نهاد های سیاسی از دیدگاه عجم اوغلو

چکیده

نهادهای سیاسی مؤسسات، سازمان‌ها، و ساختارهایی هستند که در یک جامعه برای مدیریت و اداره امور سیاسی و اجتماعی وجود دارند. این نهادها نقش اساسی در تعیین سیاست‌ها، تصمیم‌گیری‌ها، و اجرای قوانین و مقررات دارند. نهادهای سیاسی به صورت گسترده شامل اقدامات، قوانین، اصول، ساختارها و سازمان‌هایی هستند که به یک جامعه کمک می‌کنند تا امور اجتماعی و سیاسی خود را تنظیم کند.

عجم‌اوغلو معتقد است که نهادهای فراگیر یا بهره‌کش نتیجه‌ی تاریخی، فرهنگی یا جغرافیایی نیستند، بلکه نتیجه‌ی انتخاب‌های سیاسی و اقتصادی هستند. او می‌گوید که تنها راه تحقق توسعه، تغییر نهادهای بهره‌کش به نهادهای فراگیر است که این تغییر نیازمند توانمندسازی و مشارکت مردم در فرایند تصمیم‌گیری است.

نهاد های سیاسی

منازعه بر سر سیاست ها حالتی ایستا دارد و به آنچه اتفاق می افتد مربوط است اما بازیگران عقلایی به آینده نیز فکر می کنند. این همان جایی است که نهاد های سیاسی وارد بحث می شود. نهاد های سیاسی با دوام هستند و با این حساب، ظرفیت تاثیرگذاری بر اقدامات سیاسی و تعادل های سیاسی در آینده را دارند.

با توجه به کتاب «چرا کشور ها شکست می خورند: ریشه های قدرت، شکوفایی و فقر» دو نوع نهاد داریم، نهاد های بهره کش و نهاد های فراگیر.

نهاد های بهره کش

نهادهای بهره‌کش، نهادهایی هستند که به نفع یک گروه کوچک از افراد یا نخبگان قدرتمند (فرادستان) عمل می‌کنند و منافع عمومی را نادیده می‌گیرند. این نهادها مانع از رشد اقتصادی و توسعه اجتماعی می‌شوند و باعث افزایش فقر و نابرابری می‌شوند. مثال‌هایی از نهادهای بهره‌کش می‌توانند نظام‌های استعماری، دیکتاتوری، فساد، مالیات‌های نامنصفانه و قوانین مالکیت نامشخص باشند.

نهاد های فراگیر

نهادهای فراگیر، نهادهایی هستند که به نفع تمام اعضای جامعه عمل می‌کنند و حقوق و آزادی‌های شهروندی را تضمین می‌کنند. این نهادها شرایط لازم برای رشد اقتصادی و توسعه اجتماعی را فراهم می‌کنند و باعث کاهش فقر و نابرابری می‌شوند. مثال‌هایی از نهادهای فراگیر می‌توانند نظام‌های دموکراتیک، حاکمیت قانون، حق رای، قوانین مالکیت مشخص و عدالت اجتماعی باشند.