گویش رامهرمزی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه |
جعل منبع اصلاح شد. در کتابی که به عنوان منبع برای بختیاری بودن گویش رامهرمزی ارائه شده بود، رامهرمزی گویشی از فارسی دانسته شده است. لینک اینترنتی افزوده شد برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{بهبود منبع}} |
{{بهبود منبع}} |
||
لهجه رامهرمزی |
لهجه رامهرمزی یکی از گویشهای [[زبان فارسی]] است که بین مردم بومی شهر [[رامهرمز]] در استان [[خوزستان]] به کار می‌رود.<ref>{{یادکرد وب| نشانی= https://pic.ketab.ir/DataBase/bookpdf/00/1400b18040.pdf |عنوان=گویش رامهرمزی،نورالله گرشاسبی،جلد۱(ص۶۸).}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=خانلری، پرویز، زبان‌شناسی و زبان فارسی، تهران: انتشارات توس، چاپ ششم، 1373.}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=سین یوسفی فرهنگ عامیانه‌ی مردم رامهرمز، قم: نشر مقام محمود، چاپ اول، 1387.(ص ۲۲،۲۳).}}</ref>{{دقیق}}{{مدرک}}<ref>{{یادکرد وب|عنوان=گویش و آداب و رسوم مردم رامهرمز|نشانی=https://rasekhoon.net/article/amp/show/1359892/گویش-و-آداب-و-رسوم-مردم-رامهرمز|وبگاه=راسخون|تاریخ=2018-01-24|بازبینی=2023-01-18|کد زبان=fa|نام خانوادگی=راسخون}}</ref> که توسط مردم شهر [[رامهرمز]] به آن تکلم میشود. |
||
| ⚫ | {{Infobox language|name=رامهرمزی|altname=|states=[[ایران]]|region=[[رامهرمز]]|speakers=نامعلوم|date=|ref=|familycolor=Indo-European|fam2=[[زبان‌های هندوایرانی|هندوایرانی]]|fam3=[[زبان‌های ایرانی|ایرانی]]|fam4=[[زبان‌های ایرانی غربی|غربی]]{{مدرک}}|fam5=[[فارسی]]|script=|iso3=lrl|glotto=|glottorefname=رامهرمزی|fam6=}} |
||
| ⚫ | {{Infobox language|name=رامهرمزی|altname=|states=[[ایران]]|region=[[رامهرمز]]|speakers=نامعلوم|date=|ref=|familycolor=Indo-European|fam2=[[زبان‌های هندوایرانی|هندوایرانی]]|fam3=[[زبان‌های ایرانی|ایرانی]]|fam4=[[زبان‌های ایرانی غربی|غربی]]{{مدرک}}|fam5=[[ |
||
== جغرافیا == |
== جغرافیا == |
||
نسخهٔ ۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۵۱
 | برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
لهجه رامهرمزی یکی از گویشهای زبان فارسی است که بین مردم بومی شهر رامهرمز در استان خوزستان به کار می‌رود.[۱][۲][۳][نیازمند یادکرد دقیق][نیازمند منبع][۴] که توسط مردم شهر رامهرمز به آن تکلم میشود.
| رامهرمزی | |
|---|---|
| زبان بومی در | ایران |
| منطقه | رامهرمز |
شمار گویشوران | نامعلوم (بدون تاریخ) |
| کدهای زبان | |
| ایزو ۳–۶۳۹ | lrl |
جغرافیا
گویش رامهرمزی تنها در شهر رامهرمز رایج است، در مناطق دیگر رامهرمز مردم به گویش اصلی بختیاری تکلم می کنند.[۵]
قوائد رامهرمزی [نیازمند منبع]
لهجه‌ی رامهرمزی تا حدود زیادی همان لهجه‌ی لری بختیاری با اندکی تغییر است.[نیازمند منبع] در کنار آن، تعداد زیادی متل و ضرب‌المثل هم وجود دارد که از طریق آنها می‌توان به آداب و رسوم مردم رامهرمز پی برد.
در اکثر افعالی که در صحبتهای روزمره‌ی مردم رامهرمز از آنها استفاده میشود، معمولاً حرف «الف» در جلوی این افعال بکار گرفته میشود؛ بعنوان مثال:
«ایگُم»، «ایخُم»، «ایِرم»، «ایتُرم»؛ یعنی، «می‌گویم»، «می‌خواهم»، «میروم»، «می‌توانم».
برای منفی کردن این افعال بجای «الف»، حرف نون به قبل از فعل اضافه میشود که بدین شکل در می‌آید:
«نیگُم»، «نیخُم»، «نیُرم»، بعنوان مثال: در یک ضرب‌المثل رامهرمزی که برای منفی کردن فعل، حرف «نون» در جلو فعل قرار گرفته است:
خر با پیغوم او نیخره = خر تشتنه با حرف تشنگیش رفع نمی‌شود (تنها با نشستن و حرف زدن مشکلات حل نمی‌شود).
برای جمع بستن اسامی، معمولاً از حرف لام واگر اسم به حرف «ه» ختم شود، به هنگام جمع بستن حرف «ه» حذف شده و دو حرف «یل» بدان اضافه میشود؛ مثال: کُر = پسر که جمع آن میشود، کرَل = پسرها و دوور = دختر که جمع آن میشود، دوورل = دخترها. زینه = زن که جمع آن میشود، زین+ یل = زینیل = زنها که در اینجا ممکن است، بجای دو حرف «یل» از دو حرف گل نیز استفاده شود که بصورت زنگل در می‌آید که بختیاریها بیشتر از این جمع استفاده می‌کنند. در لهجه‌ی رامهرمزی، بعضی از کلمات دو بار جمع بسته می‌شوند، برای مثال به این کلمات دقت کنید:
«خودم»، «خوت»، «خوش»؛ بمعنی «خودم»، «خودت»، «خودش» که وقتی جمع بسته می‌شوند، بدین صورت در می‌آیند: «خومون»، «خوتون»، «خوشون»؛ اما در لهجه‌ی رامهرمزی، این کلمات یک بار دیگر جمع بسته شده و بدین صورت در می‌آیند: «خومونل»، «خوتونل»، «خوشونل».
واژگان [نیازمند منبع]
- زینه zine / زن (زن خانه‌دار)
- خوار Xoar / خواهر
- دا da/ مادر
- بوا boova / پدر
- برار berar / برادر
- جغله Jegele/ پسر بچه
- نیوا niva / نمیتوان
- سیلا sila / سوراخ
- هُسیر hosir/ مادر زن یا مادر شوهر
- گو geo/ برادر
- دِدِی dedei/ خواهر
- دُور dour/ دختر
- کُر Kor/ پسر
- بِتی beti/ خاله
- هالو halou / دایی
- خور زمار xorzemar/ پسر خاله یا دختر خاله
- تاته tatah / عمو
- وازا vaza/ عموزاده
برخی از واژه‌های قدیم در گویش رامهرمزی
- چپیله chapila/ کوچه‌ی دراز و باریک
- تنگاره tegara/ کوچه‌ی باریک و پر پیچ.
- اشکنادش eshkanadesh/ شکستش
- دَک dak/ لرزان
- لیش lis/ بد، تنبل، کثیف...
منابع
- ↑ «گویش رامهرمزی،نورالله گرشاسبی،جلد۱(ص۶۸)» (PDF).
- ↑ خانلری، پرویز، زبان‌شناسی و زبان فارسی، تهران: انتشارات توس، چاپ ششم، 1373.
- ↑ سین یوسفی فرهنگ عامیانه‌ی مردم رامهرمز، قم: نشر مقام محمود، چاپ اول، 1387.(ص ۲۲،۲۳).
- ↑ راسخون (۲۰۱۸-۰۱-۲۴). «گویش و آداب و رسوم مردم رامهرمز». راسخون. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۸.
- ↑ «رامهرمز - دایره المعارف فرق اسلامی». www.wikiferaq.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۸.