میرزا رضا تبریزی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

میرزا رضا مهندس باشی تبریزی (۱۱۶۷ - ۱۲۶۲ خورشیدی) مهندس، طراح و مترجم دوران محمدشاه بود و طراحی و نقشه مدرسه دارالفنون از کارهای اوست.[۱]

زندگینامه[ویرایش]

میرزا رضا متولد ۱۲۰۳ قمری و پدرش در تشکیلات حکومتی عباس میرزا در تبریز به کارهای دیوانی مشغول بود. در جوانی به مهندس شهرت داشت و به مأموریت های نقشه برداری از مرز ایران و روسیه اعزام شده بود.

وی در سال ۱۲۳۰ قمری و در سن ۲۷ سالگی به همراه چهار نفر دیگر برای تحصیل به انگلستان فرستاده شد تا در رشته توپخانه و فن قلعه و استحکامات تحصیل نماید. او در هنگام اعزام با درجه سلطان توپخانه مشغول خدمت لشکری بود. میرزا رضا دوره چهار ساله آکادمی نظامی سلطنتی را در وول‌ویچ با سختی گذراند و در سال ۱۳۳۴ قمری به ایران بازگشت و در لشکر آذربایجان زیر نظر عباس میرزا مشغول کار گردید.[۱][۲]

آثار[ویرایش]

میرزا رضا در لشکر کشی محمد شاه به هرات شرکت داشت و در ساخت سنگر و احداث قلعه همکاری میکرد. از آثار دیگر وی میتوان به تهیه نقشه ساختمان دارالفنون اشاره نمود که توسط محمدتقی خان معمارباشی ساخته شد. همچنین وی طراحی و ساخت سد ناصری در رودخانه کرخه را در سال ۱۲۶۸ قمری عهده دار بود.[۳][۴][۱]

تألیف و ترجمه[ویرایش]

میرزا رضا در ترجمه و تألیف نیز فعال بود و آثاری از خود باقی گذاشته است:

  • ترجمه تاریخ پطر کبیر.
  • ترجمه تاریخ تنزیل و خرابی دولت روم.
  • ترجمه تاریخ ناپلئون اول.
  • ترجمه صواعق النظام.
  • رساله‌ای در فشنگ.
  • جغرافیای رودبار و قصران.[۱]

مرگ[ویرایش]

میرزا رضا مهندس باشی در سن ۹۶ سالگی در اثر حادثه سقوط از ارتفاع در منزل خودش فوت نمود.

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ کریمیان، علی (۱۳۸۸). «میرزا رضا مهنس باشی از نخستین مهندسان ایرانی» (PDF). گنجینه اسناد. تهران: سازمان اسناد ملی ایران. ۱۱ (۴۴): ۴۴. دریافت‌شده در ۱۹ خرداد ۱۳۹۵.
  2. «تاریخچه اعزام دانشجو به خارج از کشور». دنیای اقتصاد. دریافت‌شده در ۱۹ خرداد ۱۳۹۵.
  3. «دارالفنون نخستین مدرسه در ایران». دارالفنون. دریافت‌شده در ۱۹ خرداد ۱۳۹۵.
  4. «درالفنون». دانشنامه اسلام معاصر. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ ژوئن ۲۰۱۶.