نصیرة بن صدیق

نصیرة بن صدیق
زادهٔ	۴ دسامبر ۱۹۴۹ ‏(۷۴ سال) برج بوعریریج
تحصیلات	دانشگاه پاریس-سوربن
پیشه	سنگ‌نوشته، باستان‌شناسی
کارفرما	دانشگاه الجزیره

نصیرة بن صدیق (عربی: نَصِیرة بِن صِدّیق)مورخ، باستان‌شناس و سنگ‌نگار اهل الجزایر است. او در ۴ دسامبر ۱۹۴۹ در برج بوعریریج به دنیا آمد. بن صدیق متخصص تاریخ کلاسیک و تاریخ باستان متأخر و باستان‌شناسی الجزایر است و در حال حاضر در دانشگاه الجزیره تدریس و پژوهش می‌کند. وی به دلیل تحقیقاتش در مورد فرقهٔ نپتون، از جمله شناسایی آثار تاریخی ناشناختهٔ قبلی، قابل توجه است. وی از نخستین کسانی است که در مورد زندگی زنان در تاریخ کلاسیک الجزایر تحقیق کرده‌است.

بن صدیق چگونگی ایجاد مرزها در شمال آفریقا در دورهٔ روم و کتیبه‌هایی را که این نقاط را به تصویر می‌کشند را مطالعه می‌کند. او همچنین تاریخ جمع‌آوری آثار باستانی در الجزایر را گردآوری کرده‌است و تاریخچهٔ کاملی از موزه‌های داخل الجزایر نوشته‌است.

پژوهش‌ها

بن صدیق بر تاریخ کلاسیک و تاریخ باستان متأخر و باستان‌شناسی الجزایر تمرکز دارد. او به‌طور گسترده‌ای از طریق انتشار کتاب‌ها و مقالاتی به این حوزه‌ها پرداخته‌است. او علاقه‌مند به تعامل بین مهاجران رومی و افرادی است که قبلاً در شمال آفریقا زندگی می‌کردند، به ویژه در اواخر دورهٔ باستان. او مسئول ایجاد یک نسخهٔ انتقادی از منابع کلاسیک و قرون وسطی در مورد الجزایر، به عنوان بخشی از مرکز Recherche en Anthropologie Sociale et Culturale (CRASC) است. بن صدیق در سال ۲۰۱۶ مسئول برگزاری نمایشگاه ساختِ الجزایر (Made In Algeria) بود که با همکاری موسسهٔ ملی تاریخ هنر (INHA)، کتابخانهٔ ملی فرانسه و موزهٔ تمدن‌های اروپایی و مدیترانه تشکیل شده‌بود. او در حال حاضر در دانشگاه الجزیره تدریس و پژوهش می‌کند. تحقیقات دکترای او در پاریس-سوربن انجام شد، جایی که او آیین اسقلبیوس و همسان‌سازی او با ایزد پونیک اشمون و یک خدای شفابخش لیبیایی را مورد مطالعه قرار داد.

تاریخ دین و باستان‌شناسی

بن صدیق به دلیل تحقیقاتش در مورد فرقهٔ نپتون، از جمله شناسایی آثار تاریخی ناشناختهٔ قبلی، قابل توجه است. این موضوع، بخشی از مطالعهٔ مداوم او در مورد چگونگی پذیرش و اقتباس خدایان پانتئون کلاسیک در شمال آفریقا است - به ویژه نپتون و اسقلبیوس و نقش آنها در فرقه‌های شفابخش در شمال آفریقا. مطالعهٔ او در مورد مکان Lambèse به درک بیشتر کیش اسقلبیوس کمک کرد.

تاریخ زنان

بن صدیق از اولین کسانی است که در مورد زندگی زنان در تاریخ کلاسیک الجزایر تحقیق کرده‌است. او به ویژه به این موضوع علاقه‌مند است که چگونه نویسندگان رومی و یونانی معاصر تکه‌هایی از اطلاعات مربوط به زنان بربر را که با آنها روبرو شده‌اند حفظ کرده‌اند و این گزیده‌ها برخی از تنها اطلاعات باقیماندهٔ ما در مورد زندگی این زنان آفریقایی را تشکیل می‌دهند.

مرزها

بن صدیق چگونگی ایجاد مرزها در شمال آفریقا در دورهٔ روم و کتیبه‌هایی را که این نقاط را به تصویر می‌کشند را مطالعه می‌کند. برای مثال، او بررسی‌هایی دربارهٔ قلعهٔ تودا انجام داده که نشان می‌دهد قدمت این مکان به قرن‌های سوم و چهارم میلادی می‌رسد و قلعه‌هایی از این دست، برای کنترل تجارتی که در مناطق صحرایی و دشت‌های مرتفع رونق داشت، بسیار اهمیت داشتند.

تاریخچهٔ موزه‌ها در الجزایر

بن صدیق همچنین تاریخ جمع‌آوری آثار باستانی در الجزایر را گردآوری کرده‌است و تاریخچهٔ کاملی از موزه‌های داخل الجزایر نوشته‌است. سهم مهمی در این تاریخ نقش ارتش استعماری است که بن صدیق به تفصیل آن را بررسی کرده‌است.

آثار

• Bibliographie de l’Algérie antique, CNRA, Alger 2016 (avec A. Bel Faïda).

سازمان اداری و نظامی

• Les Troupes auxiliaires de l'armée romaine en Maurétanie Césarienne sous le Haut-Empire, Alger 1982.
• La ferme Romanette, Aïn Benia, Aïn bent Soltane: fortins ou fermes fortifiées, XIIth Intern. Congr. of Roman Frontier Studies, Stirling 1979, BAR, 1980, p. 977-99.
• Les Cimbriani à Sétif, Actes du I^er Coll. Intern. sur l'Hist. et l'Arch. de l'Afrique du Nord, Perpignan, 1981, C.T.H.S. , 17b, 1981, p. 363-369.
• Notice limes dans E. Ruggiero, Dizionario Epigrafico di Antichità Romana, IV,43/3-43/4, Roma 1985, p. 1376/47 - 1376/67.
• Vsinaza (Saneg): nouveau témoignage de l'activité de P. Aelius Peregrinus Rogatus sur la praetentura de Césarienne, Atti del IX Convegno di Studio sull'Africa Romana, Sassari 1991 [1992], p. 425-437.
• L'Asclépieium de Lambèse et le culte d'Esculape en Numidie, Colloquium on North Africa from Antiquity to Islam, Bristol 1994 [1995], p. 16-23.
• Septime Sévère, P. Aelius Peregrinus Rogatus et la praetentura de Maurétanie Césarienne, in Les Frontières et les limites géographiques de l’Afrique du Nord antique, Centre de Recherche sur l’Antiquité Tardive et le Haut Moyen Age, Paris, mai 1997, p. 89-107.
• Lambaesis: un camp, un sanctuaire. Et la ville?, VIIIe Colloque International sur L'Histoire et l'Archéologie de l'Afrique du Nord, Tabarka, mai 2000, Tunis 2003, p. 165-179.
• Esculape, Hygie et la IIIe légion Auguste, XV° Convegno di Studio sull'Africa Romana, Tozeur, déc. 2002 [2004], p. 1365-1372.
• L'Asclépieium de Lambèse: Esculape, Hygie, Jupiter…. et le légat de la IIIe Légion Auguste, in Lieux de cultes: Aires votives, temples, églises, mosquées, Actes du IXe colloque intern. Sur l’histoire et l’archéologie de l’Afrique du Nord antique et médiévale (Tripoli 2005), Paris 2008, p. 119-128.
• Les Bavares transtagnenses peuple de Maurétanie césarienne, in Les auxiliaires de l’armée romaine. Des alliés aux fédérés (dir. C. Wolff et P. Faure), CEROR 51, Lyon 2016, p. 409-419 (avec J. P. Laporte).

تاریخ دینی

• Nouveau témoignage du culte de Tanit-Caelestis à Cherchel?, AntAfr, 20, 1984, p. 175-181.
• À propos de quelques stèles à Saturne du musée de Sétif, Actes du Colloque de Sétif, 7e suppl. au BAA, Alger 1993, p. 33-44.
• L'Asclépieium de Lambèse et le culte d'Esculape en Numidie, in North Africa from Antiquity to Islam, Bristol 1994 [1995], p. 16-23.
• Notice sur Esculape, Encyclopédie Berbère, t. XVIII, 1997, p. 2691-2698.
• Notice sur Iolaos, Encyclopédie Berbère, t. XXIV, p. 3767-3768.
• Notice sur l’incubation, Encyclopédie Berbère, t. XXIV, p. 3714-3718.
• Esculape, Hygie et la IIIe légion Auguste, XV Convegno di Studio sull'Africa Romana, Tozeur, déc. 2002 [2004], p. 1365-1372.
• Recherches sur les cultes guérisseurs dans le Maghreb antique, Archéologie du nord au sud du Sahara. 50 ans d’archéologie française, Paris 13-14 mai 2002 [2004], p. 183-188.
• Esculape et Hygie. Les cultes guérisseurs en Afrique, dans L’Afrique romaine du i^er siècle av. J. -C. au IVe s. ap. J. -C. , Pallas 2005, p. 271-288.
• Saturne et ses fidèles: à propos de stèles de Cuicul, Mopth et Sitifis, Colloque international sur L’Algérie antique: permanences, relations, représentations, Identités et culture dans l'Algérie antique, Rouen avril 2003 [2005], p. 261-292 (en coll. avec C. Lochin).
• Le piémont nord de l’Aurès et les cultes chthoniens, Aouras 3, Paris 2006, p.343-364.
• Deo patrio Saturno genitori augusto sacrum: iconographie du couple en Afrique, XVI° Convegno di Studio sull'Africa romana, Sassari 2006, p. 1785-1788.
• Thagaste (Souk-Ahras, Algérie). Glanes archéologiques, in L’Afrique chrétienne, Connaissance des Pères de l’Église, n°106, juin 2007, p.14-26.
• Esculape, l'Afrique et la Grèce, Table ronde de Marne-la-Vallée D’Alexandrie à Tanger: multilinguisme et contacts culturels dans l’Afrique antique, 18 nov. 2005, Ktema, n°32, 2007, p.193-206.
• L'Asclépieium de Lambèse: Esculape, Hygie, Jupiter…. et le légat de la IIIe Légion Auguste, in Lieux de cultes: Aires votives, temples, églises, mosquées, Actes du IXe colloque intern. Sur l’histoire et l’archéologie de l’Afrique du Nord antique et médiévale (Tripoli 2005), Paris 2008, p.119-128.
• Les dieux de la Numidie Militaire, in Urbanisme et urbanisation en Numidie Militaire, Actes du colloque organisé les 7 et 8 mars 2008 par l'Université de Lyon 3, CEROR 34, 2009, p. 239-285.
• Esculape et Hygie en Afrique. Recherches sur les cultes guérisseurs, Mémoires de l'Académie des Inscriptions et Belles Lettres, t. 44, Paris 2010.
• Thagaste Souk Ahras, Patria di Sant'Augostino, Ortacesus 2010.
• Producteurs d'olives ou d'huile, voyageurs, militaires, commerçants: Mercure en Afrique, Atti del XVIII Convegno di Studio sull'Africa Romana, Sassari 2010, p. 527-545 (en coll. avec C. Lochin).
• A propos de quelques reliefs de Hit M'ghat (Aurès), Aouras 8, 2014, p. 199-221 (en coll. avec C. Lochin).
• Un autel à Neptune dans la région de Theueste (Tébessa, Algérie), dans Visions de l’Occident romain, Hommages à Yann Le Bohec, Paris 2012, p.23-35.
• "Femmes en Afrique ancienne", Scripta antiqua, Ausonius, Bordeaux 2017.

زندگی اقتصادی و اجتماعی

• La pratique médicale en Afrique au temps d'Augustin, Atti del VI Convegno di Studio, Africa Romana, Sassari, 1988 [1989], p. 663-682.
• Être femme dans le Maghreb ancien, Awal, 20, 1999, p. 113-150.
• A la recherche de Thagaste, patrie de saint Augustin, Actes du Colloque International Augustin: Africanité et universalité, Alger-Annaba, avril 2001, Afer sum, Fribourg 2003, p. 413-436.
• Laßt die Hände nach Wolle greifen …, Antike Welt, hft 3, 2006, p. 23-30.
• Esculape, l'Afrique et la Grèce, D’Alexandrie à Tanger: multilinguisme et contacts culturels dans l’Afrique antique, Table ronde de l'Université de Marne-la-Vallée nov. 2005, Ktema, n°32, 2007, p. 193-206.
• Esculape et Hygie en Afrique. Recherches sur les cultes guérisseurs, Mémoires de l'Académie des Inscriptions et Belles Lettres, t. 44, Paris 2010.
• Thagaste Souk Ahras, Patria di Sant'Augostino,Ortacesus 2010.
• Femmes en Afrique ancienne, Scripta antiqua, Ausonius, Bordeaux 2017.

شهرسازی

• De Caesarea à Shershel, Actes du IIe Coll. Intern. sur l'Hist. et l'Arch. de l'Afrique du Nord, Grenoble, 1983, C.T.H.S. , 19b, 1983, p. 451-456.
• Nouvelles contributions à l'atlas archéologique de l'Algérie, Atti del VII Convegno di Studio sull'Africa Romana, Sassari 1989 [1990], p. 737-751.
• L’armée française en Algérie: " Parfois détruire, souvent construire ", Atti del XIII Convegno di Studio sull'Africa Romana, Djerba 1998 [2000], p. 759-796.
• Chronique d’une cité antique, dans Alger. Lumières sur la ville, Actes du colloque de l’EPAU 4-6 mai 2001, Alger 2004, p. 29-34.
• Lambaesis: un camp, un sanctuaire. Et la ville?, VIIIe Colloque International sur L'Histoire et l'Archéologie de l'Afrique du Nord, Tabarka, mai 2000, Tunis 2003, p. 165-179.
• Lueurs cirtéennes, Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik, bd 153, 2005, p. 249-260.
• Autour de Rapidum, in L'Afrique, la Gaule, la Religion à l'époque romaine, Mélanges à la mémoire de Marcel Le Glay, Latomus, Bruxelles, 1994, p. 195-203.
• Cirta-Constantina et son territoire, Errance, Arles 2012.

شمایل‌نگاری

• La fouille du forum de Cherchel: rapport préliminaire avr. -oct. 1977, 4e suppt au Bulletin d'Archéologie Algérienne,(avec T. W. Potter), Alger 1986.
• La fouille du forum de Cherchel: 1977-1981, (avec T. W. Potter), Alger 1993.
• À propos de quelques stèles à Saturne du musée de Sétif, actes du Colloque de Sétif, 7e suppl. au B.A.A, Alger 1993, p. 33-44.
• La corona laurea et gemmata au Musée National des Antiquités (ex-Stéphane Gsell), Annales du Musée d’Alger, 6, 1998, p. 1-42.
• Esculape et Hygie: Classicisme et originalité, Hommage à G. Souville, AntAfr, 33, 1997, [1998], p. 143-154.
• Saturne et ses fidèles: à propos de stèles de Cuicul, Mopth. et Sitifis, Colloque international sur L’Algérie antique: permanences, relations, représentations, Identités et culture dans l'Algérie antique, Rouen avril 2003 [2005], p. 261-292 (avec C. Lochin).
• Deo patrio Saturno genitori augusto sacrum: iconographie du couple en Afrique, XVI° convegno internazionale di studi sull’Africa romana, Rabat 15-19 décembre 2004, Sassari 2006, p. 1785-1788.
• Esculape et Hygie en Afrique. Recherches sur les cultes guérisseurs, Mémoires de l'Académie des Inscriptions et Belles Lettres, t. 44, Paris 2010.
• Thagaste Souk Ahras, Patria di Sant'Augostino,Ortacesus 2010.
• Cirta-Constantina et son territoire, Errance, Arles 2012.

کتیبه‌شناسی

• «Les inscriptions de Saldae ", BAA V, 1971–74, pp. 207–222 (avec Ph. Leveau et F. Roumane).
• «Nouvelles inscriptions de Sétif ", BAA VII, 1977–79, p. 33-52
• «Note d'épigraphie sétifienne ", Xe Cong. Intern. d'Epigr. Grecq.et Lat. , Nîmes 1992, BCTH, t. 23, 1990-1992, [1994], p. 177-182.
• «À propos de C.I.L. VIII, 9228» , L'Africa Romana, Carthage, 1994 [1996], p. 1369-1370.
• «Lambèse: l’archéologie de bulldozer ", Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik, 135, 2001, p. 287-295.
• Lueurs cirtéennes, Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik, bd 153, 2005, p. 249-260.
• «Lateinische Epigraphik und Ideologien: der Fall Algerien ", Archäologie und Epigraphik. Ein Dia-log zum 150jährigen Bestehen des Corpus Inscriptionum Latinarum, Berlin 21-22 nov. 2003, Archäologischer Anzeiger, hb 1, 2006, p. 61-71.
• Le piémont nord de l’Aurès et les cultes chthoniens, Aouras 3, Paris 2006, p. 343-364.
• Esculape et Hygie en Afrique. Recherches sur les cultes guérisseurs, Mémoires de l'Académie des Inscriptions et Belles Lettres, t. 44, Paris 2010.
• Thagaste Souk Ahras, Patria di Sant'Agostino, Ortacesus 2010.
• Cirta-Constantina et son territoire, Errance, Arles 2012.

سکه‌شناسی

• La fouille du forum de Cherchel: rapport préliminaire avr. -oct. 1977, 4e suppt au Bulletin d'Archéologie Algérienne, (avec T.W.Potter), Alger, 1986.
• La fouille du forum de Cherchel: 1977-1981, (avec T.W. Potter), Alger, 1993.

کاوش‌ها

• Cherchel (avec Ph.Leveau et S.Ferdi), Alger 1983.
• La fouille du forum de Cherchel: rapport préliminaire avr. -oct. 1977, 4e suppt au Bulletin d'Archéologie Algérienne,(avec T. W. Potter), Alger 1986.
• La fouille du forum de Cherchel: 1977-1981, (avec T. W. Potter), Alger 1993.
• Thagaste. Souk Ahras, Patrie de saint Augustin, Alger 2005.
• Thagaste Souk Ahras, Patria di Sant'Agostino,Ortacesus 2010.
• Cirta-Constantina et son territoire, Editions Errance, Arles 2012.

قرن ششم تا هفتم: مسیحیان آفریقایی و بیزانس

• «De Caesarea à Shershel ", Actes du IIe Coll. Intern. sur l'Hist. et l'Arch. de l'Afrique du Nord, Grenoble, 1983, C.T.H.S. , 19b, 1983, p. 451-456.
• «La pratique médicale en Afrique au temps d'Augustin ", Atti del VI Convegno di Studio, Africa Romana, Sassari, 1988 [1989], p. 663-682.
• «Autels votifs de la région de Sétif: païens ou chrétiens?» , Monuments funéraires, institutions autochtones en Afrique du Nord antique et médiévale, VIe Colloque International sur L'Histoire et l'Archéologie de l'Afrique du Nord, Pau, 1993, C.T.H.S. [1995], p. 179-186.

موزه‌ها و استعمار

• Du Musée Africain du Louvre au Musée National des Antiquités, Les 3^e rencontres du numérique, Palais du Bey, Constantine 31 mai 2015.
• Histoire coloniale. Les tribulations des collections archéologiques du Musée National des Antiquités, Libyan Studies, Cambridge University Press: 23 April 2019, pp. 1–13.