کوچک از حمله مغول تا تأسیس سلسله ایلخانی (616-656ق)». پرتال جامع علوم انسانی. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۰.
  15. «بررسی تاریخ سیاسی اتابکان لرکوچک». www.virascience.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۰.
  16. «اتابکان لرستان | دائرةالمعارف بزرگ اسلامی | مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی». www.cgie.org.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۰.