الگو:ماههای فارسی باستان
ظاهر
ردیف | ماه | معادل ایلامی قدیم | معادل ایلامی جدید | معادل بابلی | معادل زرتشتی | توضیحات | ارجاع |
---|---|---|---|---|---|---|---|
۱ | باگیَادِیش | مَنشَرکی | بَکِیَتیش | تَشریتُو | مهر | (Bāgayādi(š، اولین ماه در بین هخامنشیان بودهاست و نام آن ترکیبی از دو کلمهٔ؛ باگ (بَغ) به معنی خدا و یاد با معنی پرستش است، بدین ترتیب نام این ماه، معنای ماه پرستش خدا را دارد. | [۱][۲] |
۲ | ورکَزَنَه | لَنکِلّی | مَرکَشَنَش | اَرَهسَمنَه | آبان | Varkazana، نام این ماه نیز ترکیبی از دو کلمهٔ دیگر است؛ وَرکَ که معنای گرگ دارد و زَنَه که برخی آن را کشتن ترجمه کردهاند و برخی آن را در معنای مرد یا انسان میدانند که بر اساس اولین تفسیر این ماه را ماه (کشتن گرگ) و بر اساس ترجمه دوم آن را ماه (مردان گرگی) میخوانند. | [۳][۴] |
۳ | آثریادیَه | شیبَری | هَشییَتیش | کیسیلیمُو | آذر | Açiyādiya، این ماه آخرین ماه فصل پاییز است و معنی ماه پرستش آتش را میدهد زیرا آثَر، در پارسی باستان معادل آتش بودهاست و کلمه یاد نیز همانطور که گفته شد به معنای پرستش میباشد. | [۵][۶] |
۴ | اَنامَکَه | شِرمی | هَنَمَکَش | تِبِتُو | دی | Anāmaka، حرف (اَ) که در ابتدای آن آمدهاست منفیکنندهٔ کلمهٔ نامَکَه است که معنی نام میدهد، پس نام این ماه، ماه بینام خوانده میشود. | [۷][۸] |
۵ | سامیا | کوت مَهمَه | سَمییَمِش | شَباتو | بهمن | نام این ماه در متن فارسی باستان کتیبهٔ بیستون وجود ندارد اما تلفظ ایلامی آن به صورت Samiyamaš موجود است. | [۹][۱۰] |
۶ | وییَخَنَه | اَشِّهتوکپی | مِیَهکَنَّش | اَدّارُو | اسفند | Viyaxna، این ماه به ماه کندن معنی شدهاست که احتمالاً به کارهای کشاورزی مربوط میشود. | [۱۱][۱۲] |
۷ | آدُوکَنَیشه | زیکلی | هَدُوکَنَّش | نیسانُّو | فروردین | Adukanaiša، در نام این ماه از کلمهٔ کندن استفاده شدهاست و آن را بر اساس اینکه در بهار عمل پاک کردن آبراهها انجام میشد، ماه پاک کردن آبراهها یا کندن جوی معنی کردهاند. | [۱۳][۱۴] |
۸ | ثُورَ واهَرَ | زَرپَکیم | تُورمَر | اَیّارو | اردیبهشت | θurarāhara، ثُورَ در نام این ماه به نیرومند و واهَرَ نیز به بهار ترجمه شدهاست که در مجموع معنی بهار نیرومند را میدهد. | [۱۵][۱۶] |
۹ | ثایگرَچِش | هَدَر | ساکُورّیزیش | سیمَنُّو | خرداد | (θāigarči(š، این ماه به ماه گردآوری سیر ترجمه شدهاست. | [۱۷][۱۸] |
۱۰ | گَرمَپَدَه | هَلّیمِه | کَرمَبَتَش | دُوئوزو | تیر | Garmapada، این ماه از متشکل از دو کلمهٔ؛ گَرمَ به معنای گرم و پَدَه به معنی جایگاه، است که بهطور کلی به معنای ماه گرماده است. | [۱۹][۲۰] |
۱۱ | دَرَنباجیش | زیلَّتَم | تُورنَبَزیش | آبو | مرداد | Turnabaziš، نام این ماه در متن فارسی باستان کتیبهٔ بیستون موجود نیست و این نام تلفظ ایلامی آن است. | [۲۱][۲۲] |
۱۲ | کارباشیَش | بِلیلیت | کَربَشیش | اُولولو | شهریار | Karbašiyaš، نام این ماه نیز در متن فارسی باستان کتیبهٔ بیستون موجود نیست اما صورت ایلامی آن کارباشیش یا کاریاشیا میباشد. | [۲۳][۲۴] |
- ↑ رزمجو، خدایان ناشناخته در تقویم هخامنشی، ۱۸.
- ↑ قاسملو، تقویم و تقویمنگاری، ۴۳.
- ↑ رزمجو، خدایان ناشناخته در تقویم هخامنشی، ۱۸.
- ↑ قاسملو، تقویم و تقویمنگاری، ۴۳.
- ↑ رزمجو، خدایان ناشناخته در تقویم هخامنشی، ۱۸.
- ↑ قاسملو، تقویم و تقویمنگاری، ۴۳.
- ↑ رزمجو، خدایان ناشناخته در تقویم هخامنشی، ۱۸.
- ↑ قاسملو، تقویم و تقویمنگاری، ۴۳.
- ↑ رزمجو، خدایان ناشناخته در تقویم هخامنشی، ۱۸.
- ↑ قاسملو، تقویم و تقویمنگاری، ۴۳.
- ↑ رزمجو، خدایان ناشناخته در تقویم هخامنشی، ۱۸.
- ↑ قاسملو، تقویم و تقویمنگاری، ۴۳.
- ↑ رزمجو، خدایان ناشناخته در تقویم هخامنشی، ۱۸.
- ↑ قاسملو، تقویم و تقویمنگاری، ۴۳.
- ↑ رزمجو، خدایان ناشناخته در تقویم هخامنشی، ۱۸.
- ↑ قاسملو، تقویم و تقویمنگاری، ۴۳.
- ↑ رزمجو، خدایان ناشناخته در تقویم هخامنشی، ۱۸.
- ↑ قاسملو، تقویم و تقویمنگاری، ۴۳.
- ↑ رزمجو، خدایان ناشناخته در تقویم هخامنشی، ۱۸.
- ↑ قاسملو، تقویم و تقویمنگاری، ۴۳.
- ↑ رزمجو، خدایان ناشناخته در تقویم هخامنشی، ۱۸.
- ↑ قاسملو، تقویم و تقویمنگاری، ۴۳.
- ↑ رزمجو، خدایان ناشناخته در تقویم هخامنشی، ۱۹.
- ↑ قاسملو، تقویم و تقویمنگاری، ۴۳.