رخ (کانی‌شناسی)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
فلوئوریت سبز با رخ برجسته.

به تمایل بلورها برای شکست در امتداد صفحات بلوری خاص، رَخ یا کلیواژ (به انگلیسی : cleavage) گفته می‌شود. این سطوح معمولاً دسته صفحات با چگالی اتمی کم و فاصلهٔ زیاد هستند.

انواع رخ[ویرایش]

رخ‌ها می‌توانند، کامل، خوب، مشخص یا ناقص باشند.

انواع دیگر رخ‌ها عبارتند از[۱]:

  • رَخ انحلالی[۲] یا رَخ انحلال فشاری[۳]:رَخی که با رگه‌های بازمانده انحلال‌ناپذیر یا سوگیری ترجیحی دانه‌های طویل یا ورقه‌های میکا مشخص می‌شود.
  • رَخ سنگِ لوحی[۴]: رخی که در آن حوزه‌های کشیده‌ای از انبوهه‌های کوارتز یا فلدسپار با لایه‌هایی از میکا از هم جدا می‌شوند.
  • رخ فاصله‌دار[۵]: رخی با حوزه‌های مشخص یا سطوحی که با نواحی فاقد رَخ از هم جدا می‌شوند.
  • رَخ قاعده‌ای[۶]: رخ‌های کانیایی به موازات صفحه قاعده‌ای
  • رخ کنگره‌ای[۷]: رخی ناشی از سوگیری ترجیحی لایه‌های سنگ یا دانه‌های کانی که بر اثر چین‌خوردگی ریزمقیاس به وجود می‌آید
  • رخ مدادی[۸] یا ساختار مدادی: رخی که باعث شکسته شدن سنگ به‌ صورت قطعات دراز و کشیده، شبیه به مداد، می‌شود.

منابع[ویرایش]

  • Hurlbut, Cornelius S.; Klein, Cornelis, 1985, Manual of Mineralogy, 20th ed., Wiley, pp. 200 - 202
  1. برابرنهاده‌های فرهنگستان زبان فارسی: دفتر هشتم بایگانی‌شده در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine. بازدید: نوامبر ۲۰۱۱.
  2. solution cleavage
  3. pressure solution cleavage
  4. slaty cleavage
  5. spaced cleavage
  6. basal cleavage
  7. crenulation cleavage
  8. pencil cleavage

جستارهای وابسته[ویرایش]