ویکی‌پدیا:نظرخواهی/کلمات با ریشه‌ی پارسی
- این متن مربوط به نظرخواهی‌ای است که هیچوقت به نتیجه نرسید، اما نسخه‌ای ویرایش‌شده از این متن را می‌توانید در ویکی‌پدیا:سره‌نویسی بیابید.
این صفحه به نظرخواهی در مورد پیشنهاد ایجاد سیاستی درباره‌ی استفاده از کلمات معمول و مورد استفاده در زبان فارسی امروز در مقابل کلمات کم‌استفاده‌تر ایجاد شده است. لطفاً هرگونه بحث و پیشنهاد تغییر مورد نظرخواهی را در صفحه‌ی بحث مطرح کنید.
این نظرخواهی در تاریخ ۱۳ اسفند ۱۳۸۳ (۳ مارس ۲۰۰۵) ایجاد شده است. کاربران می‌توانند پیشنهاداتشان را برای تغییر متن این پیشنهاد در صفحه‌ی بحث مطرح کنند. جمله‌بندی پیشنهاد پس از ۷ روز در ۲۰ اسفند ۱۳۸۳ (۱۰ مارس ۲۰۰۵) نهایی خواهد شد. پس از آن به علت تعطیلات عید نوروز در ایران، مدت نظرخواهی یک ماه خواهد بود، یعنی تا ۲۰ فروردین ۱۳۸۴ (۹ آوریل ۲۰۰۵). همه می‌توانند در صفحه‌ی بحث نظر بدهند ولی فقط کاربرانی که قبل از ایجاد نظرخواهی (۱۳ اسفند ۱۳۸۳، ۳ مارس ۲۰۰۵) مشارکت مفید داشته‌اند حق رأی دارند.
متن پیشنهاد[ویرایش]
پیشنهاد می‌شود سیاست زیر جزو سیاست‌های ویکی‌پدیای فارسی قرار گیرد:
- ویراستاران باید از کلمات و عبارت‌های واضح، متعارف، ساده، و امروزی زبان فارسی نوشتاری امروز در نوشتن و ویرایش مقالات استفاده کنند و از کلمات و عبارت‌های نامعمول و مهجور پرهیز کنند. آنچه مهم است این است که کلمات کمترین ابهام را داشته باشد، راحت‌تر خوانده و فهمیده شوند، و عده‌ی بیشتری از فارسی‌زبانان آن را بفهمند.
- ویراستاران مجازند کلماتی را که بر خلاف این قاعده باشند تصحیح کنند. مدیران سیستم مجازند کاربرانی را که به استفاده از کلمات مهجور به‌جای معادل معمول‌شان، یا بازگرداندن کلمات واضح به کلمات کم‌استفاده یا مهجور اصرار کنند، پس از یک بار تذکر، با ذکر مورد، ببندند. مدت بستن در اولین تکرار ۲۴ ساعت است و پس از هر تکرار سه (۳) برابر می‌شود.
- ریشه‌شناسی کلمه، اعم از این که این کلمه برگرفته از زبانهای ایرانی قبل از حمله‌ی اعراب به ایران باشد یا از زبانهای غیرایرانی (اعم از عربی، ترکی، فرانسوی، روسی، انگلیسی، و غیر از آن)، در انتخاب کلمات اهمیتی ندارد. مثلاً به دلیل معمول بودن، ساده‌تر بودن، و امروزی‌تر بودن، کلمه‌ی «غرب» باید به جای کلمه‌ی «باختر» و کلمه‌ی «فارسی» باید به جای کلمه‌ی «پارسی» به کار برود.
- این سیاست فقط در مورد استفاده در متن مقالات است و شامل صفحات بحث نمی‌شود.
- در مقالاتی که مربوط به خود کلمه یا اصطلاح می‌شوند ذکر معادل‌های مهجور یا غیرمعمول در بند/پاراگراف اول صفحه ایرادی ندارد. در چنین مواردی عنوان مقاله کلمه‌ی معمول‌تر است.
- در صورتی که در علم یا فن مشخصی معنی دو کلمه متفاوت باشد ولی در زبان فارسی معمول هم‌معنی باشند، این کلمه‌ها به عنوان اصطلاح فنی خاص شناخته شده و از این قاعده مستثنی هستند. معیار تشخیص چنین مواردی واژه‌نامه‌هایی است که توسط صاحبنظران علوم و فنون منتشر شده است.
- در مواردی که کلمه‌ی معمول بین فارسی‌زبانان ایران و افغانستان متفاوت است، استفاده از دو کلمه‌ی معمول با هم توصیه می‌شود، ولی استفاده از یکی از دو کلمه نیز مجاز است.
- در مواردی که انتخاب کلمه‌ی معمول‌تر بدیهی نیست، تعیین کلمه‌ی معمول به عهده‌ی اجماع ویراستاران است.
- واژه‌های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی ایران و دپارتمان زبان فارسی آکادمی علوم افغانستان از این سیاست مستثنی هستند.