مایع یونی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
ساختار پیشنهادی مایع یونی مبتنی بر ایمیدازولیوم.

مایع یونی (IL) نمکی در حالت مایع است. در بعضی از زمینه‌ها، این اصطلاح به نمکی محدود شده‌است که نقطه ذوب آن زیر دمای دلخواه مانند ۱۰۰ درجه سلسیوس (۲۱۲ درجه فارنهایت) است. در حالی که مایعات معمولی مانند آب و بنزین عمدتاً از مولکول‌های خنثی الکتریکی ساخته می‌شوند، مایعات یونی عمدتاً از یون‌ها و جفت یون‌های القایی ساخته می‌شوند. به این مواد الکترولیت مایع، ذوب یونی، مایعات یونی، نمک‌های ذوب شده، نمک‌های مایع یا شیشه‌های یونی گفته می‌شود.[۱][۲]

مایعات یونی کاربردهای بالقوه بسیاری دارند. آنها حلال‌های قدرتمندی هستند و می‌توانند به عنوان الکترولیت استفاده شوند. نمکی که در دمای نزدیک به محیط مایع هستند برای کاربردهای باتری الکتریکی مهم هستند و به دلیل فشار بخار بسیار پایین به عنوان درزگیر در نظر گرفته شده‌اند.

تاریخ[ویرایش]

تاریخ کشف مایع یونی، به همراه هویت کاشف آن مورد مناقشه است. نیترات اتانول‌آمین (mp 52–55 ° C) در سال ۱۸۸۸ توسط S. Gabriel و J. Weiner گزارش شده‌است.[۳] یکی از اولین مایعات یونی واقعاً در دمای اتاق اتیل‌آمونیوم نیترات است که در سال ۱۹۱۴ توسط پل والدن گزارش شده‌است.[۴] در دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، مایعات یونی بر اساس کاتیون‌های ایمیدازولیوم و پیریدینیوم جایگزین شده با آلکیل، با آنیون‌های هالید یا تترا هالوژنوآلومینات، به عنوان الکترولیت بالقوه در باتری‌ها تولید شدند.[۵][۶]

ساختار[ویرایش]

مایعات یونی ترکیباتی متشکل از یک کاتیون حجیم و غیرمتقارن و یک آنیون می باشند که به گونه ای نامنظم و غیرفشرده در کنار یکدیگر قرار گرفته اند.

مزایای و ویژگی‌ها[ویرایش]

فشار بخارپایین، پنجره الکتروشیمیایی پایدار و گسترده، دمای ذوب پایین، اشتعال ناپذیری، سازگار با طبیعت.

کاربردها[ویرایش]

  • سنتز آلی
  • جداسازی فلزات سنگین از آب
  • داروسازی
  • فرآوری سلولز
  • پردازش مجدد سوخت هسته ای
  • انرژی حرارتی خورشیدی
  • بازیافت زباله
  • باتری
  • عامل پراکندگی
  • جذب کربن
  • تریبولوژی
  • ابرخازن ها

منابع[ویرایش]

  1. Thomas Welton (1999). "Room-Temperature Ionic Liquids". Chem. Rev. 99 (8): 2071–2084. doi:10.1021/cr980032t. PMID 11849019.
  2. F. Endres; S. Zein El Abedin (2006). "Air and water stable ionic liquids in physical chemistry". Phys. Chem. Chem. Phys. 8 (18): 2101–16. Bibcode:2006PCCP....8.2101E. doi:10.1039/b600519p. PMID 16751868.
  3. S. Gabriel; J. Weiner (1888). "Ueber einige Abkömmlinge des Propylamins". Chemische Berichte. 21 (2): 2669–2679. doi:10.1002/cber.18880210288.
  4. Paul Walden (1914), Bull. Acad. Sci. St. Petersburg, pages 405-422.
  5. H. L. Chum; V. R. Koch; L. L. Miller; R. A. Osteryoung (1975). "Electrochemical scrutiny of organometallic iron complexes and hexamethylbenzene in a room temperature molten salt". J. Am. Chem. Soc. 97 (11): 3264–3265. doi:10.1021/ja00844a081.
  6. J. S. Wilkes; J. A. Levisky; R. A. Wilson; C. L. Hussey (1982). "Dialkylimidazolium chloroaluminate melts: a new class of room-temperature ionic liquids for electrochemistry, spectroscopy and synthesis". Inorg. Chem. 21 (3): 1263–1264. doi:10.1021/ic00133a078.

پیوند به بیرون[ویرایش]