زکی نجیب محمود

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

زکی نجیب محمود (۱ فوریه ۱۹۰۵ م-۸ سپتامبر ۱۹۹۳ میلادی)، فیلسوف، نویسنده وزیر فرهنگ و استاد دانشگاه اهل مصر بود. وی مدیر مسیول مجله الفکر المعاصر بود که در دهه شصت میلادی در مصر منتشر می‌شد. علاقه و دغدغه اون چگونگی رویارویی فرهنگ اسلامی عربی با جهان مدرن و روش بروز رسانی آن بود.[۱][۲][۳]

زندگی[ویرایش]

وی در دهکده میت الخلی عبدالله، مرکز زارکا در استان دیمیتا متولد شد و دکترای فلسفه را از دانشگاه لندن به دست آورد.

فلسفه[ویرایش]

دغدغه مرکزی او مثل بسیاری از متفکرین عرب معاصر او ، این بود که چگونه می توان یک جامعه عقب مانده را به یک جامعه پیشرفته تبدیل کرد. از نظر وی ، پاسخ در خلاص شدن از شر تفکر سنتی و جایگزینی آن با تفکر علمی اثبات گرایانه بود. شور و شوق او به اثبات گرایی منطقی اساساً یک حرکت عملی بود. نوشته های وی در مرحله اول زندگی فکریش هیچ انحراف یا انتقادی از این فلسفه را نشان نمی دهد. تلاش او اجرای این ایده در جامعه مصر بود.

در مرحله دوم زندگی فکریش، اعتقاد او به "تفکر علمی" به عنوان یک امر لازم و زیرساختی یکسان باقی ماند اما تحت تاثیر مطالعاتش در زمینه فرهنگ و تاریخ اسلامی به این نتیجه رسید که تقلید صرف بمنزله خودکشی فرهنگی است و آنچه نیاز است پاسخ به سوال دشوار اصالت و مدرنیته است. به طور خلاصه ، دیدگاه وی این شد که: ما میراث فکری خود را برای دستیابی به مدرنیته رها نمی کنیم ، زیرا این امر نوعی خودکشی فرهنگی خواهد بود ، در عوض ما از بخش منطقی و فکری میراث اسلامی کماکان استفاده می کنیم و آنرا با پیشرفت های معاصر اندیشه علمی و عینی تلفیق میکنیم. وی سعی کرد فلسفه خود را بجای بیان انتزاعی در قالب ادبیات و هنر نیز بیان کند که در برخی آثار او یافت میشود.

آثار[ویرایش]

فلسفه و منطق[ویرایش]

  • نظریة المعرفة
  • المنطق الوضعی
  • خرافة المیتافیزیقا (الطبعة الأولی) ثم أعید تسمیته فی الطبعات اللاحقة إلی موقف من المیتافیزیقا.[۴]
  • نحو فلسفة علمیة
  • حیاة الفکر فی العالم الجدید
  • بیرتراند راسل[۵]
  • دیفید هیوم[۶]
  • الشرق الفنان
  • جابر بن حیان[۷]
  • الجبر الذاتی
  • قصة عقل
  • قصة نفس
  • عن الحریة أتحدث
  • أسس التفکیر العلمی[۸]
  • وجهة نظر[۹] نشر عام ۱۹۶۷
  • من زاویة فلسفیة[۱۰] الطبعة الأولی عام ۱۹۷۹

حیات فکری و سیاسی[ویرایش]

  • قشور ولباب
  • تجدید الفکر العربی
  • المعقول واللامعقول فی تراثنا الفکری
  • ثقافتنا فی مواجهة العصر
  • مجتمع جدید أو الکارثة
  • رؤیة إسلامیة
  • فی تحدیث الثقافة العربیة
  • قیم من التراث
  • نافذة علی فلسفة العصر الجزء الأول سنة 1990[۱۱]
  • نافذة علی فلسفة العصر الجزء الثانی سنة 2014[۱۲]
  • عربی بین ثقافتین الطبعة الأولی سنة 1990[۱۳]
  • بذور و جذور[۱۴] الطبعة الأولی سنة ۱۹۹۰م

ادبی[ویرایش]

  • جنة العبیط
  • شروق من الغرب
  • الکومیدیا الأرضیة
  • قصة نفس
  • أرض الأحلام
  • حصاد السنین

ترجمه[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. "Zaki Naguib Mahmoud". Arab World Books. Retrieved November 9, 2021.
  2. Wiredu, Kwasi C.; William E. Abraham; Abiola Irele; Ifeanyi Menkiti (2004). A Companion to African Philosophy. Blackwell Publishing. ISBN 0-631-20751-1.
  3. Saber, Zeinab (August 31, 2021). "Zaki Naguib Mahmoud: Pioneering Arab philosopher". The Egyptian Gazette.
  4. زکی نجیب محمود: موقف من المیتافیزیقا. هندوای 2019. ص 8
  5. تاریخ الفلسفة الغربیة. لجنة التألیف والترجمة والنشر،. ۱۹۶۷. OCLC 949406584. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۹-۱۲-۲۳.
  6. دیفید هیوم. Dār al-Maʻārif. ۱۹۸۵. OCLC 166265384. از پارامتر ناشناخته |پیوند آرشیو= صرف‌نظر شد (کمک)
  7. جابر بن حیان. al-Muʼassasah al-Miṣrīyah al-ʻĀmmah lil-Taʼlīf wa-al-Tarjamah wa-al-Ṭibāʻah wa-al-Nashr. [1962]. OCLC 607777529. از پارامتر ناشناخته |پیوند آرشیو= صرف‌نظر شد (کمک); تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  8. أسس التفکیر العلمی. دار المعارف،. [١٩٧٧]. OCLC 744782529. از پارامتر ناشناخته |پیوند آرشیو= صرف‌نظر شد (کمک); تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  9. وجهة نظر. Maktabat al-Anjlu al-Misriyah. ۱۹۶۷. OCLC 957052231. از پارامتر ناشناخته |پیوند آرشیو= صرف‌نظر شد (کمک)
  10. من زاویة فلسفیة. Dār al-Shurūq. ۱۹۸۲. OCLC 709537498. از پارامتر ناشناخته |پیوند آرشیو= صرف‌نظر شد (کمک)
  11. نافذة علی فلسفة العصر. Majallat al-ʻArabī. [1990]. OCLC 22953696. از پارامتر ناشناخته |پیوند آرشیو= صرف‌نظر شد (کمک); تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  12. «نافذة علی فلسفة العصر - الجزء الثانی». از پارامتر ناشناخته |موقع= صرف‌نظر شد (کمک); از پارامتر ناشناخته |پیوند آرشیو= صرف‌نظر شد (کمک); از پارامتر ناشناخته |تاریخ الوصول= صرف‌نظر شد (کمک)
  13. عربی بین ثقافتین /. Dār al-Shurūq. ۱۹۹۳. OCLC 43654850. از پارامتر ناشناخته |پیوند آرشیو= صرف‌نظر شد (کمک)
  14. الگو:استشهاد بدوریة محکمة
  15. الأغنیاء والفقراء. OCLC 1041872925. از پارامتر ناشناخته |پیوند آرشیو= صرف‌نظر شد (کمک)
  16. المحاورات الکاملة. الاهلیة للنشر والتوزیع. 1994. OCLC 745354919. از پارامتر ناشناخته |پیوند آرشیو= صرف‌نظر شد (کمک); تاریخ وارد شده در |تاریخ بایگانی= را بررسی کنید (کمک)
  17. المنطق، نظریة البحث. دار المعارف. 1960. OCLC 404300973. از پارامتر ناشناخته |پیوند آرشیو= صرف‌نظر شد (کمک); تاریخ وارد شده در |تاریخ بایگانی= را بررسی کنید (کمک)