روپس بالا
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| کشور |  ایران |
| استان | سیستان و بلوچستان |
| شهرستان | میرجاوه |
| بخش | لادیز |
| دهستان | تمین |
  روپس بالا | |
| مردم | |
| جمعیت | ۳۳۶ نفر (سرشماری ۹۵) |
| رشد جمعیت | ۵۷٪+ (۵سال) |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع از سطح دریا | ۲۲۸۸ متر |
| کد آماری | ۱۹۵۷۹۵ |
روستای روپس بالا روستایی مربوط به دوران ایران باستان بوده که عمر آثار تمدن در آن به بیش‌از ۳۵۰۰ سال و اولین نشانه‌های حیات بشر در آن به ۱۰۰۰۰ می‌رسد. این روستا در بخش لادیز از توابع شهرستان میرجاوه قرار دارد. این روستا یک روستای طولی به‌شمار می‌رود که شامل آبادی‌هایی چون روپس پایین، روپس بالا، سیکور سولا، تودان، پُشته‌ی شیرو، گِزِند و گُدار می‌باشد. یکی از دلایل نام‌گذاری این روستا به روپس(رو + پس: خورشید + غروب) این است که آفتاب در این روستا زودتر از سایر مناطق غروب می‌کند که این خود به‌دلیل آن است که این روستا در دل درّه‌ای عمیق و طویل قرار دارد.
جاذبه‌های دیدنی[ویرایش]
از جاذبه‌های دیدنی این روستا می‌توان به قبرستان تاریخی هفتادمُلّا، رودخانه‌های دائمی، باغ‌های سرسبز، انگور و گُلابی کهنسال پُشته‌ی شیرو در تودان با عمری بالغ‌بر ۱۰۰۰ سال، صخره‌های بسیار مرتفع در کنار‌ه‌های روستا با ارتفاعی بالغ‌بر ۱۰۰ متر، چشمه‌های آب معدنی، معماری صخره‌ایِ سنّتی و... اشاره کرد.
اثر تاریخی گورستان تاریخی هفتادمُلّا: این اثر تاریخی که شاهکار معماری اسلامی به حساب آمده و از تاریخ ایران پس از اسلام به جای مانده‌است و به سبک مقبره‌ی کوروش کبیر طراحی شده‌است، در روستای روپس از توابع بخش لادیز در شهرستان میرجاوه قرار دارد. این گورستان به‌خاطر سبک خاص معماری و قرارگرفتن در دل غار، در طول سالیانِ سال از برف، باران، طوفان و حتی نور خورشید نیز در امان بوده‌است. عمر تقریبی این اثر به ۹۰۰ سال می‌رسد و علّت نام‌گذاری آن نیز معلوم نیست. رازهای سربه‌مُهری که این گورستان دارد عبارتند از: گورهای چندطبقه، معماری و حفر گور در سینه‌ی صخره‌هایی که علم و تکنولوژی جدید نیز نمی‌تواند در آن حفاری کند، ظروف سفالی‌ای که درون گورها وجود دارد، گوررهای خانوادگی و تشریفاتی که نشان از طبقه‌بندی اشرافی-رعیتی در آن زمان دارد و...
اثر تاریخی گورستان هفتادمُلّا در تاریخ ۱۸ اردیبهشت‌ماه ۱۳۸۰ هجری‌خورشیدی با شمارهٔ ثبت ۳۸۲۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است و تحت حفاظت قرار گرفته‌است.
شغل مردم[ویرایش]
شغل اصلی مردم این منطقه که اکثراً عشایر بوده و در بهار به منطقه‌ای در جنوب این روستا به نام میدان‌جوز کوچ می‌کنند کشاورزی و دامداری می‌باشد. مردم این منطقه اکثراً با یکدیگر نسبت خویشاوندی دارند. فرهنگ این منطقه نشئت‌گرفته از فرهنگ غنی ایرانی-اسلامی و آمیخته‌شده با فرهنگ ایران باستان است که این را می‌شود از آیین و رسومات و افسانه‌هایِ‌شان فهمید.
محصولات کشاورزی و دامداری[ویرایش]
عمده‌ی محصولات کشاورزی و دامداری در این روستا شامل میوه‌هایی چون زردآلو، توت، شاتوت، آلو، هلو، انگور، گلابی، انجیر، انار، گردو، خرمالو، آلوگوجه، بادام، شَلیل، گیلاس و... و سبزیجاتی چون گوجه‌فرنگی، خیار، پیاز، کدو، بادمجان، بامیه، سیب‌زمینی، سیر، هویج، سبزی معطر، شلغم، چقندر قند و... و در دامداری، محصولاتی چون شیر، کره‌ی محلی، روغن محلی، دوغ محلی، پنیر محلی، گوشت و عسل طبیعی اشاره‌کرد.
ساکنان[ویرایش]
ساکنان بومی این روستا عبارت‌اند از اهالی طوایف مرادزهی، کرم‌زهی، عبدالله‌زهی و... که حاکمان این منطقه از طایفه مرادزهی می باشند
راه‌های مواصلاتی[ویرایش]
برای سفر به این نگین پوشیده‌شده در میان صخره‌ها از مبدا خاش، دو راه وجود دارد. راه اوّل که از مسیر خاش-کلچات-کوشه-گُدار می‌گذرد و حدود ۶۰ کیلومتر طول دارد و به‌دلیل خاکی‌بودن، مخصوص خودروهای آفرود و قوی‌ای چون تویوتاست و راه دوم که از مسیر خاش-کولکو-سنگان-تمین-جش می‌گذرد و آسفالته بوده و مناسب هر خودرویی و حدود ۱۱۰ کیلومتر طول دارد.
پی‌نوشت[ویرایش]
روستاهای روپس بالا و روپس پایین در واقع یکی می‌باشند اما چون این روستاها طولی هستند، بنا به تقسیمات کشوری دو روستای مجزا به حساب آمده‌اند.[۱]
جمعیت[ویرایش]
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این مکان ۳۳۶ نفر (۱۲۴خانوار) بوده‌است.[۲]
| جمعیت تاریخی | ||
|---|---|---|
| سال | جمعیت | ±% |
| ۱۳۸۵ | ۲۳۷ | — |
| ۱۳۹۰ | ۲۱۴ | ۹٫۷٪− |
| ۱۳۹۵ | ۳۳۶ | ۵۷٪+ |
منابع[ویرایش]
- ↑ فرهنگ و تمدن تفتان، نوشته‌ی احمد مرادزاده(سراج)
- ↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
