استان توکومان

ایالت توکومان ، یکی از ایالات 23 گانه آرژانتین ، واقع در شمال غرب کشور می‌باشد که با ایالات سالتا ، کاتامارکا و سانتیاگو دل استرو مرز مشترک دارد . توکومان پرجمعیت‌ترین ایالت آرژانتین است .

مشخصات

• مرکز : سان میگل ده توکومان
• مساحت : 22534 کیلومترمربع
• جمعیت : 1338523 ( تا 2001 )
• فرماندار : خوزه آلپروویچ

تاریخچه

پیش از ورود استعمارگران اسپانیایی به آمریکای جنوبی ، ایالتی که اکنون توکومان نام دارد زیستگاه بومیان ( دیاگیتاس و کالچاکیس ) بود . این بومیان به زراعت اشتغال داشتند . در سال 1533 دیه گو ده آلماگرو وارد شمال غرب آرژانتین از جمله توکومان شد . در سال 1565 دیه گو ده ویارول شهر سان میگل ده توکومان را بنا کرد . پس ازآن ایالت توکومان با فرمانداری فرانسیسکو ده آگیره به وجود آمد . در سال 1685 سان میگل سالاس ، شهر سان میگل را به سبب حملات مکرر بومیان مالونس ، ، 65 کیلومتری مکان سابق بازسازی کرد .

استعمارگران اسپانیایی که تلاش می کردند بومیان شکست خورده را به سمت بوئنوس آیرس روانه کنند با مقاومت قبیله کوئیلمس روبرو شدند . این قبیله بعدها به سوی شهر کوئیلمس کنونی رهسپار شد . محموله‌های طلا و نقره که از حاکم نشین‌های وابسته به امپراتوری اسپانیا به سمت بوئنوس آیرس در حرکت بودند از توکومان می گذشت به همین سبب توکومان اهمیت بسیاری یافت .

ایجاد نایب السلطنه ریودلاپلاتا به معنای پایان انتقال محموله از پرو به بوئنوس آیرس بود . از آن پس توکومان شاهد ورود کالاهای بریتانیا از طریق گمرک خانه‌های تازه تاسیس بوئنوس آیرس بود . در سال 1783 منطقه توکومان تجزیه شد و توکومان ( کنونی ) تحت نظارت منطقه سالتا دل توکومان درامد .

در سال 1813 خوزه ده سان مارتین به توکومان آمد و مدرسه نظامی را تاسیس کرد . منطقه مذکورنیز یک سال بعد تجزیه شد و به ایالات کنونی تجزیه شد . به تاریخ 9 جولای 1816 در کنگرهٔ توکومان ، ایالات متحده ریودلاپلاتا استقلال خود را از اسپانیا اعلام کرد اما درگیری‌های داخلی ، اتفاق ایالات و تبدیل آن به جمهوری آرژانتین را به تاخیر انداخت .

در پی شکست آرژانتین در راه استقلال ، برنابه آرائوس ، فرماندار و از اعضای هیأت حاکمه ، در 22 مارس 1820 تشکیل " جمهوری فدرال توکومان " را اعلام کرد اما با عقب نشینی ایالات کاتامارکا و سانتیاگو دل استرو ، یک سال بعد شکست خورد . آغاز سدهٔ 20 همزمان با اعمال محدودیت‌های گمرکی و ورود خطوط راه آهن بود که اوضاع اقتصادی ایالت را به ویژه در تولید نیشکر بهبود داد . اما بحران قیمت نیشکر در دهه 1960 موجب شد تا رئیس جمهور وقت ، خوان کارلوس اونگانیا , 11 کارخانه شکر را تعطیل اعلام کند که چالشی جدی برای اقتصاد توکومان بود .

دهه 1970 اوضاع اقتصادی و سیاسی رو به وخامت گذاشت . به این ترتیب که علاوه بر بحران اقتصادی ای که دامن گیر منطقه بود ، رئیس جمهور وقت ( 1975 ) ، ایزابل پرون ، در ایالت توکومان اعلام وضعیت اضطراری نمود که به " عملیات استقلال " منجر شد . این عملیات از سوی ارتش آرژانتین برای سرکوب یک گروه چریکی و چپ گرا موسوم به " ارتش انقلابی خلق " ( ERP ) انجام شد . این گروه گواریست در تدارک یک محاصره عمومی در مناطق کوهستانی ایالت توکومان در نزدیکی مرز بولیوی بود . خشونت‌ها تا انتخاب فرماندار بعدی ، آنتونیو دومینگز بوسی ( مارس 1976 ) ، و عزل ایزابل پرون ادامه داشت .

جغرافیا و اقلیم

با وجود مساحت کم ، دو سیستم جغرافیایی در ایالت توکومان مشهود است : شرق ایالت در نزدیکی منطقه گران چاکو با اراضی هموار و غرب آن با دره‌های تنگ ( در شمال غرب ) و کوه‌های نوک تیز ( در جنوب شرق و نزدیکی پامپاس ) . سررو ال بولسون با 5550 متر بلندترین قله در شمال غرب توکومان قرار دارد . نواحی کوهستانی ایالت بارش سالانه ای معادل 1500 میلیمتر دارد در حالیکه این مشخصه برای دیگر نواحی 600 میلیمتر است . به سبب پوشش گیاهی عالی ، به توکومان لقب " باغ جمهوری " داده اند . از رودهای عمده ایالت رود سالی است که از آن برای آبیاری و تولید برق استفاده می‌شود . در ضمن سدهای ال کادیال بر رود سالی ، امبالسه بر روی رود اوندو ، لا آنگوستورا بر رود سوسا و اسکاپا بر رود ماراپا احداث شده اند .

اقتصاد

ایالت توکومان با تولید ناخالص داخلی برابر 2/7 میلیارد دلار در سال 2006 و درامد سرانه 5400 از نظر اقتصادی در حال توسعه می‌باشد ( هفتمین ایالت ) . تکیه گاه اقتصادی ایالت بخش کشاورزی ( 7 درصد اقتصاد ایالت ) و محصولاتی چون نیشکر ( 60 درصد تولید ملی ) ، سویا ، ذرت ، لیمو ، توت فرنگی حبوبات و کیوی می‌باشد از سایر فعالیت‌های اقتصادی توکومان ، پرورش دام به ویژه برای مصارف داخلی است . تولیدات صنعتی 15 درصد اقتصاد ایالت را تشکیل می دهد . از جمله آنها : صنایع غذایی ، نساجی ، الکل ، شکر و صنایع متالورژیک می باشند .

در بخش خدمات ، صنعت جهانگردی و مراکز فرهنگی و ورزشی منبع درامدزایی می باشند . جاذبه‌های توریستی و اماکن دیدنی ایالت عبارتند از :

آزادراه پانامریکن که دو شهر توکومان را به سانتیاگو دل استرو و بوئنوس آیرس را به هم متصل می‌کند .

پارک ملی کامپو ده لوس آلیسوس

ویرانه‌های شهر تاریخی کوئیلمس

دانشگاه‌ها : دانشگاه ملی توکومان ، دانشگاه فنی ، دانشگاه ایالتی توکومان ، دانشگاه سان پابلو و دانشگاه توماس ده آکینو

تقسیمان سیاسی

ایالت به 17 بخش ( دپارتمان ) تقسیم می‌شود .

1 – بخش بورویاکو

2 – بخش مرکزی ( با مرکزیت سان میگل ده توکومان )

3 – بخش چیکلیگاستا

4 – بخش کروز آلتا

5 – بخش فامائی یا

6 – بخش گرانه روس

7 – بخش خوان باتیستا آلبردی

8 – بخش لا کوچا

9 – بخش لئالس

10 – بخش لولس

11 – بخش مونتونروس

12 – بخش ریوچیکو

13 – بخش سیموکا

14 – بخش تافی دل وایه

15 – بخش تافی ویه خو

16 – بخش ترانکاس

17 – بخش یربا بوئنا

منبع

• ویکی‌پدیای انگلیسی