درگیری‌های ۱۴۰۰ افغانستان و ایران
| درگیری‌های ۲۰۲۱ ایران و افغانستان | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بخشی از درگیری‌های ایران و افغانستان | |||||||
 نقشه ولایت نیمروز افغانستان در امتداد مرز ایران | |||||||
| |||||||
| طرف‌های درگیر | |||||||
 ایران |
 افغانستان | ||||||
| واحدهای درگیر | |||||||
 فرماندهی مرزبانی جمهوری اسلامی ایران |
 نیروهای مسلح امارت اسلامی افغانستان | ||||||
| تلفات و خسارات | |||||||
| هر دو طرف تلفات جانی را تکذیب کردند[۱] در حالی که گزارش رسانه‌ها از تلفات در هر دو طرف خبر داده‌اند.[۲] | |||||||
درگیری‌های ۱۴۰۰ افغانستان و ایران در تاریخ ۱۰ آذر ۱۴۰۰ مصادف با در ۱ دسامبر ۲۰۲۱ واقع در مرزهای شرقی روی داد، محل وقوع درگیری از سوی ایران استان سیستان و بلوچستان و از سوی افغانستان بود ولایت نیمروز بود.[۳] در جریان این درگیری، جنگجویان طالبان چندین پاسگاه مرزی ایران را تصرف کردند[۲] و ایران در پاسخ مواضع طالبان راه هدف حمله توپخانه‌ای قرار داد .درگیری‌ها بعد از یک روز پس از اینکه دو طرف به توافق رسیدند و طالبان از تمام مناطق تصرف شده خارج شدند، پایان یافت.[۴][۵][۲] هر دو طرف این حادثه را یک «سوءتفاهم» خواندند و تلفات ناشی از آن را تکذیب کردند، در حالی که گزارش‌های رسانه‌ها از تلفات هر دو طرف خبر دادند.[۲]
این حمله نخستین تقابل جدی میان ایران و طالبان پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان بود.[۶]
زمینه[ویرایش]
روابط بین ایران، کشوری عمدتاً شیعه، و طالبان، تحت سلطه بنیادگرایان سنی، از لحاظ تاریخی بسیار پرنوسان بوده‌است.[۷] در زمان حکومت طالبان بر افغانستان بین سالهای ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱، ۱۰ دیپلمات ایرانی از کنسولگری در مزار شریف توسط طالبان اعدام شدند. این امر منجر به بسیج نظامی ایران شد که با وساطت سازمان ملل متحد حل شد.[۸] در جریان حمله آمریکا به افغانستان در سال ۲۰۰۱، ایران با نیروهای آمریکایی همکاری کرد و نیروهای ویژه ایران در جریان تصرف هرات از ائتلاف شمال حمایت کردند.[۹]
در طول جنگ ۲۰۰۱–۲۰۲۱ در افغانستان، ایران روابط خود را با طالبان بهبود بخشید، در طول جنگ، ایالات متحده و جمهوری اسلامی افغانستان، ایران را به ارائه پناهگاه‌ها و حمایت مادی از طالبان متهم کردند.[۱۰][۱۱][۱۲] در سال ۲۰۱۰، یک افسر ایرانی نیروی قدس سپاه پاسداران که به عنوان «تسهیل‌کنندهٔ کلیدی تسلیحات طالبان» توصیف شده بود توسط نیروهای ناتو در افغانستان دستگیر شد.[۱۳] در سال ۲۰۱۷، جمهوری اسلامی افغانستان ایران را به کمک مستقیم به طالبان در حملهٔ آنها علیه نیروهای دولتی افغانستان در غرب متهم کرد و مدعی شد که ایران تلاش کرده‌است یک بند در ولایت هرات را تخریب کند.[۱۴] ایران اتهام حمایت از طالبان را رد کرده‌است.
در تابستان ۲۰۲۱، طالبان پس از خروج ایالات متحده از این کشور، حکومت خود را بر افغانستان دوباره برقرار کرد.[۱۵] در نوامبر ۲۰۲۱، احمد مسعود، رهبر جبهه مقاومت ملی افغانستان و اسماعیل خان، در چارچوب تلاش‌های خود برای تقویت اپوزیسیون افغانستان در ایران ملاقات کردند.[۱۶]
شرح رویداد[ویرایش]
۱۰ آذر ۱۴۰۰ نیروهای مسلح طالبانی به وسیله چند خودرو سواری با تعرض به خاک ایران از طریق مرز سیستان و بلوچستان وارد خاک ایران شدند، آماج‌نیوز رسانه واقع در افغانستان در این باره گزارش کرد که ابتدا پاسگاه مرزی مربوط به ایران به نام ده رئیس صرف شده و بعد از به بیان مردم محلی، آن نیروهای طالبانی با پیشروی در خاک ایران دو پاسگاه دیگر را نیز به نام‌های دوست محمد و سیاه‌چم[۱۷] را نیز به تصرف خود درآوردند.[۳] خبرگزاری‌ها و مقامات ایران وقوع درگیری را تأیید[۱۸] اما تصرف پاسگاه‌های مرزی را رد کردند.[۱۹][۳] پس از آن نیروهای مرزبانی در ایران اقدام به پاسخ با تسلیحات نیمه‌سنگین کردند،[۶] نیروهای طالبان خودروهای هاموی زرهی ساخت آمریکا را برای نبرد با نیروهای نظامی ایرانی به ولایت نیمروز فرستادند.[۱۸]
دیوار مرزی[ویرایش]
خبرگزاری تسنیم نزدیک به سپاه پاسداران، در شرح علت این رویداد نوشت که دیواری مرزی به فاصله چند صد متر از مرز افغانستان، در خاک ایران با هدف مقابله با ورود قاچاقچیان کشیده شده‌است، بخش‌هایی از املاک و زمین‌های کشاورزی و تعدادی گور در آنسوی دیوار نزدیک به مرز افغانستان جا مانده و همین موضوع سبب «سوءتفاهم» طالبان و شلیک به سمت کشاورزان ایرانی شده‌است.[۶]
واکنش‌ها[ویرایش]
برخی رسانه‌ها خبر از سقوط سه پاسگاه مرزی در ایران را دادند و برخی رسانه‌ها و مقامات جمهوری اسلامی نیز این موضوع را رد کردند.[۳] در برخی رسانه‌های ایران و در بین مقامات از این موضوع با عنوان «سوءتفاهم مرزی»، حمله «اشرار» و «قاچاقچیان» یاد شد.[۶]
منابع[ویرایش]
- ↑ Gul, Ayaz (1 December 2021). "Taliban, Iran Say Misunderstanding Sparked Brief Border Clashes". VOA (به انگلیسی).
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ "طالبان تسیطر علی مواقع ونقاط حراسة ایرانیة علی الحدود المشترکة". Al Bawaba. 1 December 2021. Retrieved 1 December 2021.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ «قوای طالبان و نیروهای مرزبانی ایران با هم درگیر شدند؛ «اختلاف مرزنشینان بود»». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۲-۰۲.
- ↑ Shahla, Arsalan (1 December 2021). "Iran Forces and Taliban Clashed on Afghan Border, Tasnim Says". بلومبرگ نیوز. Retrieved 1 December 2021.
- ↑ "Clashes over Iran-Afghanistan's 'border misunderstanding' ended". Reuters. 1 December 2021. Retrieved 1 December 2021.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ Welle (www.dw.com)، Deutsche. «درگیری میان طالبان و نیروهای ایران در نواحی مرزی | DW | 01.12.2021». DW.COM. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۲-۰۲.
- ↑ "اشتباک حدودی بین القوات الإیرانیة وطالبان بسبب "سوء فهم"". CNN Arabic. 1 December 2021. Retrieved 1 December 2021.
- ↑ "Taliban, Iran hold talks". CNN. 3 February 199. Retrieved 1 December 2021.
- ↑ Nadimi, Farzin (19 July 2021). "Iran Sets Its Eyes on Afghanistan". انستیتو واشینگتن برای سیاست خاور نزدیک. Retrieved 1 December 2021.
- ↑ Siddique, Abubakar; Shayan, Noorullah (31 July 2017). "Mounting Afghan Ire Over Iran's Support For Taliban". رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی (به انگلیسی).
- ↑ "Iran Backs Taliban With Cash and Arms". وال‌استریت جورنال. 11 June 2015. Retrieved 13 June 2015.
- ↑ "Afghanistan war logs: Iran's covert operations in Afghanistan". گاردین (به انگلیسی). 25 July 2010.
- ↑ "Iranian officer captured in Afghanistan: NATO". خلیج تایمز (به انگلیسی). 24 December 2010.
- ↑ "Iran Accused of Helping Taliban Capture A District In Afghanistan". رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی (به انگلیسی). 26 July 2017.
- ↑ Trofimov, Yaroslav (14 August 2021). "How the Taliban Overran the Afghan Army, Built by the U.S. Over 20 Years". The Wall Street Journal. Retrieved 1 December 2021.
- ↑ Chaudhury, Dipanjan Roy (8 November 2021). "Anti-Taliban leader Ahmad Masoud visits Iran to stitch alliance". India Times. Retrieved 2 December 2021.
- ↑ «پایان درگیری بین نیروهای طالبان و مرزبانان ایرانی در نیمروز». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۲-۰۲.
- ↑ ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ «درگیری مرزی بین طالبان و نیروهای ایران در ولایت نیمروز». ایران اینترنشنال. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۲-۰۲.
- ↑ «درگیری شدید بین مرزبانان ایرانی با طالبان/ تکذیب تصرف پاسگاه‌های مرزی ایران / ویدئو». خبر فوری - اخبار فوری و لحظه ای | در لحظه با خبر شوید. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۲-۰۲.