تری‌سدیم فسفات

Trisodium phosphate
	نام‌گذاری آیوپاک Trisodium phosphate
	دیگر نام‌ها Sodium phosphate tribasic
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	۷۶۰۱-۵۴-۹ , ; 10101-89-0 (dodecahydrate)
پاب‌کم	۱۶۶۷۵۷
کم‌اسپایدر	۲۲۶۶۵
UNII	J9O85FKF29
شمارهٔ ئی‌سی	231-509-8
KEGG	D09000
ChEBI	CHEBI:37583
ChEMBL	CHEMBL۳۶۳۱۰۰
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس	TC9575000
کد اِی‌تی‌سی	A06AD17,A06AG01 (WHO)‎ B05XA09 (WHO)‎; V10XX01 (WHO)‎ (32P)
جی‌مول-تصاویر سه بعدی	Image 1
	SMILES [O-]P(=O)([O-])[O-].[Na+].[Na+].[Na+] ;
	InChI InChI=1S/3Na.H3O4P/c;;;1-5(2,3)4/h;;;(H3,1,2,3,4)/q3+1;/p-۳ ; Key: RYFMWSXOAZQYPI-UHFFFAOYSA-K InChI=1/3Na.H3O4P/c;;;1-5(2,3)4/h;;;(H3,1,2,3,4)/q3+1;/p-۳; Key: RYFMWSXOAZQYPI-DFZHHIFOAM;
خصوصیات
فرمول مولکولی	Na3PO4
جرم مولی	163.94 g/mol
چگالی	1.620 g/cm3 (dodecahydrate)
دمای ذوب	۷۳٫۵ °C decomp. (dodecahydrate)
انحلال‌پذیری در آب	1.5 g/100 mL (0 °C); 8.8 g/100 mL (25 °C)
خاصیت بازی (pKb)	2.23
ساختار
ساختار بلوری	دستگاه بلوری لوزی‌پهلو
خطرات
MSDS	ICSC 1178
شاخص ئی‌یو	Not listed
لوزی آتش
نقطه اشتعال
ترکیبات مرتبط
ترکیبات مرتبط	مونوسدیم فسفات; دی‌سدیم فسفات; تری‌پتاسیم فسفات
	به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
	(بررسی) (چیست: /؟)
	Infobox references

تری‌سدیم فسفات (به انگلیسی: Trisodium phosphate) با فرمول شیمیایی Na_۳PO_۴ یک ترکیب شیمیایی با شناسه پاب‌کم ۱۶۶۷۵۷ است؛ که جرم مولی آن ۱۶۳٫۹۴ g/mol می‌باشد.^[۲]

دربارهٔ تری سدیم فسفات[ویرایش]

تری سدیم فسفات با فرمول شیمیایی (Na3PO۴) یک ترکیب شیمیائی امولسیون کننده، قلیائی قوی با pH معادل ۱۲ است و در آب به راحتی قابل حل می‌باشد. در صنایع غذائی به وفور استفاده می‌شود به طوری که از این ترکیب برای بهبود بافت پنیر و حفظ لزجت شیر و جلوگیری از جدا شدن فاز آبی در شیر منجمد، استفاده می‌شود. نوعی ترکیب از سدیم و فسفر است. این ماده در تولید لاستیک، شوینده‌ها و چاپ عکس کاربرد دارد. در پودرهای لباس‌شویی (همچنین صنایع تصفیه برق آبی) باعث از بین رفتن سختی آب می‌شود، همچنین به عنوان مواد نگه دارنده نیز گزینه خوبی به حساب می‌آید.^[۳]^[۴]

مشخصات تری سدیم فسفات[ویرایش]

پودر سفیدی است که به نام‌های فسفات سدیم، پنتا سدیم تری فسفات، تری سدیم فسفات و STPP شناخته شده و درگرفتن سختی آب به‌خصوص در پودرهای لباس‌شویی و هم‌چنین در تهیه مواد غذایی به کار می‌رود.^[۵]

موارد مصرف[ویرایش]

عمده صنایع مصرف‌کننده این ماده شیمیایی شامل کارخانجات تولید مواد شوینده، صنایع تصفیه آب، صنایع غذایی، صنایع سرامیک‌سازی، معدنی، صنایع تولید کاغذ، صنایع پتروشیمی و نیروگاه‌ها می‌باشد.

سایر ویژگی‌ها[ویرایش]

سفید یا کریستال‌های بی‌رنگ
efflorescent در هوا
به راحتی در آب قابل حل است، ولی در محلول‌های آلی حل نمی‌شود
محلول آب آن قلیایی. (ارزش پ هاش محلول حدود ۱۲)
تراکم نسبی در ۱٫۶۲ است، نقطه ذوب ۷۳٫۴ است.

کاربردهای STPP[ویرایش]

این نمک به عنوان افزودنی غذایی به حفظ رطوبت کمک می کند و یک امولسیفایر و نگهدارنده برای حفظ رنگ و بافت طبیعی در محصولات گوشتی و ماهی ها است. STPP به طور معمول در فرایند تولید گوشت ها و لبنیات ها استفاده می شود.

در محصولات شوینده به بهبود توانایی شوینده ها برای نفوذ مواد به داخل پارچه کمک می کند. همچنین به عنوان عامل بافر و تنظیم کننده pHدر نرم کردن آب کاربرد دارد.

دیگر کاربردهای صنعتی آن شامل:[ویرایش]

· غذای حیوانات خانگی

· تصفیه آب

· برنزه کننده چرم

· محصولات آرایشی

· کاغذسازی

· کاشی و سرامیک

· استخراج معدن

· عامل کنترل تارتار

· کنترل خوردگی

· کنترل سرب

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

↑ Merck Index, 12th Edition, 8808.
↑ "Approved additives and E numbers". Food Standards Agency (به انگلیسی). Retrieved 2021-01-24.
↑ «سدیم تری پلی فسفات STPP تولید در ایران». شیمی کارون. ۲۰۱۹-۱۱-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۲۴.
↑ Folland, Jonathan P.; Stern, Ric; Brickley, Gary (2008-09). "Sodium phosphate loading improves laboratory cycling time-trial performance in trained cyclists". Journal of Science and Medicine in Sport. 11 (5): 464–468. doi:10.1016/j.jsams.2007.04.004. ISSN 1440-2440. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
↑ "Electronic Code of Federal Regulations (eCFR)". Electronic Code of Federal Regulations (eCFR) (به انگلیسی). Retrieved 2021-01-24.

«IUPAC GOLD BOOK». دریافت‌شده در ۱۸ مارس ۲۰۱۲.

این یک مقالهٔ خرد شیمی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

[1] Merck Index, 12th Edition, 8808.

[2] "Approved additives and E numbers". Food Standards Agency (به انگلیسی). Retrieved 2021-01-24.

[3] «سدیم تری پلی فسفات STPP تولید در ایران». شیمی کارون. ۲۰۱۹-۱۱-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۲۴.

[4] Folland, Jonathan P.; Stern, Ric; Brickley, Gary (2008-09). "Sodium phosphate loading improves laboratory cycling time-trial performance in trained cyclists". Journal of Science and Medicine in Sport. 11 (5): 464–468. doi:10.1016/j.jsams.2007.04.004. ISSN 1440-2440. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)

[5] "Electronic Code of Federal Regulations (eCFR)". Electronic Code of Federal Regulations (eCFR) (به انگلیسی). Retrieved 2021-01-24.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]