کاهش هشیاری ناشی از افزایش گرانش

کاهش هشیاری ناشی از افزایش گرانش ترجمهٔ اصطلاح انگلیسیِ "G-force induced loss of consciousness" (به‌اختصار: g-LOC) است و پدیدهٔ زیر را که اثر گرانش زمین است، توصیف می‌کند:

خلبانان هواپیماهای شکاری، هنگام دور زدن سریع دچار اضطراب می‌شوند. وقتی بدن خلبان، تحت تأثیر شتاب مرکزگرا، طوری قرار می‌گیرد که سرش به طرف مرکز خمیدگی متمایل می‌شود، فشار خون در مغزش کاهش می‌یابد و این به اختلال در کار مغز منجر می‌شود.

در هواپیماها علامت‌های هشداردهنده‌ای وجود دارد که کار خلبان را آسان می‌کند. وقتی شتاب مرکزگرا به $2g$ یا $3g$ می‌رسد، خلبان احساس سنگینی می‌کند. در شتابِ حدود $4g$ خلبان اشیا را سیاه‌وسفید می‌بیند و دید کانونی پیدا می‌کند. اگر شتاب به همین اندازه بماند یا بیشتر شود، دید مختل و خلبان پس از زمانی اندک دچار بیهوشی می‌شود. این حالت به کاهش هشیاری ناشی از افزایش گرانش (g-LOC) معروف است.

منابع

• مبانی فیزیک. دیوید هالیدی، رابرت رزنیک، جرل واکر، ترجمهٔ نعمت‌الله گلستانیان، محمود بهار. [ویرایش ۶]. تهران: مبتکران، ۱۳۸۳، ص ۷۷.