پرش به محتوا

ماهنامه سوره

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

ماهنامه سوره یک مجله فرهنگی، هنری، اندیشه‌ای متعلق به حوزه هنری انقلاب اسلامی است. این ماهنامه تا امروز صد و هفتاد و یک شماره منتشر کرده است. مشهورترین سردبیر این ماهنامه سیدمرتضی آوینی است.

اولین شماره ماهنامه سوره، فروردین ماه ۱۳۶۸، بدون شناسنامه تحریریه و نام سردبیر و به صاحب امتیازی حوزه هنری انقلاب اسلامی و مدیر مسوولی مدیر وقت حوزه هنری؛ محمد علی زم، منتشر شد.


تا شماره مرداد و شهریور ۱۳۶۹، یعنی شماره پنجم و ششم آن سال که در یک مجلد منتشر شده، برای هجده شماره، سوره به سردبیری سیدمحمد آوینی منتشر می‌شود و پس از شماره هفتم و هشتم همان سال در مهر و آبان، که مجله دوباره بدون شناسنامه منتشر می‌شود؛ از شماره آذرماه، نام سیدمرتضی آوینی به عنوان سردبیر در شناسنامه اثر حک می‌شود و این شناسنامه تا فروردین ۱۳۷۲، بی‌تغییر می‌ماند.[۱]

بنا بر نقل اطرافیان و دوستان و کتاب‌هایی که پس از سیدمرتضی آوینی، از او چاپ شد، نشان می‌دهد که در آن یک سال و نیم اول نیز، مسوولیت سوره در حقیقت به عهدۀ سیدمرتضی آوینی بود.

طی چهار سال، سوره به صورت ماهنامه با محوریت هنر و فرهنگ منتشر می‌شد. در این چهار سال و در لابه‌لای این ماهنامه‌ها، ویژه‌نامه‌هایی نیز در موضوعات سینما، تئاتر، ادبیات و بحث‌های نظری هنر منتشر شد. بعد از سیدمرتضی آوینی، تحریریه اول سوره در فقدان سردبیر فقید، تا مهرماه به سردبیری سیدمحمد آوینی به کار خود ادامه می‌دهد و پس از انتشار شمارهٔ دهم آن سال در آذرماه ۷۲، پایان می‌یابد.

پس از سه سال فترت، از سال ۱۳۷۵، ماهنامه سوره به سردبیری سیدعلی میرفتاح _ نویسنده، نقاش و منتقد ادبی و صفحه آرا و طراح گرافیک تحریریهٔ اول _ با مشاورۀ سیدمحمد آوینی و حسین معززی‌نیا منتشر می‌شود. سوره میرفتاح شش شماره ـ و آن هم طی سه سال ـ بیشتر عٌمر نمی‌کند و پس از شماره ششم در زمستان ۱۳۷۸، پایان می‌یابد. پس از آن سوره دوباره به محاق می‌رود تا در سال ۱۳۸۰، بار دیگر و اینبار با فُرم و لوگویی تازه، به سردبیری سیدعبدالجواد موسوی _ شاعر و روزنامه نگار _ منتشر می‌شود. تحریریه سوم نیز چندان پایدار نیست و پس از دو سال و انتشار تنها پنج شماره، به کار خود پایان می دهد.

از اردیبهشت ماه ۱۳۸۲، ماهنامه سوره بار دیگر و با همان لوگوی مشهور، کار خود را آغاز می‌کند. تحریریه چهارم را این بار «وحید جلیلی» گرد هم آورده و بر صندلی سردبیری شهید آوینی تکیه می‌زند. [۲] و تحریریه چهارم تا آذرماه ۱۳۸۵ به کار خود ادامه می‌دهند و در طول این سه سال، سی شماره را منتشر می‌کنند.[۳]

اختلاف تحریریه سوره با رییس آن سال‌های حوزه هنری، حسن بنیانیان، در نهایت کار را به آنجا رساند که بنیانیان مجله سوره را تعطیل کرد.[۴]

با اخراج تحریریه چهارم سوره توسط بنیانیان، تا زمستان ۱۳۸۸، پانزده شماره با سرمقاله‌های حسن بنیانیان و سردبیری غیررسمی محمد حمزه‌زاده بدون هیچ شناسنامه مشخصی منتشر می‌شود. در این بین، در مواردی نیز، ویژه‌نامه‌هایی به مناسبت‌های مختلف؛ از جمله سی سالگی انقلاب اسلامی، به دبیری مهدی مظفری‌نیا و علی عبد منتشر می‌شود. دورۀ [غیررسمی]پنجم، با پانزده شماره و شماره مسلسل چهل و پنج در شمارۀ آخر خود به کار خود خاتمه می‌دهد.[۵]

از زمستان ۱۳۸۹، سوره بار دیگر به کیوسک باز می‌گردد. تحریریه ششم به سردبیری مهدی مظفری‌نیا با رویکردی تازه شکل می‌گیرد.[۶] سوره تصمیم می‌گیرد این بار به جای هنر و فرهنگ و مسایل سیاسی و اجتماعی، بر مسایل نظری و انتزاعی علوم انسانی تمرکز کند و از همین جهت، عنوان «اندیشه» را نیز به خود می‌گیرد و با نامِ «سوره اندیشه»، اما در امتداد همان شماره مسلسل سابق، منتشر می‌شود. هر چند این رویکرد و عنوان تازه سوره باعث شده عمدتاً در فضای ژورنالیستی، این دوره را چیزی غیر از «سوره» بدانند. سوره ششم، تا مهر و آبان ۱۳۹۴ منتشر می‌شود و در نهایت با ۲۱ شماره، به کار خود پایان می‌دهد.[۷]

پس از هفت سال تحریریه هفتم سوره به سردبیری سیدعلی سیدان و مدیر مسئولی محمد مهدی دادمان بار دیگر آغاز به کار کرد. این تحریریه ابتدا سه پیش شماره منتشر کرد.[۸][۹] [۱۰] شماره اول سوره در دوره جدید، صد و هفتاد و یکمین شمارۀ سوره در مجموع، ۲۹ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ با تصویری از خواهر سیدروح‌الله عجمیان، منتشر شد.[۱۱] ادعای رویکرد تحریریه هفتم، «روایتِ میدان» است.[۱۲]



جستارهای وابسته

[ویرایش]