درگاه:یارسان/آشناسازی
اهل حق یا یارسان نام آیین است عرفانی که در سده هفتم هجری توسط سلطان اسحاق بنیان گذاشته شدهاست. بر طبق کلام سرانجام (کتاب مقدس اهل حق)، آیین اهل حق از روز ازل وجود داشته و تعلیماتش به صورت سِر نزد انبیا و اولیا بوده و در هر دوران به گروه معدودی از یاران محرم منتقل شدهاست. تا اینکه در قرن هفتم هجری، سلطان اسحاق آن اسرار ازلی را به صورت قانون به یارانش ابلاغ کرد، از این رو، بنیانگذار این دین محسوب میشود.
یاران: یاران سلطان اسحاق به گروههای زیر تقسیم شدهاند: هفتن، هفتوانه، هفت نفر اهل قول طاس، هفت هفتوان، چهل تن، چهل چهل تنان، هفتاد و دو پیر، نود و نه پیر شاهو، شصت و شش غلام کمربند زرین، هزار و یک غلام خواجه صفت، بیور هزار غلام و بی ون غلام. هفتن: مخفف هفت تن است، که از یاران طبقهٔ اول سلطان اسحاق محسوب میشوند. آنها برای هدایت مردم، در هر دورانی در قالب انبیا و خاصان ظاهر میشوند.
هفتن دارای مقام هفت مَلک مقرباند و نام آنها به شرح زیر است:
- پیر بنیامین (هم مقام و هم ذات جبرئیل مامور هدایت جهت رستگاری) سمت پیری بر عموم اهل حق را داشتهاست.
- داود (هم مقام اسرافیل مأمور نفخ صور جهت بیداری) سمت دلیلی بر عموم اهل حق را عهده دار بود.
- سومین یار سلطان، پیرموسی بود که سمت دفترداری و منشی سلطان را برعهده داشت. او هم ذات میکائیل بود که مأمور ثبت اعمال است.
- مصطفی داودان (هم ذات عزرائیل مامور غضب و قبض روح) ریاست امور انتظامات را عهده دار بود.
- خاتون دایراک ملقب به خاتون رمزبار (هم مقام همراز و رازدار خلقت) علاوه بر اینکه مادر سلطان بود، شفیع یاران و نشانه ی پاکی به معنای حقیقی هستند.
- شاه ابراهیم و بابا یادگار (شاه یادگار) نیابت سلطنت عرفانی سلطان را داشتهاند، از آنجایی که سلطان خودش لقب شاهی معنوی داشت آنان را هم شاه خطاب کرد. شاه ابراهیم هم مقام عقیق (ملک طیار) و بابایادگار هم مقام ایوت میباشد.
در این آیین زنان و مردان دارای جایگاه ویژه و حقوق یکسان با حفظ حقوق جنسیتی هستند ارج به باورهای ادیان و نژادها،دوری از جنگ و تبعیض،تلاش برای برابری جزئی لاینفک از باورهای این جامعه است.