پیش‌نویس:سرزمین تبرستان در درازای تاریخ
تاریخ دیار تبرستان
سرزمین تپور و آمارد (هیرکانیا)
سرزمین های شمالی ایران که در دل خود تاریخی پر از رمز و رازهایی نهفته است که بیانگر از تصویر یک پیشنه دیرینه تاریخی را درباره خود می دهد تمدنی باشکوه و سربلند که در کنار دریای کاسپین و جنگل های هیرکانی و کوهستان سربلند البرز و مردمانی همیشه سخت کوش و دلیر که همگی اینها نشانه ای از اوج شکوفایی و رونق و آبادانی این خطه از ایران را آشکار می سازد.
سرزمین سرسبز و پر از زیبایی هیرکانی یا هیرکانیا مردمانی یکتاپرست و پایبند به اساس و بنیان انسانی و اخلاقی را در درازای تاریخ در خود جای داده است.
سرزمین تپور و آمارد که پیدایش آیین یکتاپرستی یعنی مهرپرستی یا میترائیسم را در خود می بینید که در کنار دریای کاسپین و کوهستان البرز رواج و سپس به سراسر ایران و حتی بعدها جهان گسترش یافت.
پیش از پیدایش آیین میترائیسم مردم سرزمین های شمالی ایران به باورهای آنیمیست که در باور آنان یک خدای مقتدر و چند نیروی وابسته و زیر نظر خدای مقتدر وجود داشته که هرکدام براساس فرامین پرودگار مقتدر وظایفی را دارا بودند که مانند بارش باران و برف ،توفان ، مرگ و ... می باشد.
ولی اگر بخواهیم به یک پیشنه دیرینه و نیرومند در تبرستان کهن اشاره کنیم می‌توان به بیش از ۵۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح از آن یاد کرد که دیرینگی ۷۷۶۱ ساله دارد که از آن در تاریخ با نام تمدن میترائیسم یاد می کنند.
آیین میترائیسم در تبرستان کهن رواج داشت و سپس در دوران باشکوه اشکانیان و حتی در دوران ساسانیان که موبدان زرتشتی در آن قدرت داشتند در سراسر ایرانشهر پیروان فراوانی پیدا کرد تا آنجا که پادشاهان ساسانی به مهرپرستی نگاه ویژه‌ای داشتند به طوریکه شاهپور دوم ساسانی برای سوگند پادشاهی به مِهر سوگند خورد که از کیان ایران و ایرانی پاسداری کند.
در آیین یکتاپرستی میترائیسم جایگاه ویژه ای برای زنان قائل بودند به طوریکه همه الهه های مورد احترام از بانوان بودند از یلدا و میترا گرفته تا آناهیتا و نکاهیتا ارزش ویژه ای برای مادر و دختر و همسر قائل می شدند.و این آیین در تبرستان حتی در دوران ساسانیان رواج و پایداری محکمی داشت و امروزه نیز همچنان در زندگی مردمان این دیار آمیخته است به عنوان چند نمونه مارمه آوردن در نوروز که یک سنت باقی مانده از این آیین کهن است یا سوگند هایی مانند به این سوی چراغ،به این شربت یا برکت و یا کشیدن تمثال کسانی که مقدس و قهرمان هستند ولی امروزیان چهره‌های آنها را ندیده و یا تصویر واقعی آنها را مشاهده نکرده اند و حتی جمله مشهور مازنی « وَچه مِهر هاکن دَر بور» که در پیش از پذیرش همه جانبه اسلام در مازندران کنونی به معنای به نام آفریننده خورشید این کار را آغاز می کنم بود و پس از اسلام آوردن همه تبری ها امروزه به بسم الله الرحمن الرحیم تغییر یافته است.
مارمه سنتی است کهن و تبری که شامل آوردن آب و برنج و سکه و سبزه پس از تحویل سال نو به درون خانه یا محل کار که نشان از زندگی نو و سرآغاز دوباره برای از نو زیستن در باورهای مردم این دیار می باشد.