پری (ماهنشان)
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| کشور |  ایران |
| استان | زنجان |
| شهرستان | ماهنشان |
| بخش | مرکزی |
| دهستان | اوریاد |
| مردم | |
| جمعیت | ۸۵۵ نفر (سرشماری ۹۵) |
| کد آماری | ۲۳۵۴۸۱ |
روستای پری از توابع دهستان اورباد در بخش مرکزی شهرستان ماهنشان استان زنجان قرار دارد.[۲]
بر اساس سرشماری عمومی سال ۱۳۸۵ جمعیت آن ۷۷۷ نفر (۱۷۷ خانوار) است.
جستارهای وابسته[ویرایش]
دوار باستانی پری پیشینه های تاریخی پری
الف_ ادوار باستان:
پری کنونی را به روایتی حسنعلی خان در اوایل دوره ی قاجار پایه گذاری کرده است. پری بر بستری از آبادیهای کهن تر« گنج آباد»،«کرپیجلی» و«گوللو» خفته است که دست آورد زمان های قدیم تری هستند. در ضرب المثلی آمده است:«گت گوللویه، گل پری ه یورولسان قال گنج آبادا» و به نظر می رسد قدمت تاریخی زیارتگاه«ایوان قایا» و «دلک قایا» و مراسمی که دختران دم بخت و زنان نازا با عبور از زیر هفت پل سنگی که هر کدام از سه تخته سنگ نه چندان بزرگ و بدون استفاده از مصالح ساختمانی و ملات ساخته شده بودند، یک دیوار سنگی کم ارتفاعی، درست بر فراز بلندترین نقطه کوه، آن را از محیط های دیگر جدا می ساخت، به دوره های بس کهنتر مربوط می شود. در کنار زیارتگاه ایوان قایا و آبادی های از میان رفته دیگر می توان به گورهای تپه مشرف به گنج آباد اشاره کرد. این گورهای سنگی پس از انقلاب طی حفاری جویندگان گنج کشف شده است. این گورها مکعب مستطیل هستند از چهار ردیف سنگ های رودخانه شکل گرفته اند. جهت اسکلت درون آنها شرقی غربی است و گورها در عمق یک متری زمین کنده شده اند. بر روی ردیف سنگ های دیوار گور دو تا سه، سنگ تخته ای و بسیار بزرگ قرار داشته و دهانه گور با این سنگ ها مسدود شده است. این گورها از هزاره اول پیش از میلاد تا دوره اشکانیان(580 قم تا 400 م) در آذربایجان رواج فراوان داشته است. با توجه به بقایای این گورها، تاریخ باستانی پری تا هزاره اول پیش از میلاد یعنی به 3000 سال پیش بر می گردد.
پری به دلیل قرارگرفتن در نزدیکی«تخت سلیمان» و ناحیه ی«افشار» و ارتباط با این نواحی از راه خورجهان در مسیر رویدادهای بزرگ تاریخ قرار داشته است. براساس منابع موجود در دوره ی اشکانیان(25 ق م _ 224 م) دولت بیزانس از حدود تخت سلیمان و اوریاد به«آتروپاتن»(آذربایجان) و از آنجا به«آپامه آ»(ری) یکی از پایتخت های دولت اشکانی حمله کرد. در دوره ی ساسانیان نیز این ناحیه به دلیل وجود پرستشگاههای آتش مورد توجه بوده است.[1] پس از ظهور اسلام و حمله ی تازیان این منطقه از رویدادهای تند و تیز سیاسی به دور نبوده و نگارنده سنگ گورهایی به زبان عربی و خطوط کوفی در اطراف پری مشاهده کرده است. نام چشمه ماجان(ماجان بلاغی) پری هم می تواند نشانه ای از حضور سلجوقیان ترکمن در این روستا باشد. ماجان نام یکی از چهار نهر مهم رود مرغاب بوده است که به شهر مرو و پیرامون آن آب می رساند.[2]
سپاه مغول در این ناحیه استقرار داشته و نیروهای امیر تیمور گورکانی نیز که از سواحل دریاچه ی وان به حرکت در آمده بود، به منظور تهاجم به همدان در یورش سه ساله(790_ 788 هـ _ ق) از نزدیکی این ناحیه حرکت کرد.
در زمان حمله اشرف افغان به ایران و حضو عثمانی ها، به دستور فرمانده سپاه عثمانی، سنجاق عبدالعزیز پاشا کرد حاکم مراغه به سه قسمت تقسیم شد. سنجاق مراغه را به چاووش باشی حاجی مصطفی سر عسکر دادند. سنجاق مکری را به فرخ پاشا دادند. سلدوز و لاهیجان را هم به حسنعلی بگ برادر فرخ پاشا وا گذاشتند. حکیم زاده علی پاشا سردار تبریز اوریاد(اوریاباد) را از افشارها گرفت و ایل قره تبقلی که بین اوریاد و زنجان قشلاق و ییلاق می کردند، اظهار اطاعت کردند.[3]
نادرشاه افشار نیز چندین بار به این منطقه آمد و شد کرده است. نادر یک بار در سال 1143 هـ. ق برای سرکوبی افغان های ابدالی و یک بار در صفر سال 1147 و بار سوم در سال 1156 هـ . ق برای جنگ با احمد پاشا از ناحیه ی اوریاد و افشار با سپاهیان خود گذشته است. یکی از دلایل آمد و شد نادر به این ناحیه پراکندگی ایل افشار در این سرزمین بوده است.
