جلد کردن کبوتر
جَلد کردن کبوتر، یعنی شناساندن بام و محل زندگی کبوتر به او، و آماده کردن آن برای پرواز و عادت دادن اش به محل زندگی در حالتی که همیشه به نقطهٔ نگهداری اش باز گردد و به اصطلاح (جلد) شوند.
طریقه جلد کردن
برای جلد کردن کبوتران، چندین پر اصلی آنان را که در اصطلاح شاهپر نامیده می‌شود با نخ یا سنجاق ، به طریقی خاص می بندند، یا چند شاهپر از هر بال را از نیمه قیچی میکنند و یا میکنند (برای جوجه کبوتر کشیدن یا همان کندن اصلا مناسب نیست)و دست کم به مدت دو هفته، آن‌ها را روزی چند ساعت خارج از لانه، به اصطلاح «آفتاب» و «آب تنی» می دهند. این کار حیوان را به محل زندگی خود آشنا و علاقمند می‌سازد.
در ضمن این کار، رفته رفته از خوراک کبوتران می کاهند تا به هوای دانه، بیشتر به فرمان و قابل کنترل باشند. آن گاه بال آن‌ها را گشوده و با ریختن مشتی دانه، به پریدن روی بام گنجه عادتشان می دهند و می گذارند مدتی نیز آنجا خود را آفتاب دهند و به محل و منظره اطراف کاملاً خو گیرند.
سپس به «تکان دادن» کبوترها، که همان ترغیب آن‌ها به پرواز است، می پردازند و با حرکت دست یا به وسیلهٔ قطعه پارچه سیاهی که بر سر چوبی بسته شده، و آن را «سیاهی» می نامند، آن‌ها را به پرواز در می آورند، ولی این عمل را بیش از ده بار انجام نمی دهند. روز اول این کار را یکی دو بار تکرار میکنند و روزهای بعد، رفته رفته به مدت آن می افزایند، تا تمام کبوتران، جَلد و آماده پرواز طولانی بشوند .
جلد شدن کبوتر تا حد زیادی به نوع و نژاد آن وابسته است، بطوری که در بعضی از نژادها که طی صدها سال با زندگی در شهرها تکامل یافته‌اند فرم اصلی شاهپرها تغییر یافته و قادر به پرواز و بازگشت به خانه در مسافت‌های بالا (حدود پنجاه کیلومتر)نیستند و در صورت دور شدن اتفاقی از خانه توانایی بازگشت ندارند و به اصطلاح رایج کبوتربازان باخت می‌روند. اما نوعی از کبوترها که بازمانده کبوترهای نامه بر در قرون وسطی هستند و در اصطلاح مسافتی یا پلاکی نامیده می‌شوند قادر به پرواز و بازگشت به خانه در مسافت‌های دور حتی هزار کیلومتر و یا بیشتر می‌باشند . امروزه این نژاد کبوترها در مسابقات مسافتی شرکت داده می‌شوند .
منبع
- معیری، دوستعلی (۱۳۶۱)، رجال عصر ناصری(بخش کبوتر و کبوتربازی)، تهران: نشر تاریخ ایران