مبنای عمودی
در زمین‌سنجی، نقشه‌برداری، هیدروگرافی و ناوبری، مبنای عمودی (به انگلیسی: Vertical datum) یا مبنای فرازسنجی (به انگلیسی: Altimetric datum)، یک سطح مختصات مرجع است که برای موقعیت‌های عمودی، مانند ارتفاعات ویژگی‌های محدود به زمین (ناهمواری، ژرفاسنجی، سطح آب، و سازه‌های ساخته‌شده) و فرازای ماهواره استفاده می‌شود. مدارها و در هوانوردی. در علم سیاره‌شناسی، مبنای عمودی به عنوان سطح ارتفاع صفر[۱] یا مرجع سطح صفر نیز شناخته می‌شوند.[۲]
معیارهای رایج برای یک مبنای عمودی شامل رویکردهای زیر است:
- کشندهای جزرومدی، بر اساس سطح دریای آزاد زمانی که شرایط خاص رخ می‌دهد، مانند اداره ملی اقیانوسی و جوی،
- گرانش‌سنجی، بر اساس یک زمین‌واره یا هندسی، بر اساس همان بیضی‌های زمینی که در محاسبه یک داده افقی استفاده می‌شوند، مانند داده‌های گرانشی برنامه‌ریزی‌شده NOAA و سیستم‌های ماهواره‌ای ناوبری جهانی (GNSS) در سال ۲۰۲۲ که قرار است در آن سال توسط سازمان ملی زمین‌شناسی منتشر شود.
انواع[ویرایش]
انواع رایج مبناهای عمودی عبارتند از:[۳]
- سطح مبنای بیضی، در نتیجه ارتفاع بیضی‌شکل
- میانگین سطح دریا همان‌طور که توسط زمین‌واره گرانشی توصیف می‌شود، که ارتفاع ارتومتریک را نشان می‌دهد.[۴][۵]
منابع[ویرایش]
- ↑ Smith, David E.; Zuber, Maria T.; Solomon, Sean C.; Phillips, Roger J.; Head, James W.; Garvin, James B.; Banerdt, W. Bruce; Muhleman, Duane O.; Pettengill, Gordon H. (1999-05-28). "The Global Topography of Mars and Implications for Surface Evolution". Science. American Association for the Advancement of Science (AAAS). 284 (5419): 1495–1503. Bibcode:1999Sci...284.1495S. doi:10.1126/science.284.5419.1495. ISSN 0036-8075. PMID 10348732.
- ↑ Smith, David E.; Zuber, Maria T. (1998-12-15). "The relationship between MOLA northern hemisphere topography and the 6.1-Mbar atmospheric pressure surface of Mars". Geophysical Research Letters. American Geophysical Union (AGU). 25 (24): 4397–4400. Bibcode:1998GeoRL..25.4397S. doi:10.1029/1998gl900085. ISSN 0094-8276.
- ↑ Taylor, Chuck. "Locating a Point On the Earth". Archived from the original on 3 March 2016. Retrieved 4 March 2014.
- ↑ A guide to coordinate systems in Great Britain (PDF), D00659 v2.3, Ordnance Survey, Mar 2015, retrieved 2015-06-22
- ↑ DMA Technical Report Geodesy for the Layman, The Defense Mapping Agency, 1983