محمد باقری
محمد باقری | |
|---|---|
 باقری در ۱۳۹۸ | |
| نام تولد | محمدحسین افشردی |
| زاده | ۱۲ آبان ۱۳۳۹ تهران، ایران |
| درگذشته | ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ (۶۴ سال) تهران، ایران |
| مدفن | |
| وفاداری | ایران |
| شاخه نظامی | سپاه پاسداران انقلاب اسلامی |
| سالهای خدمت | ۱۴۰۴–۱۳۵۹ |
| درجه | سرلشکر پاسدار[الف] |
| جنگها و عملیاتها | جنگ ایران و عراق جنگ ایران و اسرائیل |
| نشانها | فهرست کامل |
| فرزندان | ۱ |
| خویشاوندان | حسن باقری (برادر) |
| پسزمینههای علمی | |
| تحصیلات | جغرافیا |
| دانشگاه | دانشگاه پلیتکنیک تهران (رها کرد) دانشگاه تربیت مدرس |
| عنوان پایاننامه | تحلیل ژئوپلیتیکی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در منطقه قفقاز و ارائه الگوی مناسب (۱۳۸۰) |
| استاد راهنما | محمدرضا حافظنیا |
| کار علمی | |
| زمینهٔ تخصصی/حوزه کاری | جغرافیا |
| زیرشاخهٔ | جغرافیای سیاسی |
| نهاد | دانشگاه عالی دفاع ملی |
محمدحسین افشردی (۱۲ آبان ۱۳۳۹ – ۲۳ خرداد ۱۴۰۴) معروف به محمد باقری، سرلشکر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود که در فاصله سالهای ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۴ بهعنوان سومین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران فعالیت میکرد.[۱] او در جریان حملات خرداد ۱۴۰۴ اسرائیل به ایران کشته شد.[۲]
او برادر کوچکتر حسن باقری است[۳] و فعالیت نظامی را از سال ۱۳۵۹ در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی آغاز کرد و در طول جنگ ایران و عراق از اعضای این نهاد بود.[۴] او در فاصله سالهای ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۳ معاونت اطلاعات و عملیات ستاد کل نیروهای مسلح را برعهده داشت و با حفظ سمت از ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۵ به عنوان معاون هماهنگکننده قرارگاه مرکزی خاتمالانبیا فعالیت میکرد[۵] و از ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۵ معاون ارکان و امور مشترک ستاد کل بود.[۶]
باقری همچنین مدرس دانشگاه تربیت مدرس و از اعضای هیئت علمی دانشگاه عالی دفاع ملی بود.[۷] وزارت خزانهداری ایالات متحده آمریکا در آبان ۱۳۹۸ وی را در فهرست تحریمهای خود قرار داد.[۸][۹] دولت کانادا وی را به دلیل نقض حقوق بشر در ایران در ۱۱ مهر ۱۴۰۱ تحریم کرد.[۱۰][۱۱] اتحادیه اروپا نیز در مهر ۱۴۰۱ او را بهدلیل ارسال پهپاد به روسیه برای استفاده در حمله به اوکراین تحریم کرد.[۱۲]
اوایل زندگی
[ویرایش]محمدحسین افشردی در ۱۲ آبان ۱۳۳۹[۱۳] در نزدیکی میدان خراسان تهران زاده شد[۱۴] و دوران کودکی و نوجوانی را در این شهر سپری نمود. اصالت او به روستای افشرد در شهرستان هریس، در استان آذربایجان شرقی میرسد.[۱۵]
تغییر نام
[ویرایش]محمد باقری، برادر کوچکتر حسن باقری (غلامحسین افشردی)؛ نخستین مسئول اطلاعات و عملیات سپاه است. او در مورد علت تغییر نام خانوادگی از افشردی به باقری، این توضیح را داده است:[۱۶][۱۷][۱۸]
ماه اول جنگ به اهواز رفتم و در جبهه خوزستان حاضر شدم، اخوی به من تذکر دادند که نام من در جبهه برای عدم شناسایی، به حسن باقری تغییر کرده است، تو اسمت افشردی است، مثلاً پسرخالهایم، قاطی نکنی. من سعی کردم با اسم واقعی خود حرکت کنم، ولی به اندازهای شباهت چهره ما زیاد بود، که همه متوجه میشدند ما برادر هستیم. در عین حال غلامحسین خیلی اصرار داشت که اسمش مشخص نشود. برای اینکه اسم ایشان فاش نشود، من نیز تغییر نام دادم و شدم محمد باقری و به احترام اخوی، این اسم برای ما باقی ماند. داود کریمی (مسئول وقت عملیات جنوب) بعدها با ما شوخی میکرد و میگفت: «برادر پسرخاله.»[۱۹]
تحصیلات
[ویرایش]محمد باقری در زمان وقوع انقلاب، در سال آخر دبیرستان تحصیل میکرد. پس از وقوع انقلاب به سمت مسیر دروس فنی دانشگاه رفت و در رشته مهندسی مکانیک دانشگاه پلیتکنیک پذیرفته شد و تا انقلاب فرهنگی نیز در دانشگاه مشغول تحصیل بود، اما از زمانی که دانشگاهها در بهار ۱۳۵۹ به سبب انقلاب فرهنگی تعطیل شدند، او نیز از تابستان سال ۱۳۵۹ در سپاه مشغول به فعالیت شد.[۶]
باقری دارای مدرک دکتری جغرافیای سیاسی از دانشگاه تربیت مدرس بود و از اعضای سابق هیئت علمی دانشگاه عالی دفاع ملی بود. او بهعنوان مدرس دانشگاه عالی دفاع ملی و دانشگاه تربیت مدرس نیز فعالیت میکرد.[۳] باقری به همراه محمدباقر قالیباف، سید یحیی رحیمصفوی و غلامعلی رشید، از مؤسسان انجمن ژئوپلیتیک ایران بهشمار میرود.[۲۰]
او عضو هیئت علمی دانشگاه عالی دفاع ملی با مرتبه استاد تمامی بود و در دانشگاه عالی دفاع ملی با مرتبه استاد تمامی و در دانشگاه تربیت مدرس تدریس میکرد. او همچنین عضو قطب علمی جغرافیای سیاسی کشور و عضو هیئت مؤسس انجمن ژئوپلیتیک ایران بود.[۵]
سوابق نظامی
[ویرایش]عمده فعالیتهای نظامی محمد باقری به شرح ذیل بوده است:[۵][۲۱]
- نیروی عملیاتی در مراحل اولیه جنگ ایران و عراق
- مسئول اطلاعات لشکرهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی: از سال ۱۳۵۹
- مسئول اطلاعات و عملیات نیروی زمینی سپاه پاسداران: از سال ۱۳۶۲ تا پایان جنگ ایران و عراق
- مسئول اطلاعات قرارگاه کربلا: از سال ۱۳۶۲ تا پایان جنگ ایران و عراق
- مسئول اطلاعات قرارگاه مرکزی خاتمالانبیا: از سال ۱۳۶۲ تا پایان جنگ ایران و عراق
- رئیس اداره اطلاعات ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران
- معاون اطلاعات و عملیات ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران: از ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۵
- رئیس ارکان و امور مشترک ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران
- معاون هماهنگکننده قرارگاه مرکزی خاتمالانبیا: از سال ۱۳۸۶، باقری به عنوان معاون هماهنگکننده قرارگاه مرکزی خاتمالانبیاء منصوب شد.
- طراح عملیاتهای برونمرزی: محمد باقری در طراحی و تصویب عملیات حمله به خاک عراق در سال ۱۳۷۵، با هدف مقابله با گروههای تروریستی، نقش داشت.
- ریاست ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران: از ۸ تیر ماه ۱۳۹۵، با حکم علی خامنهای، محمد باقری به عنوان جایگزین سرلشکر حسن فیروزآبادی، به ریاست ستاد کل منصوب شد و تا زمان مرگش یعنی ۲۳ خرداد ۱۴۰۴، عهدهدار این مسئولیت بود.
ورود به سپاه و فعالیت اولیه
[ویرایش]وی در مصاحبه با دفتر نشر آثار و ارزشهای حسن باقری، نحوه ورود خود به سپاه پاسداران را اینگونه عنوان میکند:[۲۲]
از مهر ۱۳۵۹ به مدت ۶ ماه در دانشگاه امیرکبیر درس خواندم. تابستان ۱۳۵۹ که دانشگاهها تعطیل شد، به تشویق برادرم به جهاد شهریار رفتم. جهاد خیلی وقتم را گرفت. قدری در آموزشهای نظامی وارد شدم و آموزشهای نظامی قویتری دیدم. پیشتر در حادثه کردستان خیلی تلاش کردم که دانشگاه را رها کنم و سراغ سپاه بروم. برادرم (حسن باقری) نگذاشت. گفت: «نه، تو درست را بخوان، حالا وقت پیش میآید.» بعد از تعطیلی دانشگاه، دو پایم را در یک کفش کردم که به سپاه بروم. ایشان اصرار داشت که من به صداوسیما بروم. با شوروحالی که داشتم و جو آن روزها، خیلی علاقه داشتم به سپاه بروم. چون از جهت بدنی هم جذب کوه و ورزش بودم، به کار عملیاتی خیلی علاقه داشتم؛ بنابراین اصرارهای غلامحسین (حسن) نتیجهبخش نبود. بعد از تعطیلی دانشگاه، شروع به ثبتنام در سپاه کردم. پذیرشم شروع شد. اردیبهشت یا خرداد ۵۹ که آقای حسین دهقان مصاحبهگر بود، با من مصاحبه کرد. هفته بعد، تماس گرفتند و گفتند بیا. به سپاه تهران رفتم، گفتند به ستاد مرکزی برو. در ستاد مرکزی گفتند برو پرسنلی. گفتم: «پرسنلی را نمیخواهم، میخواهم به عملیات بروم.» گفتند: «به عملیات نیازی نیست.» همان روز اول مرا در پرسنلی گذاشتند و گفتند بنشین مصاحبه کن. مصاحبهگر سپاه شدم. دو ماه قبل از جنگ، کار مصاحبه میکردم. مرحله آخر ارزیابی بود. بعد از اینکه با افراد مصاحبه میکردیم، نتیجه مصاحبه را مینوشتیم و به ارزیاب میدادیم. ارزیاب کل پرونده را بررسی میکرد، سوالاتی را طرح میکرد و دوباره به ما میداد. یک ماه بعد، ارزیاب شدم. ارزیاب بالاترین مقام در گزینش سپاه بود.
باقری نحوه ورودش به جنگ ایران و عراق را اینگونه شرح میدهد:[۱۵]
آخرهای شهریور اصرار کردم یک آموزش پیشرفته کمین و ضدکمین یکهفتهای در پادگان سعدآباد ببینم. در ۳۱ شهریور، در پادگان آموزشی سعدآباد اخبار گوش میدادیم که بمبارانها شروع شد. فرودگاه مهرآباد را بمباران کردند. خلاصه دیدیم جنگ شروع شد. عصری به منزل رفتم، مادرم گفت: «برادرت آمد لباسش را جمع کرد و به اهواز رفت.» به ستاد مرکزی سپاه در خیابان پاسداران رفتم. آنهایی که علاقهمند بودند، دنبال این بودند که به نحوی جبهه بروند. من در معاونت پرسنلی بودم و بحث مسئولین آنجا این بود: حالا که جنگ شروع شده، وظیفه جذب نیروی خوب و کارهای پرسنلی رزمندهها خیلی واجب است. ولی من دیگر علاقه و انگیزهای نداشتم. بهشدت علاقهمند بودم به کارهای عملیاتی و جنگ بروم. منتهی هرچه به مسئولین فشار آوردیم، اجازه نمیدادند. البته در سپاه مشهور این بود که بچههای پرسنلی، عقیدتی و فرهنگی اهل این کارها نیستند. بالاخره نهایت پافشاریها این شد که سهچهار تیم برای سروسامان دادن به امور پرسنلی جبههها اعزام شوند. چون برادرم به اهواز رفته بود، خیلی اصرار برای رفتن به جنوب داشتم. تیم چهار نفرهای شدیم و بهسمت جنوب رفتیم. روز دوم آبان ۵۹ حکم مأموریتی نوشتند که تیمی برای کمک به تشکیلات پرسنلی سپاه در منطقه هشت آن موقع به خوزستان و لرستان اعزام شود. بعدازظهر سوم آبان به اهواز رسیدیم. اهواز خلوت شده بود و باقیمانده مردم در حال ترک اهواز بودند. شهر کاملاً حالت جنگزده داشت. البته از حوالی دزفول جاده اینطور بود. چون دشمن روی ارتفاعات رادار آمده و جستهوگریخته جاده را میزد. از اندیمشک به بعد به خودروهای معمولی اجازه نمیدادند از جاده اصلی تردد کنند. به سپاه خوزستان در میدان چهارشیر اهواز رفتیم. از وسط راه برای همراهانم زمینهچینی کرده بودم که من اهل کار پرسنلی نیستم. از همانجا با لباس سپاه، فانوسقه، خشاب و تفنگ حالت رزمنده به خودمان گرفتیم. به پایگاه منتظران شهادت (گلف) رفتیم. گلف بسیار بیسروسامان و بههم ریخته بود. ما خودمان را به قسمت پرسنلی معرفی کردیم. مسئول اعزام نیرو آقای سید محمد حجازی بود. ایشان گفت خیلی کار داریم. به رفقا گفتم که کارم با شما تمام شد، شما بروید به کارتان برسید و مرا رها کنید. هرچه گفتند تو مأموریت داری، گفتم مأموریت دیگر چیست، الان جنگ است، چهار نفر با سه نفر فرقی ندارد. آن شب، با آنها خداحافظی کردم. شرایط گلف در آن روزها عجیب و غریب بود. فرض کنید یکدفعه ۵۰۰ نفر نیرو با هم میرسیدند و هیچ غذایی نبود. گلف یک راهرو با دو سه اتاق بود که اتاق اطلاعات و عملیات، اتاق وضعیت و بیسیم در راهروی کوچکی بود. در طبقه بالا سالن نمازخانه، اعزام نیرو و تدارکات بود. شب که میشد، رزمندهها گوشتاگوش میخوابیدند و جا برای رد شدن نبود. ساعت ۱۱–۱۰ شب میخوابیدند و قبل از اذان صبح هم بیدار میشدند، چهار پنج ساعت خواب گیرشان میآمد. هر گوشه یک کلاسی در حال برگزاری بود؛ مثلاً از ارتش عدهای آموزش میدادند. یا بچههای قدیمی سپاه که آموزشدیده کردستان بودند، در گوشهای نحوه استفاده از موشک تاو، دراگون، نارنجک، تخریب، پیاده، کمین، خمپاره و نقشهخوانی و همهچیز یاد میدادند. در این چند روزی که آنجا بودیم، همه آموزشها را میدیدم.
وی نحوه ورودش به واحد اطلاعات عملیات سپاه پاسداران را نیز اینگونه تعریف میکند:[۱۵][۲۳]
در قرارگاه گلف، مجید بهرامی مسئول آموزش بود. تعدادی از بچهها را جمع کرده بود و آموزش میداد. به اخوی گفتم: «از پرسنلی آمدم ولی میخواهم به کارهای عملیاتی بروم.» ایشان گفت: «بیا در کارهای اطلاعات کمک کن.» گفتم: «نه، فقط عملیات.» گفت: «پس به سوسنگرد برو، یک گروهی معروف به گروه بلالی آنجا داریم.» عراقیها به نزدیک سوسنگرد رسیده بودند، ما هنوز انسجام و سازمانی نداشتیم. این گروه در غرب سوسنگرد به دشمن شبیخون میزدند. به این امید که وارد گروه بلالی بشوم، به سوسنگرد رفتم. در سوسنگرد بهدنبال آقای بلالی گشتم. گفتند آقای بلالی را بهراحتی نمیشود پیدا کرد. آقای بلالی بعدازظهر همان روز یا فردایش با جیپ آمد. با دبدبه و کبکهای مثل عمرمختار. یک شنلی هم روی دوشش بود. گفتم: «آقای بلالی میخواهم به گروه شما بیایم.» گفت: «کجا بودی؟» گفتم فلان جا بودم. معلوم شد بهاینراحتیها ما را نمیپذیرد. قیافه ما هم بچهسال بود. گفت: «خیلی خوب، شما اول به اطلاعات عملیات برو.» یکیدو روز سوسنگرد بودم. به اطراف آشنا شدم و به اهواز برگشتم. در گلف به اطلاعات عملیات کمک میکردم و یک هفته آموزش دیدم. تقریباً در آن دوره، چهار ماه جبهه بودم. در این چهار ماه، مدتی به سوسنگرد و مدتی هم به آبادان رفتم. قبل از محاصره سوسنگرد یکهفتهای با بچههای اطلاعاتعملیات و چند نفر از عربهای محلی به شناسایی میرفتیم.
باقری فعالیت در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را از سال ۱۳۵۹ و عضویت در واحد پرسنلی سپاه آغاز کرد و در طول جنگ ایران و عراق از اعضای واحد اطلاعات و عملیات این نهاد بود.[۱۵] پس از پایان جنگ ایران و عراق، فعالیت خود را در ستاد کل نیروهای مسلح ادامه داد.[۲۴]
پس از جنگ
[ویرایش]نقش امنیتی در غرب کشور
[ویرایش]محمد باقری به خاطر تجربه حضور در بخشهای اطلاعاتی و عملیاتی نیروهای مسلح، در بررسی و تصویب طرحهایی چون حمله به عمق ۱۰ کیلومتری خاک عراق، در سال ۱۳۷۵ جهت مبارزه با حزب کومله کردستان و حزب دموکرات کردستان عراق و تحرکاتی که در غرب ایران انجام میدادند، نقش داشت. در آن زمان، سپاه پاسداران عملیاتی به فرماندهی احمد کاظمی طراحی و اجرا کرد، که به مرکزیت این مجموعهها و مقر اصلی آنها حمله و حدود ۲۰۰ دستگاه خودرو اعم از توپ، نفربر و خمپارهانداز، توسط نیروهای مسلح ایران ضبط شد. در این عملیات واحدهای پیاده این حزبها نیز، به اسارت نیروهای ایرانی درآمدند.[۶]
نامه به خاتمی
[ویرایش]
چند روز پس از نا آرامیهای کوی دانشگاه تهران، کیهان نامه محرمانه جمعی از فرماندهان سپاه به رئیسجمهور محمد خاتمی را منتشر کرد. فرماندهان امضاءکننده نامه در پایان به خاتمی نوشته بودند:[۲۵][۲۶][۲۷]
با کمال احترام و علاقه به حضرتعالی اعلام میداریم کاسهٔ صبرمان به پایان رسیده و تحمل بیش از آن را در صورت عدم رسیدگی، بر خود جایز نمیدانیم.
محمد باقری از جمله امضا کنندگان این نامهٔ تهدیدآمیز بود، که ۲۴ نفر از فرماندهان ارشد سپاه، پس از حوادث مربوط به حمله مأموران امنیتی به کوی دانشگاه تهران به خاتمی نوشته بودند.[۲۸] نامه فرماندهان به خاتمی بازتاب گستردهای داشت و بسیاری ناظران، آن را تهدیدی علیه ریاست جمهوری اسلامی ایران دانستند.[۲۹]
باقری در سال ۱۳۸۷ همراه با مصطفی ایزدی، درجه سرلشکری دریافت کرد.[۶] او از معدود فرماندهان نظامی ایرانی است، که پیش از رسیدن به فرماندهی کل سپاه، فرماندهی کل ارتش یا ریاست ستاد کل نیروهای مسلح، به درجه سرلشکری ارتقا یافت.[۳۰]
ستاد کل نیروهای مسلح
[ویرایش].jpg)
محمد باقری از ۸ تیر ۱۳۹۵ با حکم سید علی خامنهای، جایگزین سید حسن فیروزآبادی در جایگاه ریاست ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران شد.[۷] او پیش از این در سمت معاون اطلاعات و عملیات و معاون ارکان و امور مشترک ستاد کل نیروهای مسلح فعالیت میکرد.[۶][۳۱]
محمد باقری از سال ۱۳۸۱ تا سال ۱۳۹۵، به عنوان معاون اطلاعات و عملیات ستاد کل و معاون هماهنگکنندهٔ قرارگاه مرکزی خاتمالانبیا، به نوسازی ساختارهای اطلاعاتی و عملیاتی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران پرداخت. باقری در دورانی که ریاست ستاد کل را بر عهده داشت (از ۸ تیر ۱۳۹۵ تا ۲۳ خرداد ۱۴۰۴) در انسجام اطلاعاتی، توسعه موشکی، تقویت توان سایبری و پیشبرد عملیاتهای فرامرزی نقش داشت.[۵]
اقدامات باقری در دوران ریاست ستاد کل، از جمله تقویت زیرساختهای سایبری و توسعهٔ فناوریهای بومی، مانند پهپادها و سامانههای موشکی بود. راهاندازی انجمن ژئوپلیتیک ایران، از جمله اقدامات او بود.[۵][۳۲][۳۳]
دیدگاهها
[ویرایش]
یکی از موضوعاتی که دربارهٔ باقری مطرح میشود، نظریههای استراتژیک وی مثل طرح توسعه سواحل مکران و حتی نگاه آینده نگرانه تا قطب جنوب است. وی در جایگاه معاونت ارکان و امور مشترک ستاد کل نیروهای مسلح، این ایده را در اختتامیه همایش توسعه ملی سواحل مکران و اقتدار دریایی ایران که در چابهار برگزار شد، مطرح کرد:
ما از سواحل مکران، دسترسی مستقیم به آبهای آزاد و بدون وجود هیچ خشکی در سر راه، به قطب جنوب داریم و میتوانیم طبق قوانین بینالمللی در بخشی از قطب جنوب هم ادعای حاکمیت کنیم.[۳۴]
جنگ
[ویرایش]باقری در شنبه شب ۵ مهر ۱۳۹۹ در ابتدای یک برنامه تلویزیونی در شبکه یک صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به چرایی وقوع جنگ ایران و عراق گفت:[۳۵][۳۶][۳۷]
«جنگ پدیده شوم و نامناسبی است که انسان ذاتاً نباید به آن علاقه داشته باشد به ویژه ملت ایران که دارای تاریخ بزرگی هستند. این جنگ (ایران و عراق)، جنگی بود که به ملت ایران تحمیل شد. چرا که با بررسی تاریخ ۲۰۰ ساله ایرانیان مشاهده میکنیم که ملت ایران هیچگاه به هیچجا چشم طَمَع نداشته و هیچگاه هم آغازگر جنگ نبوده است، جنگ هشت ساله هم یک جنگ تحمیلی بود که طی آن ما فقط در حال دفاع بودیم.»
— برنامه نگاه یک، شبکه یک، سیمای جمهوری اسلامی ایران، شنبه شب ۵ مهر ماه ۱۳۹۹.
درگذشت
[ویرایش]باقری در سحرگاه روز جمعه ۲۳ خرداد ۱۴۰۴، طی حملات هوایی اسرائیل به ایران، در منزل مسکونی خود مورد هدف قرار گرفت و به همراه همسرش اشرف باقری[۵] و دخترش فرشته باقری کشته شد.[۳۸][۳۹] پیکر محمد باقری به همراه پیکر دختر و همسر ایشان، در قطعهٔ ۲۴ گلزار شهدای بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد.
تحریم
[ویرایش]
در تاریخ ۱۳ آبان ۱۳۹۸ محمد باقری به همراه ۹ نفر دیگر از نظامیان عالیرتبه ایران، در فهرست تحریمهای وزارت خزانهداری آمریکا قرار گرفتند. این افراد بنا بر اعلام دولت آمریکا، در حملات تروریستی لبنان و آرژانتین دست داشتند.[۸][۹] بر اساس بیانیه وزارت خزانهداری ایالات متحده آمریکا، محمدحسین باقری توسط سید علی خامنهای به عنوان رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران منصوب شده است. این ستاد عالیترین نهاد نظامی در ایران است و مسئولیت اجرای سیاستها و هماهنگی و نظارت بر فعالیتهای نیروهای مسلح از جمله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را بر عهده دارد.[۴۰]
در روز دوشنبه ۱۱ مهر ۱۴۰۱ دولت کانادا محمد حسین باقری را به دلیل نقض حقوق بشر در ایران و «بیتوجهی آشکار به جان انسانها» تحریم کرد و اموال و دارایی او را بلوکه خواهد کرد و به وی اجازه ورود به کانادا داده نخواهد شد.[۱۰][۱۱]
پنجشنبه ۲۸ مهر ۱۴۰۱ اتحادیه اروپا، صنایع هوایی شاهد سپاه پاسداران را همراه با محمدحسین باقری و دو مقام ارشد سپاه پاسداران بهدلیل ارسال پهپاد به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین تحریم کرد. این افراد اجازه ورود به اتحادیه اروپا را ندارند و در صورت داشتن اموال و دارایی در اتحادیه اروپا مسدود خواهد شد.[۱۲]
وی در واکنش به این تحریم، به اتحادیه اروپا گفت:
اما یک پیشنهاد انساندوستانه به اتحادیه اروپا دارم، از امروز به آنها وکالت میدهم در اجرای تحریمی که تدارک دیدهاند، مجازند همه اموال و داراییهای محمدحسین باقری در بانکهای سراسر جهان را شناسایی و مصادره و صرف خرید ذغالسنگ برای شهروندان اروپایی کنند، زمستان سختی در پیش است.[۴۱][۴۲]
در آبان ۱۴۰۱ دولت سوئیس محمد حسین باقری را به همراه یک شرکت و دو مقام دیگر به خاطر حمایت ایران از جنگ روسیه و اوکراین تحریم کرد.[۴۳]
تألیفات
[ویرایش]محمد باقری تألیفاتی در زمینههای ژئوپلیتیک قفقاز، منطقه غرب آسیا و حقوق بینالملل دریایی در خلیج فارس و تنگه هرمز دارد که از این تألیفات میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:[۵]
- بررسی و تحلیل رهنامه جنگ پیشگیرانه آمریکا در آسیای جنوب غربی
- تعیین عوامل مؤثر بر اصول رهنامه عملیاتی نیروهای زمینی جمهوری اسلامی ایران در نبرد همطراز و ناهمطراز
- راهبردهای نظامی مقابله با جنگ احتمالی آیندهٔ آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران در خلیج فارس
- کارکرد الگوی بازدارندگی طالبان در جنگ پیشگیرانه آمریکا علیه افغانستان در سال ۲۰۰۱ (با تأکید بر عوامل داخلی افغانستان)
- تبیین شاخصهای مؤثر در مدیریت مرزها
- تهدیدهای ژئوپلیتیکی مؤثر بر تدوین راهبرد دفاعی ج.ا. ا در قبال ترکیه
- تأثیر عوامل ژئوپلیتیکی شیعه بر توسعه نفوذ انقلاب اسلامی
- تعیین عوامل ژئوپلیتیک ترکیه مؤثر بر تدوین راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران
- امنیت پایدار در منطقه ژئوپولیتیکی خلیج فارس در پرتو ناپایداری نیروهای همگرا و واگرا ساز
- تبیین مرزهای فضای رایانهای و راهبرد مدیریتی آنها
- ساختار نظام قدرت منطقهای در خاورمیانه (با تأکید بر کشورهای برتر منطقه)
- الگوی نظری طراحی راهبرد دفاعی مبتنی بر عوامل ژئوپلیتیکی
- بررسی میزان مطابقت و تفاوتهای قانون مناطق دریائی جمهوری اسلامی ایران در خلیج فارس و دریای عمان (۱۳۷۲) با کنوانسیون حقوق دریاها (۱۹۸۲)
- تحلیل ژئوپلیتیک قفقاز؛ بستری برای تدوین سیاست خارجی مناسبتر در منطقه
- تعیین عوامل ژئوپلیتیک ترکیه مؤثر بر تدوین راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران
- تبیین برآیند سیاسی واگذاری بهرهبرداری از سواحل مکران به سرمایهگذاری داخلی
جایزهها و نشانهای افتخار
[ویرایش]این بخش شامل نشانها و جایزههای رسمی محمد باقری است که بر روی لباس همسان او نصب میشُد. جایزههای غیرنظامی و غیررسمی او، در اینجا ذکر نشده است.[۵]
| آرمهای بازو | |
ستاد کل نیروهای مسلح
| |
نوار نشانها
[ویرایش].svg){kind=small}
| ||
.svg){kind=small}
|
.svg){kind=small}
|
|
نام نشانها
[ویرایش]| نشان فتح درجه یک | ||
| نشان نصر درجه دو | نشان فتح درجه سه | نشان فتح درجه سه |
یادداشت
[ویرایش]- ↑ پس از ترور، به سپهبد پاسدار ترفیع دادهشد.
منابع
[ویرایش]- ↑ «محمد باقری آمریکا را متهم کرد که در صدد حمله به ایران بوده است». رادیو فردا. دریافتشده در ۴ دسامبر ۲۰۲۲.
- ↑ "مراسم بزرگداشت چهلمین روز عروج آسمانی سردار سپهبد شهید محمد باقری". Retrieved 28 July 2025.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ «بُرشی از زندگینامه و سوابق خدمتی و تحصیلی سرلشکر محمد باقری». خبرگزاری فارس.
- ↑ «سرلشکر باقری را بهتر بشناسید». دانشگاه آزاد قزوین. بایگانیشده از اصلی در ۱۴ ژوئن ۲۰۲۱.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ ۵٫۴ ۵٫۵ ۵٫۶ ۵٫۷ "زندگینامه شهید محمد باقری" [Biography of Martyr Mohammad Bagheri]. Retrieved 28 July 2025.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ ۶٫۴ «آشنایی با سوابق و تفکرات سرلشکر باقری؛ رئیس جدید ستادکل نیروهای مسلح». مشرق نیوز. ۸ تیر ۱۳۹۵. دریافتشده در ۲۸ ژوئن ۲۰۱۶.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ «انتصاب سرلشکر باقری به ریاست ستاد کل نیروهای مسلح». پایگاه اطلاعرسانی دفتر رهبر جمهوری اسلامی ایران. ۸ تیر ۱۳۹۵. دریافتشده در ۲۸ ژوئن ۲۰۱۶.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ «آمریکا-فرزند-و-شماری-از-نزدیکان-خامنهای-را-تحریم-کرد». دویچه وله آلمان.
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ «یورو نیوز». بایگانیشده از اصلی در ۸ نوامبر ۲۰۱۹. دریافتشده در ۴ ژوئن ۲۰۲۰.
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ «کانادا ۹ نهاد و ۲۵ فرد را بهدلیل نقض حقوق بشر در ایران و سرکوب اعتراضات تحریم کرد». رادیو فردا. دریافتشده در ۲۰۲۲-۱۰-۰۴.
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ «کانادا ۳۴ فرد و نهاد وابسته به حکومت ایران را به بهانههای واهی تحریم کرد». ایندیپندنت فارسی. ۲۰۲۲-۱۰-۰۳. دریافتشده در ۲۰۲۲-۱۰-۰۶.
- ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ «اتحادیه اروپا، ایران را بهدلیل صادرات پهپاد به روسیه تحریم کرد». رادیو فردا. دریافتشده در ۲۰۲۲-۱۰-۲۴.
- ↑ جستجوی محمدحسین افشردی در «سامانه جستجوی متوفی». سازمان بهشت زهرا.
- ↑ «بُرشی از زندگینامه و سوابق خدمتی و تحصیلی سرلشکر محمد باقری». خبرگزاری فارس. ۹ تیر ۱۳۹۵.
- ↑ ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ ۱۵٫۲ ۱۵٫۳ "شهید باقری را بیشتر بشناسید" [Get to know more about Shahid Bagheri]. Retrieved 28 July 2025.
- ↑ "ماجرای تغییر نام غلام حسین افشردی به حسن باقری" [The story of Gholam Hossein Afshardi changing his name to Hassan Bagheri]. Retrieved 28 July 2025.
- ↑ "خانواده شهیدان باقری: از دختر و همسر شهید محمد باقری تا همسر شهید حسن باقری" [The family of martyrs Bagheri: from the daughter and wife of martyr Mohammad Bagheri to the wife of martyr Hassan Bagheri]. Retrieved 28 July 2025.
- ↑ "ماجرای تغییر دادن نام خانوادگی / شهید «محمد باقری» که بود؟" [The story of changing the last name / Who was the martyr "Mohammad Bagheri"?]. Retrieved 28 July 2025.
- ↑ «سردار سرلشکر باقری در برنامه شناسنامه: اختلاف سلیقه بین ارتش و سپاه طبیعی است/ هشدار به تروریستها در خصوص عتبات عالیات در عراق». خبرگزاری فارس.
- ↑ «اسامی هیئت مؤسس انجمن ژئوپلیتیک ایران». انجمن ژئوپلیتیک ایران. بایگانیشده از اصلی در ۱۳ ژوئن ۲۰۱۶. دریافتشده در ۲۸ ژوئن ۲۰۱۶.
- ↑ "زندگینامه شهید سرلشکر محمد باقری؛ پاسدار حماسهها" [Biography of Martyr Major General Mohammad Bagheri; Guardian of Epics]. Retrieved 28 July 2025.
- ↑ "ماجرای تغییر یک نام و چند خاطره" [The story of changing a name and a few memories]. Retrieved 28 July 2025.
- ↑ «در جلسه گزینش سردار باقری برای استخدام در سپاه چه گذشت؟». خبرگزاری رکنا.
- ↑ "حضور مادر سردار باقری در بهشت زهرا برای بدرقه پیکر فرزند" [Sardar Bagheri's mother attends Behesht Zahra (PBUH) to see off her son's body]. Retrieved 28 July 2025.
- ↑ "متن کامل نامهٔ فرماندهان سپاه به خاتمی" [Full text of the IRGC commanders' letter to Khatami]. Retrieved 28 July 2025.
- ↑ "نامه ۲۴ تن از فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به رئیسجمهور سید محمد خاتمی" [Letter from 24 commanders of the Islamic Revolutionary Guard Corps to President Seyyed Mohammad Khatami]. Retrieved 28 July 2025.
- ↑ "نامهٔ فرماندهان سپاه به خاتمی در سال ۷۸" [Letter from IRGC commanders to Khatami in 1999]. Retrieved 28 July 2025.
- ↑ «متن کامل نامهٔ فرماندهان سپاه به خاتمی». آفتاب. بایگانیشده از اصلی در ۱ ژوئیه ۲۰۱۶. دریافتشده در ۲۸ ژوئن ۲۰۱۶.
- ↑ BBCPersian.com
- ↑ «باقری به جای فیروزآبادی رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران شد». بیبیسی فارسی. ۸ تیر ۱۳۹۵. دریافتشده در ۲۸ ژوئن ۲۰۱۶.
- ↑ «سایت محافظهکار «تابناک»: فیروزآبادی به خاطر حمایت از برجام برکنار شد». دیگربان. بایگانیشده از اصلی در ۳ ژوئیه ۲۰۱۶. دریافتشده در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۶.
- ↑ "ایران با رونمایی از پهپادهای عمودپرواز، بازدارندگی خود را افزایش داد" [Iran has increased its deterrence by unveiling vertical take-off and landing (VTOL) drones.]. Retrieved 28 July 2025.
- ↑ "بیوگرافی سرلشکر محمد باقری" [Biography of Major General Mohammad Bagheri]. Retrieved 28 July 2025.
- ↑ «سرلشکر باقری در همایش توسعه سواحل مکران تشریح کرد پاسخ خاضعانه ناوهای آمریکا به ایران/ میتوانیم در بخشی از قطب جنوب ادعای حاکمیت کنیم». خبرگزاری فارس.
- ↑ "سرلشکر باقری: هیچگاه آغازگر جنگ نبودهایم / دفاع مقدس یک بازدارندگی بینظیر ایجاد کرده است / برخی به دنبال تحریف فرهنگ دفاع مقدس هستند" [Major General Bagheri: We have never initiated war / The Sacred Defense has created an unparalleled deterrent / Some seek to distort the culture of the Sacred Defense]. Retrieved 28 July 2025.
- ↑ "سرلشکر باقری: با کسی جنگ نداریم و نخواهیم داشت" [Major General Bagheri: We are not at war with anyone and we will not be at war with anyone]. Retrieved 28 July 2025.
- ↑ "سرلشکر باقری: دفاع مقدس و مقاومت مردم نگاههای جهانی را به ایران تغییر داد" [Major General Bagheri: The Sacred Defense and People's Resistance Changed the World's Views on Iran]. Retrieved 28 July 2025.
- ↑ «رئیس ستاد کل مشترک نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در حملات اسرائیل کشته شد».
- ↑ «سرلشکر باقری در حمله تروریستی اسرائیل به شهادت رسید». ایرنا. ۲۳ خرداد ۱۴۰۴. دریافتشده در ۲۳ خرداد ۱۴۰۴.
- ↑ «وزارت خزانهداری حلقه نزدیکان رهبر جمهوری اسلامی را که در پیشبرد سرکوب داخلی و خارجی مسئول هستند، تحریم میکند». وزارت خزانهداری ایالات متحده آمریکا. ۱۳ آبان ۱۳۹۸. دریافتشده در ۲۳ مهر ۱۳۹۹.
- ↑ «پاسخ کنایهآمیز رئیس ستادکل نیروهای مسلح به تحریم از سوی اتحادیه اروپا». خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «واکنش باقری به تحریمهای اروپا: با اموال من زغال سنگ بخرید». یورونیوز.
- ↑ «سوئیس به بهانه اوکراین، ایران را تحریم کرد». خبرگزاری فارس. دریافتشده در ۱۳ آبان ۱۴۰۱.
پیوند به بیرون
[ویرایش]
| مناصب نظامی | ||
|---|---|---|
| عنوان جدید | معاون اطلاعات و عملیات نیروی زمینی سپاه پاسداران ؟ –۱۳۶۴ |
پسین: ؟ |
| پیشین: بهروز سلیمانجاه |
معاون اطلاعات و عملیات ستاد کل نیروهای مسلح ۱۳۹۳–۱۳۸۱ |
پسین: ؟ |
| پیشین: ؟ |
معاون هماهنگکننده قرارگاه مرکزی خاتمالانبیا ۱۳۹۵–۱۳۸۶ |
پسین: علی شادمانی |
| پیشین: ؟ |
معاون ارکان و امور مشترک ستاد کل نیروهای مسلح ۱۳۹۵–۱۳۹۳ |
پسین: ؟ |
| پیشین: سید حسن فیروزآبادی |
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ۱۴۰۴–۱۳۹۵ |
پسین: سید عبدالرحیم موسوی |
| | |
| نظامی |
|  | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| انتظامی |
| |||||||||||||||||||||
| نظامی | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| انتظامی | |||||||||
| سایر |
| ||||||||
- افراد ایرانی مشمول تحریمهای وزارت خزانهداری آمریکا
- افسران سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در جنگ ایران و عراق
- اهالی تهران
- ایرانیان متهم به نقض حقوق بشر
- ترورشدگان اهل ایران
- درگذشتگان ۱۴۰۴
- درگذشتگان ۲۰۲۵ (میلادی)
- دریافتکنندگان نشان فتح
- دریافتکنندگان نشان نصر
- زادگان ۱۳۳۹
- سرلشکرهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در جنگ ایران و عراق
- فرماندهان نظامی آذریتبار اهل ایران
- فرماندهان نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران
- فیزیکدانان هستهای اهل ایران
- کشتهشدگان اهل ایران
- کشتهشدگان در ایران
- کشتهشدگان در حملات هوایی اسرائیل در طول جنگ ایران و اسرائیل
- نظامیان اهل ایران با دریافت درجه سپهبدی پس از مرگ
- نظامیان اهل تهران
- نظامیان ترورشده