بخشنده دون
بخشنده دون یا بخشنده فرومایه (Indian giver) یک عبارت تحقیرآمیز آمریکایی است که برای توصیف شخصی که «هدیه» می‌دهد و بعداً آن را پس می‌گیرد یا در ازای آن هدیه انتظار چیزی برابر آن را دارد به کار برده می‌شود.[۱] این بر اساس سوء تفاهم‌های فرهنگی است که بین نخستین استعمارگران اروپایی و مردم بومی که با آنها تجارت می‌کردند اتفاق افتاده‌است.[۲] اغلب اروپائیان تبادل از اقلام به عنوان مشاهده هدیه ناشی از حس حق به هدیه، باور آنها چیزی بدهکار در بازگشت به مردم بومی که سخاوتمندانه با آنها بودند، در حالی که مردم بومی دیدند تبادل به عنوان شکلی از تجارت یا مساوی انتظارات متفاوتی از مهمانان آنها وجود داشت.[۲]
این عبارت برای توصیف یک کار زشت یا معاملات مشکوک تجاری به کار برده می‌شود. این عبارت بی‌احترامی تلقی می‌شود و استفاده از آن برای بسیاری از افراد با پیشینه بومی توهین آمیز است.
ریشه‌شناسی[ویرایش]
به گفته محقق دیوید ویلتون، این عبارت از یک سوء تفاهم فرهنگی ناشی شده‌است که وقتی اروپایی‌ها برای نخستین بار در هنگام ورود به آمریکای شمالی در سده پانزدهم با بومیان آمریکایی برخورد کردند. اروپایی‌ها تصور می‌کردند که از سرخپوستان هدایایی دریافت می‌کنند، در حالی که بومیان آمریکایی معتقد بودند که آنها در کاری که برای اروپایی‌ها به عنوان مبادله معروف بود، مشغول بودند. این امر باعث شد بومیان آمریکایی رفتار اروپایی‌ها را سخاوتمندانه و توهین آمیز بدانند.
کاربرد[ویرایش]
این عبارت برای نخستین بار در سال ۱۷۶۵ توسط توماس هاچینسون، که دهنده سرخ‌پوست را به عنوان «هدیه ای که برای آن بازده برابر در نظر گرفته می‌شود» توصیف کرد،[۳][۴] که نشان می‌دهد این عبارت در ابتدا به مبادله ساده هدایا اشاره داشت. اما در سال ۱۸۶۰، در فرهنگ واژگان آمریکایی گرایی جان راسل بارتلت، بارتلت گفت این عبارت توسط بچه‌ها در نیویورک به معنی «کسی که هدیه می‌دهد و سپس آن را پس می‌گیرد» به کار می‌رود.[۵]
در سال ۱۹۷۹، این عبارت در نشریات اصلی رسانه ای مورد استفاده قرار گرفت،[۶] اما در کتاب رنگ واژه ها(۱۹۹۷): فرهنگ واژگان تعصب قومی در ایالات متحده، نویسنده و ویراستار فیلیپ اچ هربست می‌گوید که اگرچه این عبارت اغلب توسط کودکان بی گناه به کار می‌رود، ممکن است به عنوان توهین آمیز تفسیر شود، و The Copyeditor's Handbook (1999) آن را قابل اعتراض توصیف می‌کند.
منابع[ویرایش]
- ↑ Keene, Adrienne. "Kris Jenner uses the term "Indian Giver"". Native Appropriations. Retrieved 17 September 2016.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Gandhi, Lakshmi (September 2, 2013). "The History Behind The Phrase 'Don't Be An Indian Giver'". Code Switch. npr. Retrieved April 12, 2015.
- ↑ Gandhi, Lakshmi. "The History Behind The Phrase 'Don't Be An Indian Giver'". Codeswitch. NPR. Retrieved 4 September 2013.
- ↑ "An Indian gift is a proverbial expression, signifying a present for which an equivalent return is expected." (Thomas Hutchinson, History of Massachusetts, from the first settlement thereof in 1628, until the year 1750, in two volumes, 1795).
- ↑ The OED's earliest citation for "Indian giver" is John Russell Bartlett's Dictionary of Americanisms (1860). بایگانی‌شده در ۲۰۰۸-۱۰-۱۹ توسط Wayback Machine
- ↑ Rosenberg, Marcy (11 June 1979). "IBM President Warns: Despite Growth, Trouble Looms for Computer Industry". Computerworld. Retrieved 6 September 2012.