مقاومت داخلی علیه آپارتاید

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
مقاومت داخلی علیه آپارتاید

نلسون ماندلا در حال سوزاندن گذرنامه داخلی خود در کمپین نافرمانی مدنی سال ۱۹۶۰
تاریخ۱۷ دسامبر ۱۹۵۰ – ۲۷ آوریل ۱۹۹۴
(۴۳ سال، ۴ ماه، ۱ هفته و ۳ روز)
موقعیت
نتایج

بن‌بست نظامی بین اومخونتو وسیزوه و نیروهای امنیتی آفریقای جنوبی[۱][۲]
مذاکرات دوجانبه برای پایان دادن به آپارتاید

  • لغو آپارتاید در ۱۹۹۱
  • انحلال بانتوستان
  • برگزاری انتخابات چند نژادی در ۱۹۹۴
  • آغاز جنبش ولکستات
تغییرات
قلمرو
ادغام بانتوستان‌ها و تغییر در جغرافیای استان‌های آفریقای جنوبی.
طرف‌های درگیر
 اتحادیه آفریقای جنوبی (1948–1961)
 آفریقای جنوبی (1961–1994)
جنبش وکستات
جنبش مقاومت آفریقایی
اومخونتو وسیزوه (کنگره ملی آفریقا/حزب کمونیست آفریقای جنوبی)
ارتش آزادیبخش خلق نامیبیا (SWAPO)
جنبش مقاومت آفریقا
شورای انقلابی جوانان آفریقای جنوبی
جبهه متحد دموکراتیک (آفریقای جنوبی) (جنبش بدون خشونت)
فرماندهان و رهبران

نلسون ماندلا
(فرمانده کل قوا)
گودویل زولیتینی
(King of the Zulus)

تلفات و خسارات
۲۱ هزار کشته بین سالهای ۱۹۴۸ و ۱۹۹۴[۳]

مقاومت داخلی علیه آپارتاید (به انگلیسی: Internal resistance to apartheid) اقدامی جمعی که از چندین بخش مستقل آفریقای جنوبی سرچشمه گرفت و اشکال مختلف از جنبش‌های اجتماعی و مقاومت منفعل تا جنگ چریکی به خود گرفت. این حرکت جمعی علیه حزب حاکم، همراه با انزوا و تحریم‌های اقتصادی بین‌المللی رو به رشد در آفریقای جنوبی، نقش مهمی در هدایت مذاکرات برای پایان دادن به آپارتاید داشتند. مذاکراتی که به‌طور رسمی در سال ۱۹۹۰ آغاز و با اولین انتخابات چند نژادی در ۱۹۹۴ به پایان رسید.

تاریخچه[ویرایش]

آپارتاید به عنوان سیاست رسمی دولت آفریقای جنوبی توسط حزب ملی (NP) پس از پیروزی آنها در انتخابات سراسری ۱۹۴۸ پذیرفته شد. از اوایل دهه ۱۹۵۰، کنگره ملی آفریقا (ANC) کمپین مقاومت منفعلانه خود را آغاز کرد. اعتراضات بعدی منع آمد و شد، عبور به‌وسیله گذرنامه داخلی و جداسازی «آپارتاید کوچک» در اماکن عمومی را هدف قرار داد. برخی از تظاهرات ضد آپارتاید منجر به شورش‌های گسترده در پورت الیزابت و لندن شرقی در سال ۱۹۵۲ شد، اما تخریب عمدی و سازمان یافته اموال تا سال ۱۹۵۹ مورد استفاده قرار نگرفت. در آن سال، خشم از تصویب قوانین و مقررات زیست‌محیطی که توسط کشاورزان سیاه‌پوست ناعادلانه تلقی می‌شد، منجر به یک سری آتش‌سوزی‌هایی شد که مزارع نیشکر را هدف قرار دادند. سازمان‌هایی مانند ANC، حزب کمونیست آفریقای جنوبی و کنگره پان آفریقایی (PAC) همچنین مشغول سازماندهی اعتصابات دانشجویی و تحریم‌های کاری بین سال‌های ۱۹۵۹ و ۱۹۶۰ بودند. پس از کشتار شارپویل، برخی از جنبش‌های ضد آپارتاید، از جمله ANC و PAC، تغییر تاکتیک دادند و از عدم همکاری مسالمت‌آمیز به تشکیل جناح‌های مقاومت مسلحانه سوق پیدا کردند.

اعتصابات عمومی و تظاهرات دانشجویی تا دهه ۱۹۷۰ ادامه یافت، که با افزایش بیکاری سیاه‌پوستان، بدنامی جنگ مرزی جنوب آفریقا و جنبش آگاهی سیاه‌پوستان ادامه پیدا کرد. سرکوب وحشیانه قیام سال ۱۹۷۶ سووتو، نسلی از فعالان سیاهپوست را رادیکال کرد و قدرت نیروی چریکی اومخونتو وسیزوه (MK) را به شدت تقویت کرد. از سال ۱۹۷۶ تا 1987 MK یک سری بمباران موفقیت‌آمیز را با هدف قرار دادن تأسیسات دولتی، خطوط حمل و نقل، نیروگاه‌ها و سایر زیرساخت‌های غیرنظامی انجام داد. ارتش آفریقای جنوبی اغلب با یورش به خانه‌های امن ANC در ایالت‌های همسایه تلافی می‌کرد.

NP چندین تلاش برای اصلاح نظام آپارتاید انجام داد که با رفراندوم قانون اساسی در سال ۱۹۸۳ آغاز شد. این پارلمان سه مجلسی را معرفی کرد که اجازه نمایندگی برخی رنگین پوستان و هندی‌ها را می‌داد، اما همچنان حقوق سیاسی سیاه پوستان آفریقای جنوبی را رد می‌کرد. این مناقشه موج جدیدی از جنبش‌های اجتماعی ضد آپارتاید را برانگیخت که منافع خود را از طریق اعلام یک جبهه ملی در سیاست با نام جبهه متحد دموکراتیک (UDF) بیان کنند. به‌طور همزمان، رقابت بین جناحی بین ANC, PAC و سازمان خلق آزانیا (AZAPO) که سومین نیروی چریکی بود، به خشونت فرقه ای تبدیل شد، زیرا این سه گروه برای نفوذ هرچه بیشتر می‌جنگیدند. دولت از فرصت استفاده کرد و در سال ۱۹۸۶ وضعیت فوق‌العاده اعلام کرد و هزاران تن از مخالفان سیاسی خود را بدون محاکمه بازداشت کرد.

مذاکرات محرمانه دوجانبه برای پایان دادن به آپارتاید در سال ۱۹۸۷ با واکنش حزب ملی (NP) روبرو شد که به افزایش فشار خارجی و فضای ناآرام سیاسی منجر شد. مقامات برجسته ANC مانند گوان امبکی و والتر سیسولو بین سال‌های ۱۹۸۷ و ۱۹۸۹ از زندان آزاد شدند و در سال 1990 ANC و PAC رسماً توسط رئیس‌جمهور اف. دبلیو. کلرک به عنوان سازمان‌های ممنوعه شناخته می‌شدند از این لیست حذف شدند و نلسون ماندلا از زندان آزاد شد. در همان سال، MK به آتش‌بس رسمی با نیروی دفاعی آفریقای جنوبی رسید. قوانین آپارتاید بیشتری در ۱۷ ژوئن ۱۹۹۱ لغو شد و مذاکرات چند حزبی تا اولین انتخابات عمومی چند نژادی که در آوریل ۱۹۹۴ برگزار شد ادامه یافت.[۴]

منابع[ویرایش]

  1. du Toit, Pierre (2001). South Africa's Brittle Peace: The Problem of Post-Settlement Violence. Basingstoke: Palgrave-Macmillan. pp. 90–94. ISBN 978-0-333-77918-7.
  2. Powell, Jonathan (2015). Terrorists at the Table: Why Negotiating is the Only Way to Peace. New York: St. Martin's Press. pp. 146–147. ISBN 978-1-250-06988-7.
  3. Ugorji, Basil (2012). From Cultural Justice to Inter-Ethnic Mediation: A Reflection on the Possibility of Ethno-Religious Mediation in Africa. Denver: Outskirts Press. pp. 65–66. ISBN 978-1-4327-8835-3.
  4. "Internal resistance to apartheid". Wikipedia (به انگلیسی). 2022-10-16.