مرحله تبارنمود
در رویان‌شناسی، مرحله تبارنمود یا دوره تبارنمود[۱] (به انگلیسی: Phylotypic stage) یک مرحله رشد یا دوره نموی خاص در طول اواسط جنین‌زایی است که در آن جنین‌های گونه‌های مرتبط در یک شاخه بیشترین درجه شباهت ریخت‌شناسی و مولکولی را با هم دارند. مطالعات مولکولی اخیر در گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری توانایی تعیین کمیت بیان ژن‌هایی را دارند که مراحل حیاتی رشد جنین را پوشش می‌دهند و دریافتند که در طول دوره تبارنمود که از نظر ریخت‌شناسی تعریف شده‌است، قدیمی‌ترین ژن‌های تکاملی، ژن‌هایی با الگوهای بیان زمانی مشابه، و ژن‌هایی که تحت قوی‌ترین انتخاب تصفیه‌کننده هستند، بیشتر در طول دوره تبارنمود فعال هستند.[۲]
در حالی که این مفهوم در ابتدا با استفاده از مقایسه‌های ریخت‌شناسی جنین‌های در حال رشد از گونه‌های مختلف ابداع شد، دوره حداکثر شباهت اخیراً با استفاده از شواهد مولکولی شناسایی شده‌است. دوره تبارنمود با بهره‌گیری از حفاظت از بیان ژن،[۳][۴] تخمین سن ژن،[۵][۶][۷] حفاظت از توالی ژن،[۸] بیان ژن‌های تنظیم کننده و عوامل رونویسی،[۸] و ارتباط متقابل ژن‌ها و پروتئین‌ها[۹] شناسایی شده‌است.
منابع[ویرایش]
- ↑ واژۀ «تبارنمود» از ترکیب دو واژۀ «تبار» از واژۀ تبارزایی و «نمود» در رخ‌نمود (phenotypic) و ژن‌نمود (genotypic) ساخته شده است.
- ↑ Drost, Hajk-Georg; Janitza, Philipp; Grosse, Ivo; Quint, Marcel (2017). "Cross-kingdom comparison of the developmental hourglass". Current Opinion in Genetics & Development. 45: 69–75. doi:10.1016/j.gde.2017.03.003. PMID 28347942.
- ↑ Kalinka, Alex T.; Varga, Karolina M.; Gerrard, Dave T.; Preibisch, Stephan; Corcoran, David L.; Jarrells, Julia; Ohler, Uwe; Bergman, Casey M.; Tomancak, Pavel (2010-12-09). "Gene expression divergence recapitulates the developmental hourglass model". Nature (به انگلیسی). 468 (7325): 811–814. Bibcode:2010Natur.468..811K. doi:10.1038/nature09634. ISSN 0028-0836. PMID 21150996.
- ↑ Irie, Naoki; Kuratani, Shigeru (2011-03-22). "Comparative transcriptome analysis reveals vertebrate phylotypic period during organogenesis". Nature Communications (به انگلیسی). 2: 248. Bibcode:2011NatCo...2..248I. doi:10.1038/ncomms1248. ISSN 2041-1723. PMC 3109953. PMID 21427719.
- ↑ Domazet-Lošo, Tomislav; Tautz, Diethard (2010-12-09). "A phylogenetically based transcriptome age index mirrors ontogenetic divergence patterns". Nature (به انگلیسی). 468 (7325): 815–818. Bibcode:2010Natur.468..815D. doi:10.1038/nature09632. ISSN 0028-0836. PMID 21150997.
- ↑ Quint, Marcel; Drost, Hajk-Georg; Gabel, Alexander; Ullrich, Kristian Karsten; Bönn, Markus; Grosse, Ivo (2012-10-04). "A transcriptomic hourglass in plant embryogenesis". Nature (به انگلیسی). 490 (7418): 98–101. Bibcode:2012Natur.490...98Q. doi:10.1038/nature11394. ISSN 0028-0836. PMID 22951968.
- ↑ Drost, Hajk-Georg; Gabel, Alexander; Grosse, Ivo; Quint, Marcel (2015-05-01). "Evidence for Active Maintenance of Phylotranscriptomic Hourglass Patterns in Animal and Plant Embryogenesis". Molecular Biology and Evolution (به انگلیسی). 32 (5): 1221–1231. doi:10.1093/molbev/msv012. ISSN 0737-4038. PMC 4408408. PMID 25631928.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ Piasecka, Barbara; Lichocki, Paweł; Moretti, Sébastien; Bergmann, Sven; Robinson-Rechavi, Marc (2013-04-25). "The Hourglass and the Early Conservation Models—Co-Existing Patterns of Developmental Constraints in Vertebrates". PLOS Genetics. 9 (4): e1003476. doi:10.1371/journal.pgen.1003476. ISSN 1553-7404. PMC 3636041. PMID 23637639.
- ↑ Comte, Aurélie; Roux, Julien; Robinson-Rechavi, Marc (2010-03-01). "Molecular signaling in zebrafish development and the vertebrate phylotypic period". Evolution & Development (به انگلیسی). 12 (2): 144–156. doi:10.1111/j.1525-142X.2010.00400.x. ISSN 1525-142X. PMC 2855863. PMID 20433455.