پرش به محتوا

علی ابن اسباط

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

ابوالحسن علی بن اسباط بن سالم کوفی بیّاع الزطی کندی؛ از محدثان شیعه و اصحاب علی بن موسی الرضا و محمد تقی بود. از علی بن موسی الرضا و از راویانی چون جمیل بن دراج ، حسین بن زراره ومحمد بن سنان روایت کرد و افرادی مانند موسی بن جعفر بغدادی و محمد بن حسین بن ابی الخطاب از او روایت نمودند.[۱][۲] علی ابن اسباط اهل کوفه ازقبیله کنده بوده است.[۳]

زندگی و خانواده

[ویرایش]

علی بن اسباط محدث [لنگر شکسته]، قاری و مفسر شیعه بود. پدرش اسباط بن سالم از قبیله کنده و از راویان جعفر صادق و موسی الکاظم بود. برادرش حسین بن اسباط راوی علی بن موسی الرضا و عمویش یعقوب بن سالم الاحمر راوی موثق و ثقه بودند. به گفته علمای رجال، علی بن اسباط نیز از اصحاب و محدثان محمد تقی بوده است. فقه و حدیث را نزد علی الرضا ومحمد تقی آموخت.او حدود ۳۸۷ روایت نقل کرده است. احادیث ایشان از علی الرضا مربوط به مسائل مختلف فقهی از جمله یقین، خشوع، گناهان، خرید و فروش، صلوات استخاره، تفسیر برخی از آیات قرآن است.[۴]

علی بن اسباط از افرادی چون اسباط بن سالم (پدرش) ، یعقوب بن سالم (عمویش) ، عبدالله بن بکیر ،ابن سنان خفاجی ،عبدالله بن مغیره ، حسن بن علی بن فضال ، علی بن ابی‌حمزه بطائنی و... حدیث نقل کرده وافراد زیادی چون حسین بن اسباط (برادرش) ،حسن بن موسی خشاب ، موسی بن قاسم بجلی ،عبدالعظیم حسنی و دیگران از او روایت نقل کرده‌اند.[۵]

مذهب

[ویرایش]

ابن اسباط فطحی مذهب بود و دراینکه آیا از مذهب وعقیده خود برگشت یا خیر، دو نظر وجود دارد: برخی گفته‌اند که علی بن مهزیار رساله‌ای در ردّ مذهب وی نوشت و او را به حق دعوت کرد، ولی مؤثر نیفتاد بر همان عقیده از دنیا رفت. [۶]

برخی دیگر می‌گویند که بین او و علی بن مهزیار نامه‌هایی درباره مذهبش رد و بدل شد تا اینکه به خدمت جواد رفت و درآنجا وی از عقیده فطحی خود برگشت. که این مورد قوی تر بوده در منابع بیشتری آمده است.[۷]


آثار

[ویرایش]

تالیـفات وی عبارت‌ اند از : تفسیرالقرآن ، الدلائل ، النوادر ،المزار جامع روایات واصل[۸]

وفات

[ویرایش]

از زمان دقیق وفات علی بن اسباط اطلاعی دردست نیست ، ولی تا اواسط قرن سوم در قید حیات بوده است.[۹]

احتمالا وی بعد از سال ۲۳۰ ق از دنیا رفته است.[۱۰]

منابع

[ویرایش]
  1. مقدسی, زهرا. ابن اسباط. دانشنامه امام رضا ج۱.
  2. پژوهشگاه فرهنگ اسلامی, پژوهشگاه فرهنگ اسلامی. "علی کوفی". دایره المعارف مؤلفان اسلامی: 552.
  3. legenhausen, muhammad. "The Gospel of the Shi'ah of 'Ali". al islam.
  4. legenhausen, muhammad. "The Gospel of the Shi'ah of 'Ali". al islam.
  5. مقدسی, زهرا. ابن اسباط. دانشنامه امام رضا ج۱.
  6. پژوهشگاه فرهنگ اسلامی, پژوهشگاه فرهنگ اسلامی. "علی کوفی". دایره المعارف مؤلفان اسلامی: 552.
  7. "Asl Ali bin Asbat;navader of Ali Ibn Asbat". The center of the great Islamic encyclopedia.
  8. پژوهشگاه فرهنگ اسلامی, پژوهشگاه فرهنگ اسلامی. "علی کوفی". دایره المعارف مؤلفان اسلامی: 552.
  9. مقدسی, زهرا. ابن اسباط. دانشنامه امام رضا ج۱.
  10. پژوهشگاه فرهنگ اسلامی, پژوهشگاه فرهنگ اسلامی. "علی کوفی". دایره المعارف مؤلفان اسلامی: 552.