احمد نقیب‌الممالک
میرزا احمد، ملقب به نقیب‌الاشراف و سپس نقیب‌الممالک (زادهٔ ۱۲۳۸ ه.ق در شیراز – درگذشتهٔ ۱۳۰۲ ه.ق در اصفهان)، پسر حاج درویش حسن شیرازی، متخلص به «نقیب». از شاعران متأخر فارسی‌زبان است.[۱] او داستان‌گو و نقال دربار ناصرالدین‌شاه قاجار بوده‌است.
میرزا احمد در سال ۱۲۳۸ ه.ق در شیراز به دنیا آمد و در زادگاهش به تحصیل علوم قدیمه پرداخت. بعد از فوت پدر، ابتدا به «نقیب‌الاشراف» و سپس به «نقیب‌الممالک» ملقب شد. در اواخر عمر، بعد از طواف و زیارت حرمین‌الشریفین و تشرفِ اماکن متبرکهٔ عراق، به مشهد رفت و از خادمان آستان رضوی گردید. او در ۱۳۰۲ ه.ق در اصفهان درگذشت.
آثار
[ویرایش]میرزا احمد، مثنوی‌ای به نام ده باب یا ده دفتر به سبک و سیاق کارنامهٔ بلخ سنایی غزنوی در ده قسمت دارد از این قرار: ۱- آداب الحکومة، ۲- أوصاف الوزراء، ۳- أوصاف ائمةِ الجماعة، ۴- أوصاف القضاة، ۵- أوصاف اهلِ الإرشاد، ۶- أوصاف الاطباء، ۷- أوصاف التجار، ۸- أوصاف شحنه و کدخدا، ۹- أوصاف ذاکرین، ۱۰- أوصاف تنبلان.
از دیگر آثار اوست دیوان شعر.[۲]
آثار منسوب
[ویرایش]- امیر ارسلان نامدار
- مَلِک جمشید: طلسم آصف و طلسم حمام بلور
- زرین‌مَلِک
این سه اثر در اصل به محمدعلی نقیب‌الممالک نسبت داده می‌شوند.[۳][۴]
منابع
[ویرایش]- ↑ لغت‌نامهٔ دهخدا.
- ↑ نصیری، محمدرضا (۱۳۸۰). اثرآفرینان. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
- ↑ مَلِک جمشید.
- ↑ سیدان، مریم (دورهٔ ۱، شمارهٔ ۲، پاییز و زمستان ۱۳۹۲). «هویت ابهام‌آمیز نقال قصهٔ امیر ارسلان» (PDF). دوفصل‌نامهٔ فرهنگ و ادبیات عامه. انتشارات دانشگاه تربیت مدرس: صص ۱۵۷–۱۷۴. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک)