پرش به محتوا

Gushtingiri

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
گوشتینگیری

آنچه از شواهد برمی‌آید گوشتین از گذشته های دور با زندگی انسان عجین بوده است. اولین نشانه در گوشتین مربوط به امپراطوری ایران و یا تمدن سومریان است که حدود ۶ هزار سال پیش در قسمت جنوبی بین‌النهرین می زیسته‌اند. در طی سالیان دراز این ورزش در اثر عوامل مختلف اشکال متفاوتی به خود گرفته است. در عصر پارسیان و هخامنشیان فنون گوشتین تکامل بیشتری پیدا کرد و پهلوانان در نزد پادشاهان دارای قرب و احترام خاص بودند. در دوران سلطنت اردشیر دوم، برای نخستین بار جمعی از جوانان دلیر یونانی برای امر سپاهیگری در ارتش ایران اجیر شدند و آنان که تجربه‌هایی در المپیک باستان داشتند، در این پهنه جغرافیایی  نیز به انجام مسابقات پرداختند که گوشتین گرفتن یکی از آنها بود، در فرهنگ قدیم پهلوانان به عنوان قهرمانان مبارزه با ظلم و اسارت به حساب می آمدند ،که در آثار نویسندگان و شاعران فراوانی به آنها اشاره شده است . در مصر باستان هم گوشتین از احترام خاصی برخوردار بود. قدیمی‌ترین شرح گوشتین در مصر مربوط به نقش‌هایی است که در یک مقبره از سلسله پنجم (۲۳۲۰ تا ۲۴۷۰ قبل از میلاد) با شکل‌هایی از شش زوج کودک نقاشی شده است که در حال گوشتین گرفتن هستند. قدیمی‌ترین مدرکی که به دست آمده است در سال ۱۹۳۸ به وسیله دکتر اسپیر نماینده دانشگاه پنسیلوانیا و همراهانش بوده که در هنگام کاوش در ویرانه‌های معبد گیاناجه نزدیک بغداد کشف شده است. این مدرک شامل دو لوح بود که یکی از سنگ و دارای دو شکل برجسته از انسان در حال مبارزه و دیگری از برنز که صورت دو نفر گوشتین ‌گیر را نشان می‌داد که هر یک کمر دیگری را گرفته است. این آثار متعلق به سومریان است که در حدود شش هزار سال قبل می‌زیسته‌اند. گوشتین یکی از رشته‌های ورزشی المپیک باستان در یونان بود و یونانیان به قهرمانان خود احترام فراوانی می‌گذاشتند.

در قرن‌های متمادی گوشتین در دنیا رواج فراوانی داشته است. در شاهنامه فردوسی حماسه‌سرای بزرگ اشعار فراوانی در این مورد وجود دارد.و همچنین در کتاب قانون ، بوعلی سینا دانشمند و پزشک نامی ، از آن به عنوان یکی از راه های کسب سلامتی و پرورش روحی و جسمی یاد شده است  بدین ترتیب قرن‌ها پهلوانان فراوانی در ایران زمین ظهور کردند، از پوریای ولی گرفته تا قهرمانان بزرگ نواحی ،  ورزش گوشتینگیری با زندگی مردم این سرزمین عجین شده است.

گوشتینگیری امروزه یکی از شایع‌ترین ورزش‌ها در آسیای مرکزی  محسوب می‌شود زیرا از سنن و آیین ملی نشأت می‌گیرد، گوشتین در گویش های مختلف کشورهای آسیای مرکزی به نام های مختلف بوده که فصل مشترک آنها رساندن حریف با استفاده از فنون مختلف به سمت پشت می باشد ،گوشتین عبارت است از فعالیت طرفین همراه با ردوبدل شدن فنون که سرانجام به نفع یکی به پایان می‌رسد. پارسیان و زرتشتیان هنگام غروب آفتاب بندی به کمر خود می بستند و در برابر کانون آتش به دعا خواندن می پرداختند . آن کمربند کستی نامیده می‌شد و گوشتین گرفتن هم از این کلمه آمده است و به معنی کمریکدیگر را گرفتن است. به عبارت دیگر نام گوشتین از نام کمربند مخصوص زرتشتیان می آید که اصل آن در زبان پهلوی، کستیک kostik و در زبان فارسی دری، گوشتین خوانده می‌شود

گوشتین که زرتشتیان آن را «بندرین» نیز می‌نامند، کمربندی است با ۷۲ نخ که از پشم گوسفند توسط زن موبدی بافته می‌شود. ۷۲ به شش رشته تقسیم می‌گردد و هر دسته دوازه نخ دارد که هفتاد و دو اشاره دارد به هفتاد و دو فصل یسنا (یکی از بخش‌های اوستا) و دوازده به دوازده ماه سال و ش اشاره دارد به شش گاهنبار (حبش‌های دینی سال). کستی را سه بار برکمر می بستند که یادآور سه اصل زرتشت یعنی گفتار نیک، کردار نیک و پندار نیک بود. کستی بعدها با «شین» تلفظ گردید و تبدیل به کلمه گوشتین گردید.

قوانین و فنون رشته گوشتینگری در سال 1963 با اهتمام پرفسور ابرام اف در زمان شوروی سابق ،جمع آوری و به رشته تحریر در آمد ، پس از آن با توجه به نیاز های این ورزش و رشد و گسترش آن در منطقه مجدد از سال 1993 تا سال 2021 چندین بار قوانین آن بازنگری و تعییرات در آن لحاظ گردید .

اما از سال 2015با فرمان رییس جمهور تاجیکستان ، آقای امام علی رحمان ، مبنی بر گسترش این ورزش کهن با تاریخ بیش از 5 هزار ساله ، و تشکیل گروه کاری توسط رییس شهر دوشنبه ، آقای رستم امام علی در قالب فدراسیون گو شتین گیری ، لباس مخصوص این رشته تهیه و قوانین آن توسط یک گروه از متخصصین بین المللی تدوین و با نگارش اساسنامه فدراسیون جهانی ، در تاریخ 22 جون 2022 ، فدراسیون بین المللی گوشتینگیری ((International Gushtin[۱]giri Federation)) با عنوان اختصاری ((IGGF)) در کانتون شهر زوریخ سویس ثبت گردید و رسما فعالیت خود را در عرصه بین المللی آغاز نمود .

  1. «Международная федерация гуштингири». gushtingiri.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۲۲.