بحث:الفبای فارسی

پیشنهاد

ایرانیان وفارسی زبانانی که دوستدار نگارش متن های فارسی باالفبای لاتین هستندمتاسفانه کارشان چارچوب یگانه ای نداردوهرکس سلیقه ی خودرا بکارمیگیرد.این همزبانان ما درهر گوشه ی دنیاکه زندگی میکنند فارسی را باتلفظ مردمان همانجامینویسند.مثلا ایرانی ساکن آلمان نام فرزنددلبندش راRosbehمی نویسدزیرا که فرق میان UوOرانمی دانداین ایرانی درفرانسه این نام راRouzbeh ودر Roozbeh USA مینویسد.برای خیلی ازآنهاحرف اضافه ی به با میوه ی به تفاوتی نداردچون هردورا behمی نویسند...نمیدانم از شنیدن ایصفاهان، لوریستان،اُرومیه وعیراق به جای اِصفَهان،لرِستان، اورمیه وعِراق یاعَراق چه احساسی به شمادست میدهد.امامیدانیدکه میزبانان مادربرابرادای نادقیق کلماتشان آشکارایاپنهانی چه واکنشی دارند.بنابراین از مدیران ویکی پدیاخواهشمندم امکانی فراهم سازند وازکاربرانی که علاقمندارایه ی الگوی الفبای لاتین برای نگارش فارسی هستندبخواهندپیشنهادشان رابه بحث بگذارند تاازمیان آنها مناسبترین انتخاب شود. ولااقل کاربران ملزم به رعایت آن شوند. برای آغازکارچارچوب زیرراپیشنهادمیکنم:

• A = آ،ـا،ا
• AE = اَ ،ـَ دربرخی اززبان های سکاندیناوی وزبان اُسِتی به کار میرود.
• B = ب
• CH = چ
• D = د
• E = اِ،ـِ،ـه،ه
• F = ف
• G = گ
• H = ه،ح
• I = ایـ،یـ،ـیـ،ـی،ی
• J = ج
• K = ک
• KH = خ
• L = ل
• M = م
• N = ن
• O = اُ،ـُ،وُ
• P = پ
• Q = غ،ق
• R = ر
• S = ث،س،ص
• SH = ش
• T = ت،ط
• U = او،و،ـو
• V = و
• Y = ی
• Z = ز،ذ،ض،ظ
• ZH = ژ

87.160.213.63 ‏۳ ژانویهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۱۶:۵۰ (UTC)

فارسی و پارسی

عنوان مقاله فارسی است ولی در متن بیشتر پارسی نوشته شده؛ فارسی چیست و پارسی چه؟ --YusuF ‏۷ اکتبر ۲۰۱۰، ساعت ۱۶:۱۷ (UTC)

با درود ......کسانی که یاوه سرایی میکنند که چارچوب زبان پارسی باید دگرگون شود ....پر روشن است که از گستره و ژرفای زبان پارسی هیچ بوی دانشی نبرده اند........به انان توصیه میکنم نخست نیم نگاهی هر چند کوت و کوتاه و گذری به شاهنامه فردوسی بیندازند......تردید ندارم اگر از سواد و خرد و اندیشه بویی برده باشند مهره سکوت بر دهان میزنند .........این تنها یک و یکی از نسک های پارسی است.........شکوه و فره یزدانی هنوز در خون و رگ ایرانیان جاری است و دیر یا زود دنیا را چیره نور خیره کننده خود خواهد کرد ............. کوروش هومتی (بحث) ‏۶ فوریهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۰۰:۰۲ (UTC)

واژه‌های آسیب‌دیده

اگر حروف جدید به صورت چ/ɡ/ ڤ/p/ گ/ʧ/ ڃ/ʒ/ اختیار میشد، آنگاه دیگر واژه‌ «آسیب‌دیده» ای وجود نمیداشت: چرچانی، ڤارس، گرخ (Circ)، کڃدم. کوتاهی از کسانی است که این کدها را بصورت نابجا وضع کرده اند. علیرغم اینکه کلمات راهنمای معادل در عربی موجود بود: مهرجان، چفیه (کفیه).

ساموئل (بحث) ‏۲۸ سپتامبر ۲۰۱۸، ساعت ۲۰:۱۷ (UTC)

کاملاً فرمایشتون درسته. همین الان هم اگر فرهنگستان ما دست افراد بی کفایتی مثل حداد نباشد و یا نهضت سوادآموزی، حکم نهضت بی‌سوادپروری نباشد و آموزش و پرورش اینقدر کاسه‌لیس نباشد، امروز در ایران زبان عربی تدریس نمیشد و واژگان پارسی از بین نمیرفتند. مشکل اینجاست که این رژیم، یک رژیم ایران‌ستیز است. مثلاً واژگان کامپیوتر - سیستم - سوبسید - ترمینال - مومنتوم به سرعت حذف شدند و جای خود را به واژه‌های من‌درآوردی و بی سر و ته به ترتیب رایانه - سامانه - یارانه - پایانه و تکانه دادند. ولی هیچ فکری به حال واژه مجهول و عربی «بین‌المللی» نکردند. مثلاً‌اون رو «میان‌کشوری» معرفی کنند. چرا چون عربی است و اینها عرب پرستند و ایرانی نیستند. دلیل عوض کردن واژه‌های انگلیسی هم بخاطر ترس این جماعت از زبان انگلیسیه. تا جاییکه خامنه‌ای گفت: « کی گفته انگلیسی زبان علمه؟! زبانهای دیگه هم مثل روسی و اسپانیایی هست! » Sepehr.Sǎsǎni (بحث) ‏۸ ژانویهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۰:۰۳ (UTC)

!Pārsi rā pās bedārim az rāhe dorst

آری پارسی ما آلوده به تازی است، بسیار خوب چه باید کرد؟ پاسخ آن است که این پارسی باید واژگان اصیل تری داشته باشد اما اگر واژه مورد نیاز ما یافت نشد، بهترین کار برگشت به نزدیکترین زبان هاست. نزدیکترین زبان ها هم زبان های هندو ایرانی، ارمنی و اسلاوی اند که از نگاه ریشه شناختی نزدیکترین ها می باشند. در رده های پسین زبان های لاتین و ژرمن جای دارند. زبان سامی عربی بسیار دور و حتی جداست و ریشه اش به آفریقا بر می گردد. کمی بیاندیشیم آیا رواست که وام واژگان ما تازی باشند، هنگامی که آن همه زبان نزدیک و هم ریشه داریم که می توان با آنها کمبود واژه را از بین برد؟ آیا این لکه ننگ پاک خواهد شد و یا ما ناچاریم از واژگان ودبیره بی کاربرد تازی بهره گیریم؟ هنوز راه های پیش روی بسیاری خواهیم داشت.

با درود بسیار، منتقدی از فرهنگستان Mohammad Mahdi Malekqasemi (بحث) ‏۱۰ اکتبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۶:۰۰ (UTC)

کدام ننگ؟ زبان انگلیسی پر از واژه‌هایِ لاتین و فرانسه است. خطشان را هم از لاتین گرفته‌اند. هیچ احساس حقارتی ندارند که هیچ، روز به روز هم به غنای زبانشان افزوده می‌شود. از واژه‌سازی با استفاده از واژه‌های بیگانه هم ابایی ندارند. برای نمونه واژهٔ Telephone از دو جزء Tele به معنای «دور» و Phone به معنای «آوا» ساخته شده است. هردوی این واژه‌ها لاتینند. باز برای نمونه واژهٔ ionizable در انگلیسی از ترکیب سه واژهٔ ion (یونانی)، ize- (فرانسوی) و able- (لاتین) ساخته شده. Breakspear Baelor (بحث) ‏۷ ژانویهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۷:۴۴ (UTC)

نقد و مثالی که برای زبان انگلیسی و وام واژه هایی که دارد می زنید قابل مقایسه با وام واژه ها و دبیره پارسی نیست زیرا حداقل زبان و خطی که در اروپا مورد استفاده قرارمیگردد از یک ریشه زبان شناسی (هندو-اروپایی) پیروی میکند و بدیعیست که واژگان یکسان یا با شباهت های فراوانی داشته باشند اما در بحث بین پارسی و عربی ، یک طرف گروه زبانی نیا هندو- اروپایی و هندو-ایرانی را داریم در سمت دیگر گروه زبان های سامی که از یکدیگر جدا هستند و اشتراکاتی ندارند Iran hakhamanesh (بحث) ‏۹ ژوئیهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۱۹ (UTC)

با این منطق شما، واژگان از ریشهٔ ترکی نیز باید محکوم شده و از فارسی حذف بشوند، واژگانی مثل چاپار، شلوغی، آچار،‌ قرمه، قیمه. چرا که زبان‌های ترکی غیر-هندواروپایی می‌باشند. علاوه بر آن، پیش از اسلام،‌ از عهد امپراطوری مادها تا حملهٔ اعراب، زبان فارسی با زبان آرامی و زبانهای سامی دیگر در منطقهٔ بین النهرین و شام/سوریه در ارتباط بوده و به یک‌دیگر واژه می‌داده‌اند. الفبای فارسی پیش از اسلام نیز،‌ دبیرهٔ پهلوی، بر اساس الفبای آرامی بوده‌است. کاربر:BasilLeaf ( بحث کاربر:BasilLeaf) ‏۲۱ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۳۳ (UTC)

پیوندهای خارجی اصلاح شدند (اکتبر ۲۰۱۹)

سلام همکاران ویرایشگر.

من به‌تازگی ۱ پیوند خارجی موجود در الفبای فارسی را اصلاح کردم. لطفاً ویرایشم را بازبینی کنید. اگر پرسشی دارید یا می‌خواهید ربات پیوندها یا چند صفحه را نادیده بگیرد، لطفاً این راهنمای ساده را برای دریافت اطلاعات بیشتر ببینید. من تغییرات زیر را انجام دادم:

• بایگانی https://web.archive.org/web/20120419004122/http://www.persianacademy.ir/fa/vijegidas.aspx به http://www.persianacademy.ir/fa/vijegidas.aspx افزوده شد.

لطفاً برای اصلاح خطاهای ربات به راهنما مراجعه کنید.

با احترام.—InternetArchiveBot (گزارش اشکال) ‏۱۳ اکتبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۵:۵۴ (UTC)

نویسه‌های همخوان

بودن نویسه‌های همخوان در فارسی، دستاویز درستی برای اینکه آنها را دارای خاستگاه بیگانه (عربی) بدانیم نیست. در زبانهای دیگر هم چنین رخدادی هست. واژگانی با نوشتار بیگانه و گویش بومی : در الفبای ژاپنی دو گونه الفبا هست یکی برای واژگان بیگانه دیگری برای بومی(هیراکانا و کاتاکانا) همچنین کانجی ها با خوانش ژاپنی انگارهٔ هم‌ارز چینی را می‌رسانند. در زبان پارسی میانه هم چنین چیزی پیشینه داشته : اسوبار می‌نوشتند و اسوار می‌خواندند. دیگر نکته اینکه امپراتور هم امپراطور نوشته می‌شد و پطروس و سن‌پطرزبورغ و .... اینها نشانهٔ عربی بودن این واژه‌ها یا ریشهٔ عربی یا آواشناسی عربی هستند؟! ریشه سردرگمی برخی همکاران نادیده‌گرفتن این نکته است که عرب‌ها دیوان‌سالاری و کتابخانه و ... نداشتند و گاهی هم که می‌نوشتند از خط نبطی بهره می‌بردند ولی امویان دبیران ایرانی داشتند و دیوان‌سالاری و آمار باج و خراج و نامه‌نگاری را بر دوش آنان گذاشته و از این رو آنان بودند که با قدغن شدن خط پهلوی در زمان حجاج بن یوسف ثقفی و با نگاه به الفبای فارسی میانه (پهلوی) و خط جزم که خط پادشاهی دست‌نشانده ساسانیان (حیره) و وابسته به خط پهلوی ساسانی بود، خط نوین کوفی را سروسامان دادند. دیگر آنکه تنها بسنده است به نام این خط بنگریم که در کوفه (شهری در بخش غربی شاهنشاهی ساسانی و نزدیک به پایتخت یا همان تیسفون) پدیدآمده که مردمان آن نیز بیشتر ایرانی و پارسی زبان بوده‌اند. سیمون دانکرک (بحث) ‏۲۳ سپتامبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۲:۱۷ (UTC)

نظرات حاشیه‌ای

ویکی‌پدیا بر اساس دیدگاه بی‌طرف نوشته می‌شود. مهم‌ترین رکن دیدگاه بی‌طرف وزن اضافه ندادن به مطالبی که ارزش آن را ندارند است. در نتیجه باید از اجماع میان محققان (scholarly consensus) پیروی کرد. شاید بشود با سرچ در آکادمیا و گوگل بوکز یک مطلب حاشیه‌ای که حرفی خلاف نظر محققان می‌زند پیدا کرد، اما ویکی‌پدیا منبری برای ترویج آن نیست. با استفاده پشت سر هم از دکمه خنثی‌سازی هم این تغییر نمی‌کند و تنها نتیجه‌اش گزارش در تام و قطع دسترسی به دلیل جنگ ویرایشی است — Shawarsh (بحث) ‏۲۳ سپتامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۰:۰۸ (UTC)

کمک به اصلاح و تکمیل جعبه شنی

سلام دوستان گرامی، لطفاً اون دسته از عزیزانی که به ساختار و ریشه زبان فارسی و مسائل فنی مربوط به یونیکد آشنا هستند در این مقاله نگاهی به جعبه شنی بندازن و اصلاح کنن. متأسفانه این مقاله جعبه شنی نداشت که در شان این مقاله نیست بخاطر همین الگو رو اضافه کردم اما هنوز ناقص هست و نیاز به اضافه کردن موارد و اصلاح داره.

متأسفانه در سایت یونیکد نتونستم یونیکد و ISO 15924 زبان فارسی رو پیدا کنم. برای ISO 15924 در اینجا فقط Old Persian موجود هست با مخفف Xpeo و برای Persian یا Farsi چیزی وجود نداره. برای دامنه یونیکد هم در اینجا باز هم فقط Old Persian هست که مربوط به خط میخی میشه. اما با سرچ کردن یونیکد U+067E مربوط به حرف «پ» تونستم در اینجا یونیکدهایی که دارای حروف فارسی هستن رو پیدا کنم البته چند فایل مختلف هست که نمیدونم کدوم باید در الگو استفاده بشه و دامنه یونیکد از چند تا چند میشه. در ابتدا Xpeo رو قرار دادم که چپ به راست درج شد اما بعد به Arabic تغییر دادم. اما به نظر Arabic هم درست نیست. لطفاً این موارد رو بررسی و اصلاح کنید: دوره زمانی؟ ISO 15924؟ مخفف یونیکد؟ دامنه یونیکد؟ و … WPLifter^گفتگو ‏۴ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۰۶:۰۶ (UTC)

میزان وام گیری

میزان وام‌گیری الفبای فارسی امروز ما از دبیره‌های باستانی ایرانی چنین است:

پنجاه درصد از حروف الفباي فارسي برگرفته شده از دبيره مانوي است. مانند حروف پ، خ، ف، د، هـ، و… .

سي درصد از حروف الفباي فارسي برگرفته شده از دبيره اوستايي است. مانند حروف ب، ر، ز، غ، و … .

هشت درصد از حروف الفباي فارسي برگرفته شده از دبيره پهلويست مانند حرف ل.

همچنن دوازده درصد از حروف الفباي فارسي بدون ارتباط با سه الفباي مانوي،اوستايي و پهلوي هستند و پس از اسلام به دست دبيره نويسان ايراني دربار خلفاي عباسي ساخته شده اند مانند حروف ط، ظ، ي، و… .

در الفبای زبان عربی چهار واج «گ چ پ ژ» وجود ندارد. عرب‌زبان‌ها به جای این ۴ واج، بیشتر واج‌های «ف ک ز ج، تش ،ق» را به‌کار می‌برند. و همچنین واژه “ک” از زبان فارسی را نیز گاهی با واژه “گ” بصورت یکسان معرب می سازند.و در مورد “و” فارسی نیز عموما آنرا به ف تبدیل می کنند به‌کار نبردن این واج‌ها به‌خودی خود در یک زبان ایراد به‌شمار نمی‌رود، اما پس از ورود اسلام به ایران الفبای عربی برای نوشتن خط پارسی به‌کار گرفته شد. نپذیرفتن و بکار نبردن چهار واج، گ چ پ ژ، توسط اعراب سبب گردید که آن‌ها به‌جای تغییر و به‌سازی زبان خود، به دستکاری در دیگر زبان‌ها بپردازند و بسیاری از واژه‌های ایرانی و پارسی را به سوی نابودی پیش ببرند. هجوم زبان عربی، آسیب‌هایی بر زبان پارسی وارد نموده و سبب فراموشی و گاهی نابودی برخی از واژه‌های ایرانی شده‌است. این دگرگونی به زبان پارسی تا آن اندازه گسترش یافته که حتی نام زبان پارسی به فارسی تغییر یافته‌است. دگرگونی‌های زبان پارسی، از برای مشکلات خویش نبوده و بار مشکلات زبانی دیگر را بر دوش می‌کشد.

سوال در مورد حروف گچپژ

سوالی در مورد بخش مربوط به حروف گچپژ داشتم. این بخش با قاطعیت تغییر تلفظ خیلی از واژگان را به تحمیل عربی نسبت می‌دهد. هرکسی که زبان‌شناسی بداند، می‌داند که فرایند تحول زبان، و مخصوصا تحول در تلفظ هم‌خوان‌ها،‌ امری معمول می‌باشد. در مورد تبدیل «پ» به «ف»ُ... تا چه حد اطمینان داریم که این تحول به خاطر تحمیل عربی بوده؟‌ آیاتحول واژگانی مثل «گوسپند» که به «گوسفند» به خاطر تحمیل عربی بوده‌اند؟‌ پس چرا نه «جوسفند»؟ و بر همین منطق، آیا تحول صداهای «پ» به «ف»، در گوسپند، سپید، اسپند، به خاطر عربی بوده، یا یک تحول بومی و کاملا فارسی بوده؟

همان‌طور که می‌دانید، تحول «پ» به «ف» فقط در فارسی اتفاق نیافتده. در زبان‌های ژرمانیک نیز، در واژگان زیادی، «پ» به «ف» تبدیل شده. مثلا «پدر» در زبانهای رومی «Padre» است، اما در انگلیسی «father»، در دانمارکی «fader» و غیره.

همین‌طور این تحول بین «پ» و «ف»، مخصوصا به نظر می‌آید که یک اتفاق دو‌سویه باشد. واژگان دارای «ف» که از فارسی (واژگان عربی نیز از طریق فارسی وارد این زبان‌ها شده‌اند) وارد زبان‌های ترکی مثل ترکمنی و اویغوری شده‌اند، امروزه با «پ» تلفظ می‌شوند. به طور مثال، واژهٔ «اطراف» در ترکمنی «اتراپ» خوانده می‌شود. واژهٔ «نفس» در اویغوری «نەپەس».

و اگر زبان عربی واقعا آن‌طور که ادعا هست، ضدیتی ذاتی با صداهای «گ» و «چ» و غیره داشت، در لهجه‌های عربی مثل مصری، صدای «ج» نباید به «گ» تغییر می‌دادند، و یا صدای «ق» به «گ» در لهجه‌های عراقی و خلیجی، یا «ک» در عربی خوزستانی و بصره‌ای به «چ».

به نظر من، با نظر به این مسائل، قاطعیت و اطمینان به‌ کار رفته در نوشتار این بخش نادرست است و نیاز به ارائهٔ منابع بیشتر تخصصی زبان‌شناسی می‌باشد. کاربر:BasilLeaf ( بحث کاربر:BasilLeaf) ‏۲۱ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۲۸ (UTC)