فرایند تصادفی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات: حذف میان‌ویکی موجود در ویکی‌داده: ۳۳ میان‌ویکی
FarbodBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات ردهٔ همسنگ (۲۴) +املا+مرتب+تمیز (۴،۷): + رده:نظریه مخابرات
خط ۲: خط ۲:


== تعریف ==
== تعریف ==
مجموعه‌ای از متغیرهای تصادفی با اندیس مرحله یا زمان که وضعیت یک پدیده یا آزمایش تصادفی را در طول یک دوره نمایش می‌دهد. متغیرهای تصادفی و اندیس آنها می‌توان از انواع گسسته و پیوسته و نیز چند بعدی باشند. مثلاً بررسی وضعیت آب و هوا، تعداد افراد و وضعیت یک بازی در مکانها زمانها یا مراحل مختلف. فرآیندهای تصادفی یکی از علوم کاربردی وابسته به احتمال و آمار بوده که در سایر علوم و فنون دیگر کاربرد بسیاری دارد.<br />
مجموعه‌ای از متغیرهای تصادفی با اندیس مرحله یا زمان که وضعیت یک پدیده یا آزمایش تصادفی را در طول یک دوره نمایش می‌دهد. متغیرهای تصادفی و اندیس آنها می‌توان از انواع گسسته و پیوسته و نیز چند بعدی باشند. مثلاً بررسی وضعیت آب و هوا، تعداد افراد و وضعیت یک بازی در مکانها زمانها یا مراحل مختلف. فرایندهای تصادفی یکی از علوم کاربردی وابسته به احتمال و آمار بوده که در سایر علوم و فنون دیگر کاربرد بسیاری دارد.{{سخ}}
فرآیندهای تصادفی در ابتدا در علم فیزیک و برای توصیف پدیده‌های تصادفی که حالت آنها در طی زمان تغییر می‌کند مطرح شد. در مدلسازی هر سیستم تصادفی که حالت آن در طی زمان (فضا یا سایر پارامترها) تغییر می‌کند، مدل باید قادر به توصیف حالت سیستم در طول زمان باشد. به عبارت دیگر مدل شامل دنباله‌ای از متغیرهای تصادفی است که پدیده تصادفی را توصیف می‏کند.<br />
فرایندهای تصادفی در ابتدا در علم فیزیک و برای توصیف پدیده‌های تصادفی که حالت آنها در طی زمان تغییر می‌کند مطرح شد. در مدلسازی هر سیستم تصادفی که حالت آن در طی زمان (فضا یا سایر پارامترها) تغییر می‌کند، مدل باید قادر به توصیف حالت سیستم در طول زمان باشد. به عبارت دیگر مدل شامل دنباله‌ای از متغیرهای تصادفی است که پدیده تصادفی را توصیف می‏کند.{{سخ}}
فرض کنید t متغیر زمان و x(t) متغیر تصادفی متناسب با t باشد. در این صورت یك فرآیند تصادفی مجموعه‌ای از متغیرهای تصادفی {x(t):tЄT} است كه در آن x(t) به ازای هر tЄT یك متغیر تصادفی است.<br />
فرض کنید t متغیر زمان و x(t) متغیر تصادفی متناسب با t باشد. در این صورت یک فرایند تصادفی مجموعه‌ای از متغیرهای تصادفی {x(t):tЄT} است که در آن x(t) به ازای هر tЄT یک متغیر تصادفی است.{{سخ}}
با این توضیح فرآیندهای تصادفی مفهوم تعمیم یافته متغیرهای تصادفی است. برای تعریف یک فرآیند تصادفی داریم:<br />
با این توضیح فرایندهای تصادفی مفهوم تعمیم یافته متغیرهای تصادفی است. برای تعریف یک فرایند تصادفی داریم:{{سخ}}
T = مجموعه اندیس فرآیند (فرآیند).<br />
T = مجموعه اندیس فرایند (فرایند).{{سخ}}
مقادیر x = حالات فرآیند.<br />
مقادیر x = حالات فرایند.{{سخ}}
S = فضای حالات فرآیند.<br />
S = فضای حالات فرایند.


== برخی فرایندهای تصادفی معروف ==
== برخی فرایندهای تصادفی معروف ==
* [[فرآیند زاد و مرگ]]
* [[فرایند زاد و مرگ]]
* [[فرآیند ورشکستگی قمارباز]]
* [[فرایند ورشکستگی قمارباز]]
* [[فرآیند ارنفست]]
* [[فرایند ارنفست]]
* [[فرآیند وینر]] (حرکت براونی)
* [[فرایند وینر]] (حرکت براونی)
* [[فرآیند پواسن]]
* [[فرایند پواسن]]
* [[فرایند شکار و شکارچی]]
* [[فرایند شکار و شکارچی]]
*[[فرایند تصادفی هندسی]]
* [[فرایند تصادفی هندسی]]


== منابع ==
== منابع ==
* [http://www.foroushgahesevvom.com/view-62.html نظریه صف، جولای، فریبرز؛ شامخی امیری، علیرضا]
* [http://www.foroushgahesevvom.com/view-62.html نظریه صف، ژوئیه، فریبرز؛ شامخی امیری، علیرضا]
* [http://vig.prenhall.com/catalog/academic/product/0,1144,0130200719,00.html احتمالات و فرایندهای تصادفی به‌همراه کاربردهای آنها در پردازش سیگنال‌ها] - چاپ سوّم (انگلیسی)
* [http://vig.prenhall.com/catalog/academic/product/0,1144,0130200719,00.html احتمالات و فرایندهای تصادفی به‌همراه کاربردهای آنها در پردازش سیگنال‌ها] - چاپ سوّم (انگلیسی)
* [[نظام‌الدین فقیه]], [[سیستم‌های پویا]]: اصول و تعیین هویت ۹۶۴-۴۵۹-۸۰۶-۷:[[شابک]]<ref>[http://www.rasekhoon.net/books/show-417461.aspx سیستمهای پویا: اصول و تعیین هویت]</ref><ref>[http://openlibrary.org/works/OL8794836W/System_Dynamics System Dynamics: Principles and Identification]</ref>
* [[نظام‌الدین فقیه]], [[سیستم‌های پویا]]: اصول و تعیین هویت ۹۶۴-۴۵۹-۸۰۶-۷:[[شابک]]<ref>[http://www.rasekhoon.net/books/show-417461.aspx سیستمهای پویا: اصول و تعیین هویت]</ref><ref>[http://openlibrary.org/works/OL8794836W/System_Dynamics System Dynamics: Principles and Identification]</ref>
خط ۳۴: خط ۳۴:
[[رده:فرایندهای تصادفی]]
[[رده:فرایندهای تصادفی]]
[[رده:مدل‌های آماری]]
[[رده:مدل‌های آماری]]
[[رده:نظریه مخابرات]]

نسخهٔ ‏۱۰ مهٔ ۲۰۱۳، ساعت ۰۴:۴۹

فرایندهای تصادفی (به انگلیسی: Stochastic processes یا Random processes) جنبه‌های نظری و پایه‌های ریاضی مربوط به فرایندهای تصادفی را در حوزهٔ ریاضیّات احتمالات مورد مطالعه و تحلیل قرار می‌دهند. به عنوان ساده‌ترین مثال‌ها، می‌شود رکوردهای ثبت‌شده از سیگنال‌های مربوط به پدیده‌هایی همچون زلزله، سیل، امواج دریا، یا تغییرات بازارهای بورس، یا پیام‌های ارسال‌شده در یک شبکهٔ مخابرات را ذکرکرد.

تعریف

مجموعه‌ای از متغیرهای تصادفی با اندیس مرحله یا زمان که وضعیت یک پدیده یا آزمایش تصادفی را در طول یک دوره نمایش می‌دهد. متغیرهای تصادفی و اندیس آنها می‌توان از انواع گسسته و پیوسته و نیز چند بعدی باشند. مثلاً بررسی وضعیت آب و هوا، تعداد افراد و وضعیت یک بازی در مکانها زمانها یا مراحل مختلف. فرایندهای تصادفی یکی از علوم کاربردی وابسته به احتمال و آمار بوده که در سایر علوم و فنون دیگر کاربرد بسیاری دارد.
فرایندهای تصادفی در ابتدا در علم فیزیک و برای توصیف پدیده‌های تصادفی که حالت آنها در طی زمان تغییر می‌کند مطرح شد. در مدلسازی هر سیستم تصادفی که حالت آن در طی زمان (فضا یا سایر پارامترها) تغییر می‌کند، مدل باید قادر به توصیف حالت سیستم در طول زمان باشد. به عبارت دیگر مدل شامل دنباله‌ای از متغیرهای تصادفی است که پدیده تصادفی را توصیف می‏کند.
فرض کنید t متغیر زمان و x(t) متغیر تصادفی متناسب با t باشد. در این صورت یک فرایند تصادفی مجموعه‌ای از متغیرهای تصادفی {x(t):tЄT} است که در آن x(t) به ازای هر tЄT یک متغیر تصادفی است.
با این توضیح فرایندهای تصادفی مفهوم تعمیم یافته متغیرهای تصادفی است. برای تعریف یک فرایند تصادفی داریم:
T = مجموعه اندیس فرایند (فرایند).
مقادیر x = حالات فرایند.
S = فضای حالات فرایند.

برخی فرایندهای تصادفی معروف

منابع

پانویس