ریزکنترل‌گر: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Asapilu (بحث | مشارکت‌ها)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
Amirobot (بحث | مشارکت‌ها)
جز میکروکنترلر را به ریزکنترل‌گر منتقل کرد: ربات: انتقال تاریخچه
خط ۱: خط ۱:
#REDIRECT [[ریزکنترل‌گر]]
[[پرونده:153056995 5ef8b01016 o.jpg|left|thumb|230px|تراشهٔ اینتل ۸۷۴۲، یک [[ریزکنترل‌کننده]] ۸ بیتی شامل [[پردازشگر]]ی ۱۲ مگاهرتزی، [[حافظه دسترسی تصادفی]] ۱۲۸ بایتی، ای‌پی‌رام ۲۰۴۸ بایتی و ورودی/خروجی]]

'''ریزکنترلگر''' یا '''میکروکنترلر''' {{به انگلیسی|Microcontroller}} نوعی [[ریزپردازنده]] است که دارای [[حافظه دسترسی تصادفی|حافظهٔ دسترسی تصادفی]] (RAM) و [[حافظه فقط خواندنی|حافظهٔ فقط خواندنی]] (ROM)، تایمر، پورت‌های ورودی و خروجی (I/O) و درگاه ترتیبی (Serial Port پورت سریال) در '''درون خود تراشه''' می‌باشد و می‌تواند به تنهایی بر روی ابزارهای دیگری کنترل اعمال کند. به عبارت دیگر یک میکرو کنترلر، [[مدار مجتمع]] کوچکی است که از یک CPU کوچک و اجزای دیگری نظیر نوسان ساز کزیستالی، تایمر، درگاه‌های ورودی و خروجی [[آنالوگ]] و [[دیجیتال]] و حافظه تشکیل شده‌است.

در واقع یک ریزپردازنده در درون ریزکنترلگر قرار داده شده‌است که ریزکنترلگر با استفاده از آن می‌تواند محاسبات منطقی و حسابی را انجام دهد.

وجود RAM و ROM و پورت‌های I/O در میکرو کنترلرها آنها را یک انتخاب ایده ال برای کاربردهایی می‌کند که قیمت و فضا در آنها مهم است. در بسیاری از کاربردها مثل کنترل از راه دور تلویزیون نیازی به محاسبات سنگین در حد یک ۴۸۶ یا حتی ۸۰۸۶ وجود ندارد. در این گونه موارد و بسیاری دیگر از کاربردها فضای مورد استفاده توان مصرفی و قیمت هر واحد مهم تر از قدرت محاسبات است.
در این گونه موارد اغلب لازم است تعدادی I/O خوانده شده و بیت‌های مشخصی را خاموش یا روشن کند.
به همید دلیل این گونه پردازنده‌ها را (IBP(ITTY-BITTY PROCESSOR نیز می‌نامند.

میکروکنترلرها عموما برای کاربردهای کوچک طراحی می‌شوند، بنابراین برخلاف ریزپردازنده‌ها در این جا مهمترین مسائل، سادگی و مصرف کم توان است.<ref>[http://en.wikipedia.org/wiki/Microcontroller ویکی‌پدیای انگلیسی]</ref>

برخی از وسایل که از میکرو کنترلر استفاده می‌کنند: تلفن، موبایل، سیستم، ایمنی، دربازکن گاراژ، دستگاه فاکس، کامپیوتر شخصی PC، ویدئو، دوربین ویدئویی، چرخ خیاطی، سیستم‌های تهویه، سرعت سنج
== اجزا ==
یک ریزکنترل کننده از سخت‌افزارهایی مانند [[پردازنده]]، [[RAM]]، [[ROM]] و یک سری [[پایانه]] ( یا پورت یا درگاه) تشکیل شده‌است.

از سوی دیگر، از آنجا که این قطعات در اکثر حالات برای مقاصد کنترلی استفاده می‌شوند، نیاز به برقراری ارتباط با دستگاه تحت کنترل خود را دارند. اما از آنجا که اکثر [[سیگنال]]‌های لازم برای این منظور سیگنالهای [[آنالوگ]] هستند، باید ابتدا این سیگنال‌ها به صورت [[دودویی]] تبدیل شوند تا برای پردازنده قابل درک باشند. این کار توسط [[مبدل سیگنال‌های آنالوگ به دیجیتال|مبدل آنالوگ به دیجیتال]] صورت می‌گیرد. همچنین در برخی از میکروکنترلرها [[مبدل دیجیتال به آنالوگ]]ی هم وجود دارد که امکان فرمان دادن میکروکنترلر به دستگاه‌های با ورودی آنالوگ را فراهم می‌کند.

از دیگر اجزای معمول و پرکاربرد در میکروکنترلرها، [[تایمر]]ها هستند. تایمرها عموما از یک شمارنده تشکیل می‌شوند که پس از تعداد مشخصی از شمارش، تولید یک [[وقفه]] می‌کنند که می‌تواند برای بررسی متوالی یک روال یا انجام متوالی یک کار مورد استفاده قرار گیرد.

بسیاری از میکروکنترلرها از واحدهای [[مدولاسیون عرض پالس]] نیز برخوردارند. این واحدها به خصوص در کاربردهای [[الکترونیک قدرت]] و کنترل موتور و نیز به عنوان [[مبدل]] دیجیتال به آنالوگ کاربرد دارند.<ref> [http://en.wikipedia.org/wiki/Switched-mode_power_supply ویکی‌پدیای انگلیسی]</ref>

== میکروکنترلرهای رایج ==
از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین تولیدکنندگان میکرو کنترلرها می‌توان از شرکت اَتمِل {{به انگلیسی|Atmel}} نام برد که در حال حاضر سری [[ای‌وی‌آر]] و ۸۰۵۱ میکروکنترلرهای این شرکت در ایران بدلیل سهولت استفاده مورد توجه‌است.

برنامه ریزی میکروکنترلرهای AVR بیشتر با زبان C و با کامپایلر [http://www.codevision.be/ codevision]، و یا با زبان بیسیک و توسط نرم‌افزار [http://www.mcselec.com/ BASCOM] انجام می‌شود.
یکی دیگر از تولیدکنندگان بزرگ میکروکنترلرها شرکت Microchip است که میکروکنترلرهای این شرکت با نام‌های تجاری PIC و dsPIC نیز از محبوبیت زیادی برخوردار است.<ref>{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش= |سال=|شابک=|نویسنده= |نویسندگان سایر بخش‌ها=|ترجمه=|صفحه= |زبان=en |مقاله= [http://www.microchip.com/stellent/idcplg?IdcService=SS_GET_PAGE&nodeId=2018&mcparam=en534302 Microchip Technology Delivers Six Billionth PIC Microcontroller] |ژورنال= |نشریه=Microchip Technology |تاریخ=2008-02-27 |دوره= |شماره= |شاپا=}}
</ref>

شرکت‌های بزرگ دیگری نیز در زمینه تولید میکروکنترلر فعالیت می‌کنند که از آن جمله می‌توان به TI، موتورولا و فیلیپس اشاره کرد.شرکت intel هم نقش بسیار مهمی در تولید میکروکنترلرهای خانوادهٔ ۸۰۵۱ دارد.

البته اخیراً با قدرتنمایی میکروکنترلرهای [[آرم]]، این میکروکنترلرهای 32 بیتی با شدت بسیار زیادی در حال فراگیر شدن است و از رشد بسیار زیادی در بازار برخوردار است . میکروکنترلرهای آرم موجود در ایران توسط سه شرکت [[NXP]]، [[اتمل]] و ST تولید می شوند، که در این میان سهم میکروکنترلرهای [[NXP]] و اتمل بیشتر است .

== منابع ==
{{پانویس|اندازه=ریز}}

== جستارها ==
* [http://www.porseshkadeh.com/Questions/372.aspx پرسش و پاسخ‌های مرتبط با میکروکنترلر در پرسشکده]
* [http://www.avarm.ir مطالب آموزشی درباره میکروکنترلرها]
* [http://www.forum.ulearn.ir انجمن تخصصی میکروکنترلر و الکترونیک ایران]

{{مهندسی برق-خرد}}

{{الگو:رده بندی رایانه‌ها}}

[[رده:سامانه‌های توکار]]
[[رده:ریزپردازنده‌ها]]
[[رده:الکترونیک دیجیتال]]

[[af:Mikrobeheerder]]
[[ar:متحكم دقيق]]
[[bg:Микроконтролер]]
[[bs:Mikrokontroler]]
[[ca:Microcontrolador]]
[[cs:Jednočipový počítač]]
[[da:Mikrocontroller]]
[[de:Mikrocontroller]]
[[el:Μικροελεγκτής]]
[[en:Microcontroller]]
[[es:Microcontrolador]]
[[et:Mikrokontroller]]
[[eu:Mikrokontrolagailu]]
[[fi:Mikrokontrolleri]]
[[fr:Microcontrôleur]]
[[gl:Microcontrolador]]
[[he:מיקרו-בקר]]
[[hi:माइक्रोकंट्रोलर]]
[[hu:Mikrokontroller]]
[[id:Pengendali mikro]]
[[is:Örtölva (íhlutur)]]
[[it:Microcontrollore]]
[[ja:マイクロコントローラ]]
[[ko:마이크로컨트롤러]]
[[mk:Микроуправувач]]
[[ml:മൈക്രോകൺട്രോളർ]]
[[ms:Mikropengawal]]
[[nl:Microcontroller]]
[[nn:Mikrokontroller]]
[[no:Mikrokontroller]]
[[pa:ਮਾਈਕਰੋ ਕੰਟ੍ਰੋਲਰ]]
[[pl:Mikrokontroler]]
[[pt:Microcontrolador]]
[[ro:Microcontroller]]
[[ru:Микроконтроллер]]
[[sh:Mikrokontroler]]
[[si:ක්‍ෂුද්‍රපාලකය]]
[[simple:Microcontroller]]
[[sk:Mikrokontrolér]]
[[sl:Mikrokrmilnik]]
[[sq:Mikrokontrolluesi]]
[[sr:Микроконтролер]]
[[sv:Mikrokontroller]]
[[ta:மைக்ரோகண்ட்ரோலர்]]
[[th:ไมโครคอนโทรลเลอร์]]
[[tr:Mikrodenetleyici]]
[[uk:Мікроконтролер]]
[[vi:Vi điều khiển]]
[[zh:单片机]]

نسخهٔ ‏۲۵ نوامبر ۲۰۱۱، ساعت ۰۰:۱۱

تغییرمسیر به: