غار کلدر

غار کلدر
نام	غار کلدر
کشور	ایران
استان	استان لرستان
شهرستان	شهرستان خرم‌آباد
اطلاعات اثر
کاربری	غار
دیرینگی	۶۳ هزار سال
دورهٔ ساخت اثر	دوران پارینه‌سنگی، دوران فرادیرینه‌سنگی، دوره نوسنگی
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۱۸۷۹۶
تاریخ ثبت ملی	۲۸ اسفند ۱۳۸۵
اطلاعات بازدید
امکان بازدید	در منطقه حفاظت شده محیط زیست
غار کلدر روی نقشه ایران ۳۳٫۵۵۷۳۰۸°شمالی ۴۸٫۲۹۲۶۲۲°شرقی / 33.557308; 48.292622

نمای درون غار کلدر. نفر سمت چپ، بهروز بازگیر باستان‌شناس و سرپرست هیئت کاوش این غار است و شخص سمت راستِ تصویر، مهرداد دهقانی، روزنامه‌نگار است

غار کَلدَر یکی از محوطه های کلیدی دوران پارینه سنگی میانه و جدید در ایران و غرب قاره آسیا است. این غار در طی سه فصل توسط یک تیم بین المللی به سرپرستی دکتر بهروز بازگیر مورد کاوش باستان شناختی قرار گرفته است. نتایج این کاوشها در معتبرترین مجلات جهانی منتشر گردیده است )Bazgir et al. 2014,Bazgir et al 2017 , Bazgir et al 2022). غار کلدر قدیمی ترین محوطه دوران پارینه سنگی جدید در ایران است. شواهد به دست آمده از این سایت ایران را در زمره نخستین زادگاه‌های انسان‌های هوشمندی Homo_Sapiens قرار داد که توانسته اند برای نخستین بار به قاره اروپا مهاجرت کنند. تا پیش از کشفیات غار کلدر، محوطه های منوت و کسار اکیل (با قدمتی بین ۴۸ تا ۴۹ هزار سال پیش) منطقه شامات به عنوان نخستین خاستگاه و اجداد اولیه انسانهای هوشمند قاره اروپا تلقی می گردید، اما تاریخ نگاری به دست آمده از لایه های مربوط به دوران پارینه سنگی جدید غار کلدر با قدمتی بیش از ۵۴ هزار سال این معادله و تئوری باستان شناسان را تغییر داد.نتایج کاوش های باستان شناسی غار کلدر نشان داد که در موج دوم مهاجرت انسان های هوشمند که نهایتا منجر به ورود این گونه انسان به قاره اروپا گردید، غار کلدر دارای قدیمی ترین شواهد فرهنگی می باشد. در فصل سوم کاوشهای باستان شناختی این غار بخشی از لایه های مربوط به دوران پارینه سنگی میانه نیز تاریخ نگاری گردید که قدمتی ۶۳ هزار ساله را نشان داد.

غار کلدر در شهرستان خرم‌آباد، بخش مرکزی، دهستان رباط نمکی، روستای قلعه‌سنگی واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۸ اسفند ۱۳۸۵ با شمارهٔ ثبت ۱۸۷۹۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

== ویژگی و اهمیت کشف غار کلدر ==. روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان گفت:

«یافته‌های غار کلدر می تواند بخشی از حلقه مفقوده زنجیره تکامل بشر و مسیر‌های مهاجرتی انسان‌های هوشمند از قاره آفریقا به آسیا، جنوب غرب آسیا، منطقه اوراسیا و نهایتا رسیدن اولین گونه‌ها به قاره اروپا را پوشش داده و به عنوان یک کشف مهم در مطالعات پارینه سنگی دنیا قلمداد شود.»

کاوش‌ها

فصل اول

فصل اول کاوش در غار کلدر توسط یک هیئت بین المللی در سال ۱۳۸۹ انجام شده است.

فصل دوم

فصل دوم کاوش این غار تاریخی در سال ۱۳۹۳ توسط یک هیئت مشترک بین المللی انجام گرفته است .

فصل سوم

با توجه به اهمیت قدمت شواهد فرهنگی از انسان هوشمند در این غار برای اولین بار در غرب آسیا و ایران، فصل سوم کاوش غار کلدر با هدف انجام تاریخ نگاری لایه های دوران پارینه سنگی میانه و درک بیشتر فرآیند گذار از این دو دوره فرهنگی در مهرماه ۱۳۹۸ صورت پذیرفت.

تاریخنگاری جدید برای مهاجرت انسان خردمند ازآسیابه اروپا و پیشتازی ایران از منطقه شامات. ـتاریخنگاری نوین برای پارینه سنگی جدید ایران ( تا قبل از کاوش های غار کلدر پارینه سنگی جدید ایران حدودا از ۴۰هزار سال پیش آغاز می شد.

مستند

تیم کاوش باستان شناختی غار کلدر به رهبری ریاست کاوشهای بین المللی این محوطه کلیدی، در حال رایزنی و به دنبال بهترین کاندید برای کارگردانی، تولید و ساخت یک مجموعه مستند علمی_پژوهشی که بتواند به درستی جایگاه این محوطه را در مطالعات پارینه سنگی جدید و مبحث پراکنش و مهاجرت انسانهای Homo_Sapiens (انسان هوشمند/انسان خردمند) از قاره آفریقا به قاره آسیا، منطقه اوراسیا و متعاقبا ورود اولین گروه های این گونه انسانی به قاره اروپا را به تصویر بکشد می باشد. https://irannewspaper.ir/8177/19/16624

نمای غار کلدر. عکاس: علیرضا نعمتی زاده

جستارهای وابسته

• غار قمری
• فهرست آثار ملی ایران
• سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری

منابع

نمایی از غار کلدر و دو نفر از باستان‌شناسان هیئت کاوش ایرانی-اسپانیایی

https://www.nature.com/articles/srep43460

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1631068314000475

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0047248417300982

https://journals.iau.ir/article_694796.html