زمین کروی در ایران باستان
 |
| اثبات ایران به کروی بودن زمین | |
|---|---|
 فرتوری از مجسمه نقره ای شاپور دوم ساسانی، که جهان را با مدارهایش بر روی تاجش می‌بینید. |
آگاهی ایران باستان به کروی بودن زمین[ویرایش]
گردش زمین به دور خورشید و کروی بودن آن، اگر چه امروز موضوعی شناخته شده‌است و همگان به آن باور دارند، اما تا چند صد سال پیش از نظر اروپاییان یک موضوع ناشناخته بود و آن‌ها زمین را ثابت می‌پنداشتند که خورشید به گرد آن می‌گردد. آنان به دلیل ناآشنا بودن با کتاب‌ها و منابع دینی و علمی دیگر نقاط جهان فکر می‌کردند که برای نخستین بارگالیله توانسته‌است این موضوع را کشف‌کند و این اشتباه را برطرف سازد.
در حالی که چند هزار سال پیش از آن در اوستا به این موضوع اشاره شده‌است. در کتاب مقدس اوستا[۱] چندین بار از گرد بودن زمین و گردش آن گفت‌وگو شده و آن را با کلمه «سکارنا» به معنی گرد و گردنده و گوی مانند بودن بیان داشته‌است. همچنین در «آبان‌یشت» قطعه ۳۸ آمده‌است که: «نریمان گرشاسب آرزو کرد که در روی این زمین فراخ و گرد و گردنده دور کرانه بتازد و بر دشمن چیره شود» و نیز در قطعه ۹۵ «مهریشت»، از مهر یاد شده و آمده‌است که: «مهر در هر غروب و آغاز شب به روی کره‌زمین می‌آید و دو کرانه این زمین فراخ گرد و گردنده دور کرانه را می‌پیماید.»
در شاهنامه[ویرایش]
حتی فردوسی که تقریباً ۵۰۰ سال پیش از گالیله می‌زیسته نیز در شاهنامه به گرد بودن زمین اشاره کرده‌است
جهان پر شگفت است و تن هم شگفت نخست از خود اندازه باید گرفت
دگر آن که این گرد گردان سپهر همی نو نمایدت هر روز مهر
مدار نیمروزی[ویرایش]
این مسئله شناخت دیرینه ایرانیان از گیتی و زمین را به خوبی نشان می‌دهد. ایرانیان حتی مدارهای نیمروزی (نصف النهار) به دور زمین طراحی نموده بودند.[Latin ۱][۲]
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ اوستا، جلیل دوستخواه (از گزارش ابراهیم پورداوود)، چاپ پنجم ۱۳۶۴، برگِ دومِ پیشگفتار
- ↑ تفضلی، تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام، ۴۴.
<ref> برای گروهی به نام «Latin» وجود دارد، اما برچسب <references group="Latin"/> متناظر پیدا نشد. ().