ویکی‌پدیا:پیشنهادهایی برای سنجش مقاله‌های خوب
پیشنهاد برای سنجش مقاله‌های خوب
[ویرایش]معیارهای ذکر شده
[ویرایش]- نثر خوب: از لحاظ املائی، دستور زبان و نثر، خوب باشد. با شیوه‌نامه مطابق باشد، یعنی بخش آغازین، صفحه‌بندی، واژگان تخصصی و دیگر موارد را رعایت کند.
- اثبات پذیری و درستی: تمام مطالب آن اثبات‌پذیر بوده و از مصادیق طفره نباشد. از منابع معتبری استفاده کرده باشد که این موضوع برای زندگان اهمیت بیشتری دارد. شامل تحقیق دست‌اول نباشد.
- شمول: بخش‌های اصلی موضوع را پوشش داده باشد؛ بخش‌هایی از آن دارای اطلاعات بدون ارزش نباشد.
- دیدگاه بی‌طرف: دیدگاه بی‌طرف را رعایت کند.
- پایداری: مقاله به‌خاطر جنگ ویرایشی یا اختلاف میان کاربران روزبه‌روز تغییرات اساسی نکند.
- طراحی، در صورت امکان با تصاویر: وضعیت حق تکثیر پرونده‌های به‌کاررفته در مقاله با برچسب‌های مناسب مشخص باشد؛ تصاویر با موضوع مرتبط باشند، و توضیحات مناسبی داشته باشند.
پیدا کردن اشکالات اصلی
[ویرایش]در صورت تیک خوردن گزینه‌های اصلی جدول پیشاخوبیدگی، ملاک‌های اصلی زیر بررسی شود:
- روان بودن نثر و سهولت فهم مطالب توسط خوانندگان معمولی
- عدم وجود مطلب بدون منبع در مقاله
- پیدا کردن ارجاع آنلاینی که باز نمی‌شود
- بررسی منابع از نظر اعتبار برای مثال ویکی‌پدیاهای زبان‌های دیگر، دانشنامه رشد، دانشنامه طهور و ... منابع معتبر به شمار نمی‌آیند. تشخیص برخی از موارد نیاز به تخصص دارد.
- کنترل ارجاع‌ها و یادکردها از نظر صحت.
- کنترل و مطابقت مطالب مقاله و منابع (در مرحله برگزیدگی)
اشکالات رایج غیر اصلی
[ویرایش]- طبق شیوه‌نامه فقط باید عبارت موجود در بخش آغازین که به عنوان مقاله اشاره دارد را پررنگ کرد.
- دربارهٔ ایجاد زیربخش جدید بخش‌بندی کمتر توصیه می‌شود. به خاطر یک پاراگراف نباید بخش جدید ساخت.
- مکان تصاویر در حالت عادی باید سمت چپ باشد؛ هر از گاهی سمت راست گذشته می‌شود که چشم خسته نشود.
- فاصلهٔ مجازی بعد از های ناملفوظ (مانند خانه‌ها)، بعد از می در فعل‌ها (مانند می‌شود) و دیگر موارد رعایت شود.
- طرز نوشتن واژه‌ها یکسان باید باشد (مانند نوشتن عیلام و ایلام به تناوب و با معنای یکسان).
- لازم است بخش آغازین یا دیباچه یا لید کل مطالب اصلی و کلیدی داخل مقاله را به طور خلاصه در بر داشته باشد.
- لازم است عنوان در اولین باری که بکار برده شده پیونددار شود.
- در مورد منبع‌دار کردن مطالب و جملات نباید افراط کاری شود.
- پیوندهای تکراری نباید در متن اصلی دیده شوند (بهتر است نامتعارف بودن برخی واژه‌ها و همچنین متن اصلی بدون جدول و جعبه‌ها در نظر گرفته شود).
- وپ:خط تیره رعایت شود.
- مطالب HowToیی (مثل توصیه‌ها و مطالبی که دربارهٔ شیوهٔ عمل بحث می‌کنند نه واقعیت‌ها) جایش ویکی‌کتاب است نه دانشنامهٔ ویکی‌پدیا.
- عنوان مقاله در بخش‌بندی‌ها تکرار نشود. آوردن عنوان بخش بالاتر در زیربخش‌ها غلط است.
- نوشتار اصلی‌ای که هنوز ساخته نشده‌اند و به رنگ قرمز است نباید برای خواندن معرفی شود.
- مقاله‌های خوب و برگزیده معمولاً به نگارخانه در پایان مقاله نیازی ندارند.
- در جستارهای وابسته نباید همان عنوان‌های پیونددار داخل مقاله آورده شود.
- <ref></ref> در جای صحیح قرار بگیرد. بنابر شیوه‌نامه ویکی ارجاع‌ها باید به نقطه، ویرگول، پرانتز یا کامای ماقبل خود بچسبند و از ابتدای جمله بعدی یا ادامهٔ عبارت به اندازه یک اسپیس فاصله داشته باشند. آوردن نقطه پس از الگوی ارجاع اشتباه‌است.
- با کلیک کردن بر روی ارجاع باید پک به پانویس و پانویس به منابع وصل شود.
- اصل خلاصه و کوتاه‌بودن ارجاع است. در توضیحات الگوی {{پک}} ذکر شده‌است که عنوان کتاب به‌خصوص اگر طولانی‌است (طبق پیشنهاد شیوه‌نامهٔ شیکاگو، اگر بیش از چهار کلمه‌است) باید خلاصه شود. عنوان فرعی (یعنی همانی که پس از دونقطه «:» می‌آید) نباید ذکر شود. کوتاه کردن عنوان کتاب در پک ارتباطی به عنوان کتاب در منبع ندارد و نیازی نیست این دو یکی باشند. پیوند از ارجاع‌کوتاه‌شده در بخش «پانویس» به یادکرد کامل بخش «منابع» فقط بر اساس نام خانوادگی نویسندگان و سال انتشار اثر ایجاد می‌شود و عنوان کتاب یا فصل ربطی به آن ندارند.
- اگر از پانویس کوتاه شده استفاده شده، نبایست از ارجاع گروهی استفاده شده باشد. ارجاع گروه فقط برای مواردی مناسب است که تمام پانویس‌ها طولانی باشند.
- زبان یادکردهای فارسی، به فارسی و انگلیسی به انگلیسی و دیگر زبان‌ها به همان زبان اصلی باید باشد. این شامل تمامی پارامترهای ذکر شده در الگوی یادکرد می‌شود. برای نام ناشر در صورتی که این ناشر در ویکی فارسی مقاله دارد به این ترتیب عمل می‌شود که پیوند به مقالهٔ فارسی داده می‌شود اما حروف به انگلیسی نوشته می‌شوند و در الگوی یادکرد حروف فارسی دیده نمی‌شود. مانند (Billboard). ارقام باید به انگلیسی درج شود چون در صورت فارسی‌سازی ارقام حتی اگر کد زبان هم انگلیسی شود این ارقام به فارسی باقی خواهند ماند و باعث نازیبایی یادکرد خواهند شد. پرکردن کد زبان= در صورتی که الگوهای فارسی بکار برده می‌شوند لازم است.
- یادکردهای کامل در بخش «منابع»، بخش‌بندی‌های منابع نباید بر اساس ذکر زبان و منابع بر اساس نوع (مثلاً کتاب یا ژورنال) صورت بگیرد. (یک دلیلش اینکه یافتن آثار از یک نویسندهٔ خاص دشوار می‌شود). منابع از چپ به راست مانند انگلیسی باید در حدفاصل دو الگوی {{چپ‌چین}} {{پایان چپ‌چین}} قرار بگیرند.
- متن پانویس‌ها و یادکردهای لاتین از چپ به راست نوشته بشود. این کار به سادگی با کمک استفاده از پارامتر <ref dir=ltr> میسر است. مقدار این پارامتر در ویکی‌پدیای فارسی به طور پیش‌فرض برابر است با rtl (مخفف right-to-left یعنی راست به چپ) در نتیجه برای بیشتر منابع که به فارسی هستند این پارامتر اصلاً ذکر نمی‌شود.
- منابع بر اساس الفبا مرتب شوند (در ترتیب آوردن منابع نخست موارد فارسی می‌آید، بعد زبان‌هایی که به خط عربی نوشته می‌شوند (مثلاً اردو)، بعد زبان‌هایی که راست‌به‌چپ نوشته می‌شوند (مثلاً عبری)، و بعد بقیه به ترتیب حروف الفبایی کد ایزوی زبان. از بین هرکدام از این دسته‌ها (زبان‌ها) نخست نمادها می‌آیند، بعد ارقام، بعد حروف عادی آن الفبا بعد حروف حالت گسترش‌یافتهٔ آن الفبا، این آخری یعنی مثلاً Ệ در لاتین یا ڈ در عربی و الخ).
- چاپ اگر چاپ نخست است نیاز نیست ذکر شود. پارامترهای خالی، به‌خصوص آن‌هایی که قرار نیست بعداً پر شوند، حذف شود. این حذف هم حجم صفحه را کم می‌کند، هم کد را تمیز نگه می‌دارد و نیز هم از بار محاسباتی سرور می‌کاهد.
- بخش «پیوند به بیرون» باید آخرین بخش باشد. همچنین دقت شود که هدف از بخش پیوند به بیرون این است که اگر خواننده آنچه را که می‌خواست در این مقاله نیافت به پیوندهایی که گذاشته می‌شود برود. بنابراین پیوندهایی که در منابع هستند دیگر نباید در بخش پیوند به بیرون ذکر شوند.
نتیجه مشورت
[ویرایش]- در صورتی که گزینه‌های اصلی جدول پیشاخوبیدگی مانند ۱. منبع‌دارکردن همهٔ مطالب (به شکل بارز و چشم گیر) ۲. جایگزینی منابع نامعتبر (به‌خصوص منابع ویکیایی) با منابع معتبر ۳. استانداردسازی منابع با الگوهای یادکرد یا بدون الگو و به طرز صحیح ۴. بررسی تک‌تک منابع توسط کاربر به درستیضربدر خورده یا در حال انجام است یا ضربدر نخوره ولی در واقع این موارد انجام نشده، مقاله از فهرست بخش خوبیدگی حذف شود. اما روی جزییات (شرایط موردنیاز) اجماع وجود نداشت.
- نیازی به تعیین ناظر نیست.
- پس از گذشت دو هفته از عدم فعالیت (بدون داشتن دلیل موجه) نامزد برای خوبیدگی، جمع‌بندی به این علت قانونی است.
- صورت ظاهری یادکرد باید به زبان اصلی چه انگلیسی چه زبان ییدیش باقی بماند. لازم نیست الگوهای ارجاع یک مقاله از الگوهای انگلیسی به الگوهای فارسی تغییر داده شوند.
- منابع نباید بر اساس زبان یا نوعشان طبقه‌بندی شوند.
توضیح: بر طبق توصیه جناب z در مواردی که بررسی تک‌تک منابع توسط کاربر تیک خورده‌است اما ناظر شک دارد که به راستی منابع چک شده‌است یا خیر، طبق وپ:فحن اینگونه در نظر گرفته می‌شود که کاربری که منبع را گذاشته بررسی‌اش هم کرده‌است مگر اینکه خود کاربر خلافش را بگوید.