کرایوسرجری

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

کرایوسرجری (Cryosurgery) یا جراحی با سرما، استفاده از سرمای شدید در جراحی برای از بین بردن بافت‌های غیر طبیعی بدن انسان است.[۱] بنابراین کرایوسرجری کاربرد کرایوابلیشن در جراحی است. به‌طور تاریخی از کرایوسرجری برای درمان شماری از بیماری‌ها به ویژه انواع بیماری‌های پوستی خوش خیم و بدخیم و سرطان‌ها استفاده شده است.[۲][۳]

مکانیسم ایجاد آسیب بافتی[ویرایش]

چرخه انجماد با کرایوابلیشن با دو مکانیسم عمل می‌کند:

۱- تخریب فیزیکی بافت غیرطبیعی: کرایوسرجری با بهره گیری از نیروی مخرب دمای انجماد روی سلول ها عمل می کند. هنگامی که دمای سلول از سطح معینی پایین‌تر می‌رود، کریستال‌های یخ در داخل سلول‌ها شروع به تشکیل می‌کنند و به دلیل چگالی کمتر، در نهایت آن سلول‌ها از هم می‌پاشند. هنگامی که رگ های خونی تامین کننده بافت سرطانی شروع به یخ زدن کنند، رشد توده بدخیم متوقف می شود.

۲- فعال کردن آبشارهای مرگ سلولی تنظیم‌شده توسط ژن‌ها.[۴]

می‌توان گفت این روش نتایج درمانی حداقل معادل گزینه‌های درمانی دیگر دارد. در واقع، پزشک غالباً این روش‌ها را با هدف درمان کامل بیماری به کار می‌برد، اما بسته به نوع سرطان، ممکن است هدف سرکوب سیر پیشرفت بیماری تا ماه‌ها یا سال‌ها باشد.[۴]

کاربردها[ویرایش]

  • بیماری‌های خوش‌خیم پوستی: زگیل‌های جلدی و تناسلی، خال‌ها، زوائد اضافه پوستی، ضایعات ناشی از آفتاب.
  • بیماری‌های بدخیم پوستی: کارسینوم سلول پایه‌ای و کارسینوم سلول سنگفرشی.
  • بدخیمی‌های داخلی: سرطان کبد[۵]، سرطان پروستات، سرطان دهانه رحم[۶] و سرطان پستان[۷].

منابع[ویرایش]

  1. "Cryotherapy - DermNet New Zealand". dermnetnz.org.
  2. "Cryotherapy: Overview, Mechanism of Action, Treatment Modalities Using Cryotherapy". 1 June 2016 – via eMedicine. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  3. Clebak, KT; Mendez-Miller, M; Croad, J (1 April 2020). "Cutaneous Cryosurgery for Common Skin Conditions". American Family Physician. 101 (7): 399–406. PMID 32227823.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ Baust, John G.; Santucci, Kimberly L.; Snyder, Kristi K.; Robilotto, Anthony; Baust, John M. (2023-09-15). "Mechanisms of Tissue Injury in Cryosurgery". The Application of Heat in Oncology: 45–71. doi:10.1002/9781119799627.ch4.
  5. Khanmohammadi, Shaghayegh; Behnoush, Amir Hossein; Akhlaghpoor, Shahram (2023-08-16). "Survival outcomes and quality of life after percutaneous cryoablation for liver metastasis: A systematic review and meta-analysis". PLOS ONE. 18 (8): e0289975. doi:10.1371/journal.pone.0289975. ISSN 1932-6203.
  6. Fung, Alastair; Horton, Susan; Zabih, Veda; Denburg, Avram; Gupta, Sumit (2019-10). "Cost and cost-effectiveness of childhood cancer treatment in low-income and middle-income countries: a systematic review". BMJ Global Health. 4 (5): e001825. doi:10.1136/bmjgh-2019-001825. ISSN 2059-7908. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  7. Mokbel, Kefah; Kodresko, Alevtina; Ghazal, Heba; Mokbel, Ramia; Trembley, Jon; Jouhara, Hussam (2023-08-26). "The Evolving Role of Cryosurgery in Breast Cancer Management: A Comprehensive Review". Cancers. 15 (17): 4272. doi:10.3390/cancers15174272. ISSN 2072-6694.