مورولا: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
جزبدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۴: خط ۱۴:
}}
}}


'''مورولا''' {{انگلیسی|Morula}} (از لاتین ''morus'': توت)، اولین مراحل رویانی با 16 سلول است (که به آن بلاستومر گویند) که در توپ صلبی درون زنو پلوسیدا قرار دارد.<ref>{{Cite book|author=Boklage, Charles E.|title=How New Humans Are Made: Cells and Embryos, Twins and Chimeras, Left and Right, Mind/Self/Soul, Sex, and Schizophrenia|publisher=World Scientific|year=2009|isbn=9789812835130|page=217|url=https://books.google.com/books?id=j7GfgRIgP9YC&pg=PT233}}</ref><ref>
'''توته''' یا توتاله<ref>واژه‌های مصوّب فرهنگستان تا پایان دفتر یازدهم فرهنگ واژه‌های مصوّب</ref> (morula) تودهٔ کروی از یاخته‌های جنینی است که از تقسیم یاختهٔ تخم حاصل می‌شود.
{{cite web
| title = The Early Embryology of the Chick |publisher=UNSW Embryology
| url = https://embryology.med.unsw.edu.au/embryology/index.php/Book_-_The_Early_Embryology_of_the_Chick_4
| access-date = 2015-03-03
}}</ref>


مورولا از بلاستوسیت متمایز است، چرا که مورولا (3-4 روز پس از لقاح) به صورت توده‌ای شامل 16 سلول همه‌توان بوده که شکل کروی دارند، درحالی که بلاستوسیست (4-5 روز پس از لقاح)، درون زونا پلوسیدا و در طول توده سلولی داخلی دارای حرفه است. اگر مورولا دست نخورد و به صورت لانه گزینی شده (کاشته شده) باقی بماند، در نهایت به بلاستوسیست تکوین خواهد یافت.<ref name="EHD">{{cite web | url=http://www.ehd.org/movies.php?mov_id=6 | title=The Morula and Blastocyst | publisher=the Endowment for Human Development | access-date=11 April 2015}}</ref>
توته در فرایند [[رویان‌زایی]]، به [[رویان|رویانی]] می‌گویند که در یکی از نخستین بخش‌های فرایند رویان‌زایی می‌باشد.<ref>{{یادکرد-ویکی | زبان=انگلیسی | عنوان=Morula | پیوند=http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Morula&oldid=488900853 | بازیابی=۲۷ تیر ۱۳۹۱}}</ref>


مورولا با شروع از زیگوت تک‌سلولی، و پس از یک سلسله تقسیمات رویان اولیه، از نوع تسهیمی تولید می گردد. زمانی که به مرحله 16 سلولی رسید، شبیه توت (mulberry) گشته، از این رو به آن مورولا گفته می شود (از لاتین ''morus'' به معنای توت).<ref>{{cite book|editor1=Sherman, Lawrence S.|title=Human embryology|edition=3rd|publisher=Elsevier Health Sciences|year=2001|isbn=978-0-443-06583-5|page=20|url=https://books.google.com/books?id=H5qw-jiMc44C&pg=PA20|display-editors=etal}}</ref> طی چند روز بعد از لقاح، سلول‌های بخش بیرونی مورولا با تشکیل دسموزوم و اتصالات شکاف‌دار، بهم به صورت محکم بسته می شوند. این فرآیند به فشرده سازی معروف است.<ref>{{cite book|authors=Chard, Tim & Lilford, Richard|title=Basic sciences for obstetrics and gynaecology|publisher=Springer|year=1995|isbn=978-3-540-19903-8|page=18|url=https://books.google.com/books?id=MsPsw4ejMxwC&pg=PA18}}</ref><ref>{{Cite book|authors=Mercader, Amparo|chapter=Human embryo culture|editor1=Lanza, Robert |editor2=Klimanskaya, Irina|title=Essential stem cell methods|publisher=Academic Press|year=2008|isbn=978-0-12-374741-9|page=343|chapter-url=https://books.google.com/books?id=aPcvphPV6AgC&pg=PA343|display-authors=etal}}</ref> سرنوشت سلول‌های سمت بیرونی و داخلی افتراقی بوده، چرا که سلول‌های بیرونی به پیش‌ساز‌های تروفوبلاست و سلول‌های داخلی به پیش‌سازان توده سلولی داخلی تبدیل می گردند. داخل مورولا، به دلیل انتقال فعال یون‌های سدیم از سلول‌های تروفوبلاست و اسمز آب، حفره ای بوجود می آید. این پدیده منجر به ایجاد توپ توخالی از سلول‌های رویانی اپی‌تلیومی (تروفکتودرم) می گردد. با این حال، برخی از سلول‌ها داخل به دام افتاده و تبدیل به توده سلولی داخلی (ICM) گشته که پرتوان نیز می باشند. در پستانداران (بجز مونوتریم‌ها)، ICM درنهایت "کل جنین" (embryo proper) را تشکیل می دهند، درحالی که تروفکتودرم تشکیل جفت جنین (placenta) و بافت‌های برون رویانی را می دهد. با این حال، خزندگان دارای ICM متفاوتی می باشند. این مراحل در خزندگان طولانی شده و به چهار بخش تقسیم بندی می گردد.<ref>{{cite book|authors=Morali, Olivier G.|chapter=Epithelium-Mesenchyme Transitions are Crucial Morphogenetic Events Occurring During Early Development|editor=Savagner, Pierre|title=Rise and fall of epithelial phenotype: concepts of epithelial-mesenchymal transition|publisher=Springer|year=2005|isbn=978-0-306-48239-7|page=16|chapter-url=https://books.google.com/books?id=3a54uGVK03cC&pg=PA16|display-authors=etal}}</ref><ref>{{cite book|author=Birchmeier, Carmen|chapter=Morphogenesis of epithelial cells|editor1=Paul, Leendert C. |editor2=Issekutz, Thomas B.|title=Adhesion molecules in health and disease|publisher=CRC Press|year=1997|isbn=978-0-8247-9824-6|page=208|chapter-url=https://books.google.com/books?id=vLqxqS0iZkYC&pg=PA208|display-authors=etal}}</ref><ref>{{cite book|author=Nagy, András|title=Manipulating the mouse embryo: a laboratory manual|publisher=CSHL Press|year=2003|isbn=978-0-87969-591-0|pages=60–61|url=https://books.google.com/books?id=4juoa5xMs8oC&pg=PA60}}</ref><ref>{{cite book|author1=Connell, R.J. |author2=Cutner, A.|chapter=Basic Embryology|editor1=Cardozo, Linda |editor2=Staskin, David|title=Textbook of female urology and urogynaecology|publisher=Taylor & Francis|year=2001|isbn=978-1-901865-05-9|page=92|chapter-url=https://books.google.com/books?id=EMMUyiKOOiEC&pg=PA92}}</ref>
[[یاختهٔ تخم]] در بسیاری از [[گونه (زیست‌شناسی)|گونه‌ها]]، دستخوش [[چرخه یاخته‌ای|چرخه‌های یاخته‌ای]] تند و سریعی می‌شود بی آنکه اندازهٔ آنها بزرگتر شود که به پدید آمدن خوشه‌ای از [[یاخته|یاخته‌های]] هم‌اندازه از آن [[یاختهٔ تخم]] نخستین می‌انجامد.
به [[تقسیم یاخته|تقسیم یاخته‌های]] [[رویان]] در نخستین گام پس از پیدایش رویان [[شکافت رویان]] می‌گویند.
یاخته‌های گوناگونی پس از فرایند شکافت رویان پدید می‌آیند که به آنها [[جوانه‌سا]] می‌گویند و سپس تودهٔ فشرده‌ای را درست می‌کنند که به آن '''توته''' می‌گویند و در پایان فرایند شکافت رویان، [[جوانه (رویان‌زایی)|جوانه]] پدید می‌آید.<ref>{{یادکرد-ویکی | زبان=انگلیسی | عنوان=(Cleavage (embryo | پیوند=http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Cleavage_(embryo)&oldid=497518486 | بازیابی=۲۶ تیر ۱۳۹۱}}</ref>


==همچنین ببینید==
به فرایند تشکیل توتاله، توتالگی (morulation) گفته می‌شود.
* [[تسهیم (رویان)|تسهیم]]
* [[بلاستولاسیون]]


==منابع==
==منابع==

نسخهٔ ‏۱۹ مارس ۲۰۲۱، ساعت ۱۶:۱۶

مورولا
بلاستولاسیون. 1 - مورولا، 2 - بلاستولا.
مراحل اولیه لقاح اووم پستانداران. نیم-طرح‌واره z.p مخفف زونا پلوسیدا و p.gl مخفف گویچۀ قطبی است. a) مرحله دو-سلولی b) مرحله چهار-سلولی c) مرحله هشت-سلولی d-e) مرحله مورولا.
جزئیات
روزها3
ساخته اززیگوت
سازندهبلاستولاسیون، بلاستوسیست
شناسه‌ها
MeSHD009028
TEE2.0.1.2.0.0.11

مورولا (به انگلیسی: Morula) (از لاتین morus: توت)، اولین مراحل رویانی با 16 سلول است (که به آن بلاستومر گویند) که در توپ صلبی درون زنو پلوسیدا قرار دارد.[۱][۲]

مورولا از بلاستوسیت متمایز است، چرا که مورولا (3-4 روز پس از لقاح) به صورت توده‌ای شامل 16 سلول همه‌توان بوده که شکل کروی دارند، درحالی که بلاستوسیست (4-5 روز پس از لقاح)، درون زونا پلوسیدا و در طول توده سلولی داخلی دارای حرفه است. اگر مورولا دست نخورد و به صورت لانه گزینی شده (کاشته شده) باقی بماند، در نهایت به بلاستوسیست تکوین خواهد یافت.[۳]

مورولا با شروع از زیگوت تک‌سلولی، و پس از یک سلسله تقسیمات رویان اولیه، از نوع تسهیمی تولید می گردد. زمانی که به مرحله 16 سلولی رسید، شبیه توت (mulberry) گشته، از این رو به آن مورولا گفته می شود (از لاتین morus به معنای توت).[۴] طی چند روز بعد از لقاح، سلول‌های بخش بیرونی مورولا با تشکیل دسموزوم و اتصالات شکاف‌دار، بهم به صورت محکم بسته می شوند. این فرآیند به فشرده سازی معروف است.[۵][۶] سرنوشت سلول‌های سمت بیرونی و داخلی افتراقی بوده، چرا که سلول‌های بیرونی به پیش‌ساز‌های تروفوبلاست و سلول‌های داخلی به پیش‌سازان توده سلولی داخلی تبدیل می گردند. داخل مورولا، به دلیل انتقال فعال یون‌های سدیم از سلول‌های تروفوبلاست و اسمز آب، حفره ای بوجود می آید. این پدیده منجر به ایجاد توپ توخالی از سلول‌های رویانی اپی‌تلیومی (تروفکتودرم) می گردد. با این حال، برخی از سلول‌ها داخل به دام افتاده و تبدیل به توده سلولی داخلی (ICM) گشته که پرتوان نیز می باشند. در پستانداران (بجز مونوتریم‌ها)، ICM درنهایت "کل جنین" (embryo proper) را تشکیل می دهند، درحالی که تروفکتودرم تشکیل جفت جنین (placenta) و بافت‌های برون رویانی را می دهد. با این حال، خزندگان دارای ICM متفاوتی می باشند. این مراحل در خزندگان طولانی شده و به چهار بخش تقسیم بندی می گردد.[۷][۸][۹][۱۰]

همچنین ببینید

منابع

  1. ↑ Boklage, Charles E. (2009). How New Humans Are Made: Cells and Embryos, Twins and Chimeras, Left and Right, Mind/Self/Soul, Sex, and Schizophrenia. World Scientific. p. 217. ISBN 9789812835130.
  2. ↑ "The Early Embryology of the Chick". UNSW Embryology. Retrieved 2015-03-03.
  3. ↑ "The Morula and Blastocyst". the Endowment for Human Development. Retrieved 11 April 2015.
  4. ↑ Sherman, Lawrence S.; et al., eds. (2001). Human embryology (3rd ed.). Elsevier Health Sciences. p. 20. ISBN 978-0-443-06583-5.
  5. ↑ Chard, Tim & Lilford, Richard (1995). Basic sciences for obstetrics and gynaecology. Springer. p. 18. ISBN 978-3-540-19903-8.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:استفاده از پارامتر نویسندگان (link)
  6. ↑ Mercader, Amparo et al. (2008). "Human embryo culture". In Lanza, Robert; Klimanskaya, Irina (eds.). Essential stem cell methods. Academic Press. p. 343. ISBN 978-0-12-374741-9.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:استفاده از پارامتر نویسندگان (link)
  7. ↑ Morali, Olivier G. et al. (2005). "Epithelium-Mesenchyme Transitions are Crucial Morphogenetic Events Occurring During Early Development". In Savagner, Pierre (ed.). Rise and fall of epithelial phenotype: concepts of epithelial-mesenchymal transition. Springer. p. 16. ISBN 978-0-306-48239-7.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:استفاده از پارامتر نویسندگان (link)
  8. ↑ Birchmeier, Carmen; et al. (1997). "Morphogenesis of epithelial cells". In Paul, Leendert C.; Issekutz, Thomas B. (eds.). Adhesion molecules in health and disease. CRC Press. p. 208. ISBN 978-0-8247-9824-6.
  9. ↑ Nagy, András (2003). Manipulating the mouse embryo: a laboratory manual. CSHL Press. pp. 60–61. ISBN 978-0-87969-591-0.
  10. ↑ Connell, R.J.; Cutner, A. (2001). "Basic Embryology". In Cardozo, Linda; Staskin, David (eds.). Textbook of female urology and urogynaecology. Taylor & Francis. p. 92. ISBN 978-1-901865-05-9.

مطالعه بیشتر

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=مورولا&oldid=31510236»