اطلاعات منبع‌باز

اطلاعات منبع‌باز یا هوشمندی منابع آشکار یا اطلاعات منبع آشکار (انگلیسی: Open-source intelligence) (اختصاری OSINT) داده‌هایی هستند که از منابع در دسترس همگانی گردآوری شده‌اند و در یک بافتار ارزیابی اطلاعات استفاده می‌شوند. گزاره «باز» در میان سازمان‌های اطلاعاتی به معنی آشکار و منابع در دسترس همگان است که در برابر منابع پنهان یا مخفیانه است. اطلاعات منبع آشکار ربطی به اطلاعات اشتراکی یا نرم‌افزار منبع آشکار ندارد.

سؤالی که دربارهٔ اطلاعاتی که جمع‌آوری می‌شوند وجود دارد، این است که چرا این داده‌ها اهمیت دارند؟ کاری که اوسینت یا اطلاعات منبع‌باز انجام می‌دهد این است که به این سؤال پاسخ داده و اطلاعات معناداری را دربارهٔ داده‌های جمع‌آوری شده ارائه می‌دهد.

همه ما از اطلاعات منبع‌باز استفاده می‌کنیم و احتمالاً حتی متوجه آن نیستیم. اکثر مردم، در فضای اینترنت نوعی ردپای دیجیتال از خود به جا می‌گذارند و با یک جستجوی ساده از نام یک شخص، بسیار سریع می‌توان اطلاعات مربوط به او را پیدا کرد. همین شکل ساده تحقیق در گوگل به نوعی استفاده از اوسینت محسوب می‌شود.

اطلاعات منبع‌باز با نام‌های مختلف برای صدها سال وجود داشته‌است. با آغاز عصر ارتباطات آنی و انتقال اطلاعات سریع، اطلاعات زیادی برای پیش‌بینی و کمک به اقدام از منابع غیر طبقه‌بندی شده و عمومی قابل کسب است.

یکی از عوامل زیرساختی مؤثر بر رواج کاربردهای هوشمندی منابع آشکار وجود اطلاعات قابل خوانده شدن توسط ماشین است، یعنی اطلاعات دستگاه‌های دولتی نباید به صورت پی‌دی‌اف منتشر شوند تا قابلیت استفاده مجدد در کارهای هوشمندی منابع آشکار را داشته باشند.

مراحل اوسینت

آماده‌سازی

آماده‌سازی زمانی است که نیازها و الزامات درخواست ارزیابی می‌شوند، مانند تعیین اهداف تکلیف و شناسایی بهترین منابع برای یافتن اطلاعاتی که به دنبال آن هستید.

جمع‌آوری

مهم‌ترین مرحله جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات از منابع مرتبط با بیشترین تعداد ممکن است.

پردازش

پردازش زمانی است که داده‌ها و اطلاعات جمع‌آوری شده سازماندهی می‌شوند.

تجزیه و تحلیل و تولید

این مرحله مربوط به تفسیر اطلاعات جمع‌آوری‌شده برای درک آن است، یعنی شناسایی الگوها.

انتشار

این مرحله مربوط به ارائه یافته‌های منبع آشکار، یعنی گزارش‌های مکتوب، جدول زمانی، توصیه‌ها و غیره است.

هوشمندی زمین-مکانی

تصاویر ماهواره‌ای و نقشه‌های موجود در اینترنت یکی از راه‌های اطلاعات منبع‌باز یا اوسینت است که به آن ژئوئینت (به انگلیسی Geospatial Intelligence (GEOINT)) گفته می‌شود. ژئوئینت به عنوان هوشمندی زمین-مکانی نیز شناخته می‌شود. در این تاکتیک با بهره جستن از تصاویر به دست آمده به بررسی تغییرات ایجاد شده توسط انسان در آن مناطق پرداخته می‌شود و منبعی برای کسب اطلاعات از تصاویر جغرافیایی است.

اطلاعات مکانی ژئوئینت اطلاعاتی دربارهٔ فعالیت‌های انسانی بر روی زمین است که از بهره‌برداری و تجزیه و تحلیل تصاویر، سیگنال‌ها یا امضاها با اطلاعات مکانی به دست می‌آید. ژئوئینت ویژگی‌های فیزیکی و فعالیت‌های ارجاع‌شده جغرافیایی روی زمین را توصیف، ارزیابی و به صورت بصری به تصویر می‌کشد. این فناوری شامل تصاویر، هوش تصویری (IMINT) و اطلاعات مکانی است.

هوشمندی زمین-مکانی چندین رشته مانند نقشه‌برداری، ترسیم نمودار، تجزیه و تحلیل تصاویر و هوش تصویر را ترکیب می‌کند. اگرچه معمولاً با زمینه نظامی مرتبط است، اما واقعیت این است که سازمان‌های غیرنظامی و بخش خصوصی که در زمینه‌هایی مانند مخابرات، حمل‌ونقل، بهداشت و ایمنی عمومی و املاک و مستغلات کار می‌کنند، از هوش مکانی برای بهبود کیفیت زندگی روزمره استفاده می‌کنند.

اساس ژئوئینت سازماندهی و ترکیب تمام داده‌های موجود در اطراف موقعیت جغرافیایی خود بر روی زمین و سپس بهره‌برداری از آن به منظور تهیه محصولاتی است که به راحتی توسط برنامه‌ریزان، پاسخ‌دهندگان اضطراری و تصمیم گیرندگان قابل استفاده باشد.

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Open-source intelligence». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲ فوریه ۲۰۱۸.