هرمز اردشیر: تفاوت میان نسخهها
Yamaha5Bot (بحث | مشارکتها) جز جایگزینی پیوند مرده، + ماژول ابرابزار با استفاده از AWB |
|||
خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
| نوع بنا = |
| نوع بنا = |
||
| سالهای مرمت = |
| سالهای مرمت = |
||
| کاربری = |
| کاربری = [[شهر تاریخی]] |
||
| کاربری کنونی = |
| کاربری کنونی = |
||
| دیرینگی = [[دوره ساسانیان]] |
| دیرینگی = [[دوره ساسانیان]] |
||
خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
'''خرابههای شهر قدیم هرمز اردشیر''' مربوط به [[دوره ساسانیان]] است و در محدودهٔ کنونی اهواز واقع شده و این اثر در تاریخ {{جلالی حروف|۲۴|۰۶|۱۳۱۰|پیوند=نه}} با شمارهٔ ثبت ۴۳ بهعنوان یکی از [[فهرست آثار ملی ایران|آثار ملی ایران]] به ثبت رسیده است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =http://www.ichto.ir/ |عنوان = سازمان میراث فرهنگی و صنایعدستی و گردشگری | ناشر = سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران |تاریخ = |تاریخ بازدید =۱۹/۵/۲۰۱۱}}</ref> |
'''خرابههای شهر قدیم هرمز اردشیر''' مربوط به [[دوره ساسانیان]] است و در محدودهٔ کنونی اهواز واقع شده و این اثر در تاریخ {{جلالی حروف|۲۴|۰۶|۱۳۱۰|پیوند=نه}} با شمارهٔ ثبت ۴۳ بهعنوان یکی از [[فهرست آثار ملی ایران|آثار ملی ایران]] به ثبت رسیده است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =http://www.ichto.ir/ |عنوان = سازمان میراث فرهنگی و صنایعدستی و گردشگری | ناشر = سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران |تاریخ = |تاریخ بازدید =۱۹/۵/۲۰۱۱}}</ref> |
||
این شهر که در دوران ساسانیان رونق فراوانی داشته است، امروزه جز تلی از خاک چیزی از آن باقی نمانده است. |
|||
ﺍﯾﻦ ﺷﻬﺮ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎﻥ ﺭﻭﻧﻖ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﯽ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ، ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺟﺰ ﺗﻠﯽ ﺍﺯ ﺧﺎﮎ ﭼﯿﺰﯼ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ . |
|||
این شهر که پایهها و ستونهای شهر جدید اهواز روی شانههای آن بنا شده است و پیشینه پرشکوه تمدنی این منطقه محسوب میشود، به گواه اسناد و مدارک دست کم تا ۶۰ یا ۷۰ سال پیش بقایا و |
|||
ﺍﯾﻦ ﺷﻬﺮ ﮐﻪ ﭘﺎﯾﻪﻫﺎ ﻭ ﺳﺘﻮﻥﻫﺎﯼ ﺷﻬﺮ ﺟﺪﯾﺪ ﺍﻫﻮﺍﺯ ﺭﻭﯼ ﺷﺎﻧﻪﻫﺎﯼ ﺁﻥ ﺑﻨﺎ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ ﭘﺮﺷﮑﻮﻩ ﺗﻤﺪﻧﯽ ﺍﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﯽﺷﻮﺩ، ﺑﻪ ﮔﻮﺍﻩ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﻭ ﻣﺪﺍﺭﮎ ﺩﺳﺖ ﮐﻢ ﺗﺎ ۶۰ ﯾﺎ ۷۰ ﺳﺎﻝ ﭘﯿﺶ ﺑﻘﺎﯾﺎ ﻭ |
|||
آثار واضح آن برای همه قابل مشاهده بود و از همین رو در سال ۱۳۱۰ به ثبت ملی رسید. |
|||
ﺁﺛﺎﺭ ﻭﺍﺿﺢ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﯼ ﻫﻤﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻤﯿﻦ ﺭﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۳۱۰ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﻣﻠﯽ ﺭﺳﯿﺪ. |
|||
در سال ۱۳۱۰ باستانشناسان هنگام بررسی اهواز به محلی به عنوان شهر هرمز اردشیر اشاره کردند و آن را به ثبت رساندند. |
|||
ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1310 ﺑﺎﺳﺘﺎﻥﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺑﺮﺭﺳﯽ ﺍﻫﻮﺍﺯ ﺑﻪ ﻣﺤﻠﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﻬﺮ ﻫﺮﻣﺰ ﺍﺭﺩﺷﯿﺮ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﺭﺳﺎﻧﺪﻧﺪ. |
|||
اردشیر بابکان، مؤسس سلسله ساسانی به بنای شهرهای جدید و تجدید بنای شهرها اهمیت میداد و در این دوران پایه شهرها و نهادهای اجتماعی، |
|||
ﺍﺭﺩﺷﯿﺮ ﺑﺎﺑﮑﺎﻥ، ﻣﻮﺳﺲ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺑﻨﺎﯼ ﺷﻬﺮﻫﺎﯼ ﺟﺪﯾﺪ ﻭ ﺗﺠﺪﯾﺪ ﺑﻨﺎﯼ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺍﻫﻤﯿﺖ ﻣﯽﺩﺍﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﭘﺎﯾﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﯼ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، |
|||
اقتصادی، سیاسی، بازرگانی و اداری بسیار بنا گذاشته شد و از جمله این شهرها شهر هرمز |
|||
ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ، ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﯽ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﯼ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺑﻨﺎ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺷﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﯾﻦ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺷﻬﺮ ﻫﺮﻣﺰ |
|||
اردشیر بود. |
|||
ﺍﺭﺩﺷﯿﺮ ﺑﻮﺩ. |
|||
هرمز اردشیر یعنی شهری که مورد توجه و عنایتشاه و خداست که بعدها این نام کوتاهتر شد و به صورت هرمشیر درآمد و به دو بخش محل سکونت بزرگان و دانشمندان و بخش سکونت بازرگانان و پیشه وران تقسیم شد. |
|||
ﻫﺮﻣﺰ ﺍﺭﺩﺷﯿﺮ ﯾﻌﻨﯽ ﺷﻬﺮﯼ ﮐﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻭ ﻋﻨﺎﯾﺖﺷﺎﻩ ﻭ ﺧﺪﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺍﯾﻦ ﻧﺎﻡ ﮐﻮﺗﺎﻫﺘﺮ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻫﺮﻣﺸﯿﺮ ﺩﺭﺁﻣﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻭ ﺑﺨﺶ ﻣﺤﻞ ﺳﮑﻮﻧﺖ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﻭ ﺑﺨﺶ ﺳﮑﻮﻧﺖ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﭘﯿﺸﻪ ﻭﺭﺍﻥ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪ . |
|||
پس از حمله اعراب به ایران قسمت سکونت بزرگان |
|||
ﭘﺲ ﺍﺯ ﺣﻤﻠﻪ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺑﻪ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻗﺴﻤﺖ ﺳﮑﻮﻧﺖ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ |
|||
این شهر نابود شد و به دلیل رونق تجارت اعراب بخش باقیمانده را در لفظ عربی سوق الاهواز نامیدند. |
|||
ﺍﯾﻦ ﺷﻬﺮ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻟﯿﻞ ﺭﻭﻧﻖ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺑﺨﺶ ﺑﺎﻗﯿﻤﺎﻧﺪﻩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻟﻔﻆ ﻋﺮﺑﯽ ﺳﻮﻕ ﺍﻻﻫﻮﺍﺯ ﻧﺎﻣﯿﺪﻧﺪ . |
|||
پرونده شهر هرمز اردشیر در تاریخ ۲۴ شهریور ماه ۱۳۱۰ توسط آندره گدار به شورای ثبت آثار تاریخی و ملی کشور ارائه شد. در این پرونده |
|||
ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﺷﻬﺮ ﻫﺮﻣﺰ ﺍﺭﺩﺷﯿﺮ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﯾﺦ 24 ﺷﻬﺮﯾﻮﺭ ﻣﺎﻩ 1310 ﺗﻮﺳﻂ ﺁﻧﺪﺭﻩ ﮔﺪﺍﺭ ﺑﻪ ﺷﻮﺭﺍﯼ ﺛﺒﺖ ﺁﺛﺎﺭ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﻭ ﻣﻠﯽ ﮐﺸﻮﺭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪ. ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ |
|||
نشانی این شهر محدوده شهر کنونی اهواز عنوان شد و عکسهای هوایی که از سال ۱۳۲۵ در سازمان زمینشناسی موجود است و همچنین |
|||
ﻧﺸﺎﻧﯽ ﺍﯾﻦ ﺷﻬﺮ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﺷﻬﺮ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺍﻫﻮﺍﺯ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﺪ ﻭ ﻋﮑﺲﻫﺎﯼ ﻫﻮﺍﯾﯽ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ 1325 ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺯﻣﯿﻦ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ |
|||
سفرنامه کنت هافتوس و مادام دیون فوا از دیگر دلایل وجود این شهر در محدوده مورد ادعا |
|||
ﺳﻔﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﻨﺖ ﻫﺎﻓﺘﻮﺱ ﻭ ﻣﺎﺩﺍﻡ ﺩﯾﻮﻥ ﻓﻮﺍ ﺍﺯ ﺩﯾﮕﺮ ﺩﻻﯾﻞ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﯾﻦ ﺷﻬﺮ ﺩﺭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺩﻋﺎ |
|||
میباشد. |
|||
ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. |
|||
شهر باستانی هرمز اردشیر با قدمت ۱۷۰۰ ساله، در زمان ساخت به دو قسمت بازرگانان و پیشه وران و در قسمتی دیگر اشراف و ثروتمندگان تقسیم شد که به بخشی از آن هوجستان واجار و به بخش دیگر آن هرمز اردشیر میگفتند. |
|||
ﺷﻬﺮ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﻫﺮﻣﺰ ﺍﺭﺩﺷﯿﺮ ﺑﺎ ﻗﺪﻣﺖ 1700 ﺳﺎﻟﻪ، ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻪ ﺩﻭ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﭘﯿﺸﻪ ﻭﺭﺍﻥ ﻭ ﺩﺭ ﻗﺴﻤﺘﯽ ﺩﯾﮕﺮ ﺍﺷﺮﺍﻑ ﻭ ﺛﺮﻭﺗﻤﻨﺪﮔﺎﻥ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﺨﺸﯽ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻫﻮﺟﺴﺘﺎﻥ ﻭﺍﺟﺎﺭ ﻭ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺩﯾﮕﺮ ﺁﻥ ﻫﺮﻣﺰ ﺍﺭﺩﺷﯿﺮ ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ. |
|||
همچنین در روایت حمزه اصفهانی آمده است: |
|||
ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﯾﺖ ﺣﻤﺰﻩ ﺍﺻﻔﻬﺎﻧﯽ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ : |
|||
«شهر هرمز اردشیر از دو بخش مجزا که در جوار یکدیگر قرار داشته و مجموعهای واحد را تشکیل میدادند، بوجود آمده بود. |
|||
« ﺷﻬﺮ ﻫﺮﻣﺰ ﺍﺭﺩﺷﯿﺮ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺑﺨﺶ ﻣﺠﺰﺍ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﺭ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺍﯼ ﻭﺍﺣﺪ ﺭﺍ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽﺩﺍﺩﻧﺪ، ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ. |
|||
این شهر در ناحیه خوزستان بنا گردید. از دو شهر تشکیل دهنده هرمز اردشیر شهری که مرکز تجار و بازاریان بود خوچستان ماچار (خوزستان بازار) نام گرفت که پس از استیلای اعراب به صورت معرب |
|||
ﺍﯾﻦ ﺷﻬﺮ ﺩﺭ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﺑﻨﺎ ﮔﺮﺩﯾﺪ. ﺍﺯ ﺩﻭ ﺷﻬﺮ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﻫﺮﻣﺰ ﺍﺭﺩﺷﯿﺮ ﺷﻬﺮﯼ ﮐﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺠﺎﺭ ﻭ ﺑﺎﺯﺍﺭﯾﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﺧﻮﭼﺴﺘﺎﻥ ﻣﺎﭼﺎﺭ (ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﺑﺎﺯﺍﺭ ) ﻧﺎﻡ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﯿﻼﯼ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻌﺮﺏ |
|||
سوق الاهواز درآمد که امروزه آن را اهواز مینامند و بخش دیگر که محل سکونت بزرگان و |
|||
ﺳﻮﻕ ﺍﻻﻫﻮﺍﺯ ﺩﺭﺁﻣﺪ ﮐﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﻫﻮﺍﺯ ﻣﯽﻧﺎﻣﻨﺪ ﻭ ﺑﺨﺶ ﺩﯾﮕﺮ ﮐﻪ ﻣﺤﻞ ﺳﮑﻮﻧﺖ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﻭ |
|||
اشراف بود، هومشیر نامیده میشد که بدست اعراب به کلی ویران و بدست فراموشی سپرده شد.» |
|||
ﺍﺷﺮﺍﻑ ﺑﻮﺩ، ﻫﻮﻣﺸﯿﺮ ﻧﺎﻣﯿﺪﻩ ﻣﯽﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺑﻪ ﮐﻠﯽ ﻭﯾﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﺪﺳﺖ ﻓﺮﺍﻣﻮﺷﯽ ﺳﭙﺮﺩﻩ ﺷﺪ. » |
|||
امروزه بخشهای زیادی از محوطه تاریخی شهر هرمز اردشیر به علت ساخت تونل مترو شهر اهواز از بین رفته است. |
|||
ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺑﺨﺶﻫﺎﯼ ﺯﯾﺎﺩﯼ ﺍﺯ ﻣﺤﻮﻃﻪ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﺷﻬﺮ ﻫﺮﻣﺰ ﺍﺭﺩﺷﯿﺮ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﺗﻮﻧﻞ ﻣﺘﺮﻭ ﺷﻬﺮ ﺍﻫﻮﺍﺯ ﺍﺯ ﺑﯿﻦ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ. |
|||
شهر باستانی هرمز اردشیر در سال ۱۳۱۰ به همراه یک محوطه اشکانی توسط آندره گدار به وزارت فرهنگ و هنر پیشنهاد شد و این اثر تاریخی با شماره ۴۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. |
|||
ﺷﻬﺮ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﻫﺮﻣﺰ ﺍﺭﺩﺷﯿﺮ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1310 ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﯾﮏ ﻣﺤﻮﻃﻪ ﺍﺷﮑﺎﻧﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﺁﻧﺪﺭﻩ ﮔﺪﺍﺭ ﺑﻪ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﻫﻨﺮ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎﺩ ﺷﺪ ﻭ ﺍﯾﻦ ﺍﺛﺮ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﺑﺎ ﺷﻤﺎﺭﻩ 43 ﺩﺭ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﻠﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﺭﺳﯿﺪ. |
|||
.<ref>{{یادکرد|کتاب=نام مکانهای جغرافیایی در بستر زمان|نویسنده = مهرالزمان نوبان|ناشر =انتشارات ما|چاپ=اول|شهر=تهران|صفحه=۲۰۴|سال=۱۳۷۶|شابک=964-6497-00-4}}</ref><ref>{{پک|آورزمانی|۱۳۷۰|ف=شهرهای ساسانی|ص=۲۵}}</ref> |
.<ref>{{یادکرد|کتاب=نام مکانهای جغرافیایی در بستر زمان|نویسنده = مهرالزمان نوبان|ناشر =انتشارات ما|چاپ=اول|شهر=تهران|صفحه=۲۰۴|سال=۱۳۷۶|شابک=964-6497-00-4}}</ref><ref>{{پک|آورزمانی|۱۳۷۰|ف=شهرهای ساسانی|ص=۲۵}}</ref> |
||
خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
== منابع == |
== منابع == |
||
{{پانویس}} |
{{پانویس}} |
||
* {{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی =آورزمانی | نام =فریدون| عنوان = شهرهای ساسانی| ژورنال =ماهنامهٔ فروهر| |
* {{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی =آورزمانی | نام =فریدون| عنوان = شهرهای ساسانی| ژورنال =ماهنامهٔ فروهر| مکان = تهران| ناشر =سازمان انتشارات فروهر| شماره = ۳۲۵ | سال = ۱۳۷۰}} |
||
{{آثار باستانی ایران-خرد}} |
{{آثار باستانی ایران-خرد}} |
||
[[رده:آثار ملی ایران]] |
[[رده:آثار ملی ایران]] |
نسخهٔ ۲۴ ژوئیهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۱۴:۴۰
شهر باستانی هرمز اردشیر | |
---|---|
نام | شهر باستانی هرمز اردشیر |
کشور | ایران |
اطلاعات اثر | |
کاربری | شهر تاریخی |
دیرینگی | دوره ساسانیان |
دورهٔ ساخت اثر | دوره ساسانیان |
اطلاعات ثبتی | |
شمارهٔ ثبت | ۴۳ |
تاریخ ثبت ملی | ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ |
خرابههای شهر قدیم هرمز اردشیر مربوط به دوره ساسانیان است و در محدودهٔ کنونی اهواز واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۴۳ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.[۱] این شهر که در دوران ساسانیان رونق فراوانی داشته است، امروزه جز تلی از خاک چیزی از آن باقی نمانده است. این شهر که پایهها و ستونهای شهر جدید اهواز روی شانههای آن بنا شده است و پیشینه پرشکوه تمدنی این منطقه محسوب میشود، به گواه اسناد و مدارک دست کم تا ۶۰ یا ۷۰ سال پیش بقایا و آثار واضح آن برای همه قابل مشاهده بود و از همین رو در سال ۱۳۱۰ به ثبت ملی رسید. در سال ۱۳۱۰ باستانشناسان هنگام بررسی اهواز به محلی به عنوان شهر هرمز اردشیر اشاره کردند و آن را به ثبت رساندند. اردشیر بابکان، مؤسس سلسله ساسانی به بنای شهرهای جدید و تجدید بنای شهرها اهمیت میداد و در این دوران پایه شهرها و نهادهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، بازرگانی و اداری بسیار بنا گذاشته شد و از جمله این شهرها شهر هرمز اردشیر بود. هرمز اردشیر یعنی شهری که مورد توجه و عنایتشاه و خداست که بعدها این نام کوتاهتر شد و به صورت هرمشیر درآمد و به دو بخش محل سکونت بزرگان و دانشمندان و بخش سکونت بازرگانان و پیشه وران تقسیم شد. پس از حمله اعراب به ایران قسمت سکونت بزرگان این شهر نابود شد و به دلیل رونق تجارت اعراب بخش باقیمانده را در لفظ عربی سوق الاهواز نامیدند. پرونده شهر هرمز اردشیر در تاریخ ۲۴ شهریور ماه ۱۳۱۰ توسط آندره گدار به شورای ثبت آثار تاریخی و ملی کشور ارائه شد. در این پرونده نشانی این شهر محدوده شهر کنونی اهواز عنوان شد و عکسهای هوایی که از سال ۱۳۲۵ در سازمان زمینشناسی موجود است و همچنین سفرنامه کنت هافتوس و مادام دیون فوا از دیگر دلایل وجود این شهر در محدوده مورد ادعا میباشد. شهر باستانی هرمز اردشیر با قدمت ۱۷۰۰ ساله، در زمان ساخت به دو قسمت بازرگانان و پیشه وران و در قسمتی دیگر اشراف و ثروتمندگان تقسیم شد که به بخشی از آن هوجستان واجار و به بخش دیگر آن هرمز اردشیر میگفتند. همچنین در روایت حمزه اصفهانی آمده است: «شهر هرمز اردشیر از دو بخش مجزا که در جوار یکدیگر قرار داشته و مجموعهای واحد را تشکیل میدادند، بوجود آمده بود. این شهر در ناحیه خوزستان بنا گردید. از دو شهر تشکیل دهنده هرمز اردشیر شهری که مرکز تجار و بازاریان بود خوچستان ماچار (خوزستان بازار) نام گرفت که پس از استیلای اعراب به صورت معرب سوق الاهواز درآمد که امروزه آن را اهواز مینامند و بخش دیگر که محل سکونت بزرگان و اشراف بود، هومشیر نامیده میشد که بدست اعراب به کلی ویران و بدست فراموشی سپرده شد.» امروزه بخشهای زیادی از محوطه تاریخی شهر هرمز اردشیر به علت ساخت تونل مترو شهر اهواز از بین رفته است. شهر باستانی هرمز اردشیر در سال ۱۳۱۰ به همراه یک محوطه اشکانی توسط آندره گدار به وزارت فرهنگ و هنر پیشنهاد شد و این اثر تاریخی با شماره ۴۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. .[۲][۳]
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ «سازمان میراث فرهنگی و صنایعدستی و گردشگری». سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران. دریافتشده در ۱۹/۵/۲۰۱۱. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازدید=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ مهرالزمان نوبان (۱۳۷۶)، نام مکانهای جغرافیایی در بستر زمان، تهران: انتشارات ما، ص. ۲۰۴، شابک ۹۶۴-۶۴۹۷-۰۰-۴ پارامتر
|چاپ=
اضافه است (کمک) - ↑ آورزمانی، «شهرهای ساسانی»، ۲۵.
- آورزمانی، فریدون (۱۳۷۰). «شهرهای ساسانی». ماهنامهٔ فروهر. تهران: سازمان انتشارات فروهر (۳۲۵).