کیوئی‌دی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه است که توسط FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۱۴ نوامبر ۲۰۱۸، ساعت ۰۷:۵۷ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی داشته باشد.

کیوئی‌دی مخفف جمله‌ای است از زبان لاتین (quod erat demonstrandum) که خود از یونانی برگرفته شده. (به یونانی: ὅπερ ἔδει δεῖξαι) به معنای: «که باید نشان داده می‌شد». این ترجمه هم در برخی کتاب‌ها آمده: «اثبات شد آنچه باید (می‌شد)»، یا در نسخِ قدیمی نوشته می‌شده‌است «فهو المطلوب». مخفف این جمله .q. e. d است. پژوهشگران و مدرسین، بخصوص در علوم ریاضی و فیزیک در انتهای اثبات یک مسئله می‌نویسند qed. امروزه از این علامت‌ها هم استفاده می‌شود ■ یا □ یا ‣. در فانت یونیکود: (U+220E) یا (U+25A0) یا (U+2023). ریاضی‌دان‌ها به این علامت سنگ قبر می‌گویند.

اقلیدس و ارشمیدس اثبات مسئله هارا با این جمله به پایان می‌بردند.

.q. e. d را پژوهشگران و اهل فن با تعبیرهای دیگری از زبان لاتین، به عنوان مزاح نیز استفاده می‌کنند. یک تعبیر quo errat demonstrator است که یعنی: «ثابت کننده در گمراهی بسر می‌برد» و دیگر تعبیر quod est dubitandum است که می‌گوید: «چیزی که مورد شک است»

منابع

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «quod erat demonstrandum». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای آلمانی ، بازبینی‌شده در ۱ شهریور ۱۳۹۰.

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «.q. e. d». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱ شهریور ۱۳۹۰.

پیوند به بیرون

لیست جمله‌های معروف و/یا تاریخی در زبان لاتین