پیش‌نویس:محمد مقیمی (حقوق‌دان)

اطلاعات فردی

موضوع	توضیحات
نام هنگام تولد:	محمد مقیمی
زادگاه:	۱۰ فروردین ۱۳۵۷ - ایران
تحصیلات:	کارشناس ارشد حقوق بشر
محل تحصیل:	دانشگاه تهران
پیشه:	وکیل پایه یک دادگستری (وکیل حقوق بشری)، پژوهشگر، فعال حقوق بشر و تحلیلگر حقوقی-اجتماعی
دیدگاه فلسفی:	ندانم‌گرایی (Agnosticism)
وبگاه:	[۱]

زندگی‌نامه

محمد مقیمی (زاده ۱۰ فروردین ۱۳۵۷) وکیل پایه یک دادگستری، کارشناس ارشد حقوق بشر، کنشگر مدنی و پژوهشگر حقوق بشری اهل ایران است. او از خاندانی حقوقی به دنیا آمد و پدر بزرگ او، اسماعیل مقیمی، جزء نخستین دوره سردفتران اسناد رسمی در ایران بود.

از دوران کودکی، محمد مقیمی روحیه‌ای حقیقت‌جو، کنجکاو و آرمان‌گرا داشته که این استعداد طبیعی در او در کنار تربیت خانوادگی و تأثیرپذیری از داستان‌های کارتونی مانند بینوایان، زورو و رابین‌هود که در آن دوران رواج داشت، در شکل‌گیری شخصیت او تأثیرگذار بوده‌است. او دوران کودکی را در زمانی که انقلاب و جنگ در ایران آغاز شد تجربه کرد و پدر او نیز به عنوان یک شخصی آزادی‌خواه و مخالف جمهوری اسلامی، جدی‌ترین مسائل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایران را پیگیری می‌کرد. این ارتباط با پدر همچنین به وی کمک کرد تا بیشتر در جریان وقایع سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی قرار گیرد.

دوران تحصیل

محمد مقیمی پس از انتخاب رشته حقوق به تحصیل در دانشگاه تهران پرداخت و پس از فارغ‌التحصیلی در مقطع کارشناسی، در همان سال در آزمون وکالت پذیرفته شد و به عنوان وکیل پایه یک دادگستری به پیشه وکالت اشتغال یافت. اما او تمایل به فعالیت در زمینه‌ی حقوق بشر داشت و از آن زمان به دفاع از زندانیان عقیدتی-سیاسی، اقلیت‌های مذهبی، معترضان به حجاب اجباری، روزنامه‌نگاران، خبرنگاران، فعالان دانشجویی، فعالان صنفی، دگراندیشان، نویسندگان منتقد حکومت، کنشگران مدنی و فعالان حقوق بشر پرداخته و در این زمینه بسیار تاثیر گذار بوده است.

فعالیت‌های حرفه‌ای و وکالت در پرونده‌های حقوق بشری

محمد مقیمی در موضوعات گوناگون حقوق بشر تجربه وکالت دارد و دفاع بسیاری از زندانیان عقیدتی-سیاسی، اقلیت‌های مذهبی، معترضان به حجاب اجباری، روزنامه‌نگاران، خبرنگاران، فعالان دانشجویی، فعالان صنفی، دگراندیشان، نویسندگان منتقد حکومت، کنشگران مدنی و فعالان حقوق بشر را در کارنامه خود دارد. از میان این پرونده‌ها، وکالت در پرونده‌هایی مانند آتنا فرقدانی، نسرین ستوده، رضا خندان، فرهاد میثمی، حشمت‌الله طبرزدی، هاشم زینالی (پدر سعید زینالی)، آفرین چیتساز، زرتشت احمدی راغب، شکیلا منفرد، بسیاری از معترضان حجاب اجباری از جمله مژگان کشاورز و مریم شریعتمداری، عباس نوری شادکام، فرهاد سلمان‌پور ظهیر، ناصر اشجاری، نرگس ادیب، اسماعیل بهلولی، برخی از شهروندان بهایی از جمله؛ اسدالله جابری، عماد جابری، فریده جابری، احترام شیخی، مینو ریاضتی، فرخ فرامرزی و پونه ناشری، انجام داده است. همچنین، وی شکایت از قاضی محمد مقیسه، شکایت از قاضی فیلتر کننده تلگرام (بیژن قاسم‌زاده) و پرونده فرشید هکی را نیز انجام داده است. با توجه به وکالت در این پرونده‌ها، وی تحت فشار، اذیت و آزار قرار گرفت چنانکه پس از بازداشت موقت در ۲۴ خرداد سال ۱۳۹۴ برای ملاقات با آتنا فرقدانی و اخذ وکالت در مرحله تجدیدنظر به زندان اوین مراجعه کردند. او به بهانه دست دادن با خانم فرقدانی بازداشت و هر دو به رابطه نامشروع دون (کمتر) از زنا متهم شدند و مقیمی به بند جرایم خطرناک زندان رجایی شهر منتقل شد. این موضوع با واکنش شدید افکار عمومی داخلی و بین‌المللی مواجه شد. احمد شهید، گزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران در گزارش خود، این موضوع را منعکس کرد. همچنین، رضا پهلوی، ولیعهد پیشین ایران و رئیس شورای ملی ایران، در نامه‌ای اعتراض خود را به بازداشت غیرقانونی مقیمی به بان کی مون، دبیرکل وقت سازمان ملل متحد، اعلام کرد. و در نهایت با فشار افکار عمومی وی پس از سه روز بازداشت با قرار کفالت آزاد شد و در نهایت محمد مقیمی و خانم فرقدانی در شعبه ۱۱۶۱ دادگاه کیفری دو تهران با قضاوت قاضی مجید شریف‌زاد هر دو از این اتهام تبرئه شدند همچنین، آتنا فرقدانی که در دادگاه نخستین به ۱۲ سال و ۹ ماه حبس محکوم شده بود، با تجدیدنظرخواهی مقیمی، محکومیتش به ۱۸ ماه کاهش یافت و در تاریخ ۱۴ اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۵، از زندان اوین آزاد شد.

دیدگاه فکری

محمد مقیمی به عنوان یک ندانم‌گرا، آزادی‌خواه، دموکرات و سکولار شناخته می‌شود.

مهاجرت

با افزایش فشارهای امنیتی به جامعه مدنی و بازداشت و آزار کنشگران و وکلای دادگستری در ایران، محمد مقیمی در سال ۱۳۹۸ به بریتانیا مهاجرت کرد و ادامه فعالیت‌های حقوقی و حقوق بشری خود را در این کشور آغاز کرد.

کارهای برجسته

• بر عهده داشتن وکالت برای اقلیت‌های دینی و مذهبی، فعالان مدنی و سیاسی، و کنشگران حقوق بشر.
• پژوهش در حوزه حقوق بشر از جمله حقوق زنان، آزادی اندیشه و بیان، حق دادرسی عادلانه، حقوق اقلیت‌های دینی و مذهبی، حق صلح، حقوق کودک، حقوق محیط زیست، و حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی. همچنین، پژوهش در زمینه دموکراسی، حکمرانی مطلوب، فقه و دین‌شناسی.
• تالیف کتاب "تاثیر هدفمند کردن یارانه‌ها بر حقوق بشر".

تالیفات

کتاب

* "تاثیر هدفمند کردن یارانه‌ها بر حقوق بشر (با تاکید بر نسل دوم حقوق بشر، حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی)" 

مقاله‌ها

• مقاله‌ی منتشر شده در مجله حقوق اساسی:

* "تاثیر هدفمند کردن یارانه‌ها بر تحقق حقوق اجتماعی"، منتشر شده در نشریه حقوق اساسی دوره ۱۲، شماره ۲۳، شهریور ۱۳۹۴، صفحه ۱۲۱-۱۴۸.

• مقاله‌های منتشر شده در مجله حقوق ما:

 * "کاریکاتورهای شارلی ابدو و شوکران آزادی بیان"
 * "مغلطه‌ای به نام پلیس امنیت اخلاقی"
 * "نظریه ولایت فقیه؛ بدعتی خلاف شرع، اصول حقوقی و عقل سلیم"
 * "دادگاه انقلاب، مترسک سرخرمن" 
 * "نگاه قدسی به مجازات قصاص، مانع درجه‌بندی انواع قتل در ایران" 
 * "دفاع مشروع، حق شهروندان در برابر حکومت ستمگر" 
 * "تشکیل کمیته حقیقت‌یاب، راهبردی برای استفاده از دکترین مسئولیت حمایت" 
 * "نقش حقوق و حقوق‌دانان در گذار به دموکراسی" 
 * "خیزش سراسری ۱۴۰۱ و دورنمای دادخواهی برای چشم‌ها" 
 * "آزادی گران‌بهاترین موهبت نوع بشر" 
 * و مقالات دیگر...

• مقاله‌ها منتشر شده در مجله خط صلح:

 * "استقلال دادگستری، لازمه تحقق عدالت قضایی"
 * "استقلال نهاد وکالت، سدی در برابر توتالیتاریسم یا تمامیت‌خواهی"
 * "بازداشت دوتابعیتی‌ها دستاویزی برای گرفتن امتیاز از غرب"
 * "قتل و ربایش‌های برون مرزی، اقدامی است، علیه صلح و امنیت بین‌المللی"
 * "قصاص، ردپایی از دوران دادگستری خصوصی (انتقام شخصی)"
 * "بحران کرونا و مسئولیت حکومت"
 * "وکلای منتقد مورد غضب صاحبان قدرت"
 * "توسعه سیاسی، راه برون رفت از مشکلات اقتصادی"
 * "بهایی بودن جرم نیست"
 * و مقالات دیگر...

وبگاه

وبگاه رسمی محمد مقیمی