گویش رامهرمزی: تفاوت میان نسخهها
اصلاح شد برچسبها: برگرداندهشده ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
دو منبع غیرقابل دسترسی حذف شد در دو منبع بعدی لری معرفی شده برچسبها: برگرداندهشده حذف منبع ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{بهبود منبع}} |
{{بهبود منبع}} |
||
'''گویش رامهرمزی''' (گویش رومزی) یکی از گویشهای [[زبان فارسی]] است که بین مردم بومی شهر [[رامهرمز]] در استان [[خوزستان]] به کار میرود. |
'''گویش رامهرمزی''' (گویش رومزی) یکی از گویشهای [[زبان فارسی]] است که بین مردم بومی شهر [[رامهرمز]] در استان [[خوزستان]] به کار میرود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=سین یوسفی فرهنگ عامیانهی مردم رامهرمز، قم: نشر مقام محمود، چاپ اول، 1387.(ص ۲۲،۲۳).}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=گویش و آداب و رسوم مردم رامهرمز|نشانی=https://rasekhoon.net/article/amp/show/1359892/گویش-و-آداب-و-رسوم-مردم-رامهرمز|وبگاه=راسخون|تاریخ=2018-01-24|بازبینی=2023-01-18|کد زبان=fa|نام خانوادگی=راسخون}}</ref> |
||
{{Infobox language|name=لری رامهرمزی|altname=|states=[[ایران]]|region=[[رامهرمز]]|speakers=نامعلوم|date=|ref=|familycolor=Indo-European|fam2=[[زبانهای هندوایرانی|هندوایرانی]]|fam3=[[زبانهای ایرانی|ایرانی]]|fam4=[[زبانهای ایرانی غربی|غربی]]|fam5=[[لری]]|script=|iso3=|glotto=|glottorefname=رامهرمزی|fam6=[[گویش بختیاری]]}} |
{{Infobox language|name=لری رامهرمزی|altname=|states=[[ایران]]|region=[[رامهرمز]]|speakers=نامعلوم|date=|ref=|familycolor=Indo-European|fam2=[[زبانهای هندوایرانی|هندوایرانی]]|fam3=[[زبانهای ایرانی|ایرانی]]|fam4=[[زبانهای ایرانی غربی|غربی]]|fam5=[[لری]]|script=|iso3=|glotto=|glottorefname=رامهرمزی|fam6=[[گویش بختیاری]]}} |
نسخهٔ ۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۹:۵۷
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
گویش رامهرمزی (گویش رومزی) یکی از گویشهای زبان فارسی است که بین مردم بومی شهر رامهرمز در استان خوزستان به کار میرود.[۱][۲]
لری رامهرمزی | |
---|---|
زبان بومی در | ایران |
منطقه | رامهرمز |
شمار گویشوران | نامعلوم (بدون تاریخ) |
هندواروپایی
| |
کدهای زبان | |
ایزو ۳–۶۳۹ | – |
جغرافیا
گویش رامهرمزی تنها در شهر رامهرمز رایج است، در مناطق دیگر رامهرمز مردم به گویش اصلی بختیاری تکلم می کنند.[۳]
قوائد رامهرمزی [نیازمند منبع]
لهجهی رامهرمزی تا حدود زیادی همان لهجهی لری بختیاری با اندکی تغییر است.[نیازمند منبع] در کنار آن، تعداد زیادی متل و ضربالمثل هم وجود دارد که از طریق آنها میتوان به آداب و رسوم مردم رامهرمز پی برد.
در اکثر افعالی که در صحبتهای روزمرهی مردم رامهرمز از آنها استفاده میشود، معمولاً حرف «الف» در جلوی این افعال بکار گرفته میشود؛ بعنوان مثال:
«ایگُم»، «ایخُم»، «ایِرم»، «ایتُرم»؛ یعنی، «میگویم»، «میخواهم»، «میروم»، «میتوانم».
برای منفی کردن این افعال بجای «الف»، حرف نون به قبل از فعل اضافه میشود که بدین شکل در میآید:
«نیگُم»، «نیخُم»، «نیُرم»، بعنوان مثال: در یک ضربالمثل رامهرمزی که برای منفی کردن فعل، حرف «نون» در جلو فعل قرار گرفته است:
خر با پیغوم او نیخره = خر تشتنه با حرف تشنگیش رفع نمیشود (تنها با نشستن و حرف زدن مشکلات حل نمیشود).
برای جمع بستن اسامی، معمولاً از حرف لام واگر اسم به حرف «ه» ختم شود، به هنگام جمع بستن حرف «ه» حذف شده و دو حرف «یل» بدان اضافه میشود؛ مثال: کُر = پسر که جمع آن میشود، کرَل = پسرها و دوور = دختر که جمع آن میشود، دوورل = دخترها. زینه = زن که جمع آن میشود، زین+ یل = زینیل = زنها که در اینجا ممکن است، بجای دو حرف «یل» از دو حرف گل نیز استفاده شود که بصورت زنگل در میآید که بختیاریها بیشتر از این جمع استفاده میکنند. در لهجهی رامهرمزی، بعضی از کلمات دو بار جمع بسته میشوند، برای مثال به این کلمات دقت کنید:
«خودم»، «خوت»، «خوش»؛ بمعنی «خودم»، «خودت»، «خودش» که وقتی جمع بسته میشوند، بدین صورت در میآیند: «خومون»، «خوتون»، «خوشون»؛ اما در لهجهی رامهرمزی، این کلمات یک بار دیگر جمع بسته شده و بدین صورت در میآیند: «خومونل»، «خوتونل»، «خوشونل».
واژگان [نیازمند منبع]
- زینه zine / زن (زن خانهدار)
- خوار Xoar / خواهر
- دا da/ مادر
- بوا boova / پدر
- برار berar / برادر
- جغله Jegele/ پسر بچه
- نیوا niva / نمیتوان
- سیلا sila / سوراخ
- هُسیر hosir/ مادر زن یا مادر شوهر
- گو geo/ برادر
- دِدِی dedei/ خواهر
- دُور dour/ دختر
- کُر Kor/ پسر
- بِتی beti/ خاله
- هالو halou / دایی
- خور زمار xorzemar/ پسر خاله یا دختر خاله
- تاته tatah / عمو
- وازا vaza/ عموزاده
برخی از واژههای قدیم در گویش رامهرمزی
- چپیله chapila/ کوچهی دراز و باریک
- تنگاره tegara/ کوچهی باریک و پر پیچ.
- اشکنادش eshkanadesh/ شکستش
- دَک dak/ لرزان
- لیش lis/ بد، تنبل، کثیف...
منابع
- ↑ سین یوسفی فرهنگ عامیانهی مردم رامهرمز، قم: نشر مقام محمود، چاپ اول، 1387.(ص ۲۲،۲۳).
- ↑ راسخون (۲۰۱۸-۰۱-۲۴). «گویش و آداب و رسوم مردم رامهرمز». راسخون. دریافتشده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۸.
- ↑ «رامهرمز - دایره المعارف فرق اسلامی». www.wikiferaq.org. دریافتشده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۸.