پرش به محتوا

کرایولیپولیز: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن مبحث
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
فرزاد خجسته (بحث | مشارکت‌ها)
اضافه کردن شناسه علمی به منبع
فرزاد خجسته (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
کرایولیپولیز (<bdi>Cryolipolysis</bdi>) یا کول اسکالپتینگ (coolsculpting) یکی از روش‌های لاغری موضعی غیرتهاجمی است<ref name=":3">{{Cite journal|last=Tevez-Ortiz|first=Ana|last2=Abelev|first2=Natalie|last3=Sasaki|first3=Gordon H.|date=2014-03-01|title=Noninvasive Selective Cryolipolysis and Reperfusion Recovery for Localized Natural Fat Reduction and Contouring|url=https://academic.oup.com/asj/article/34/3/420/220857|journal=Aesthetic Surgery Journal|language=en|volume=34|issue=3|pages=420–431|doi=10.1177/1090820X13520320|issn=1090-820X}}</ref>. تا سال 2013، بیش از 450.000 نفر، از این روش برای لاغری استفاده کرده بودند<ref>{{یادکرد کتاب|نشانی=http://dx.doi.org/10.12788/j.sder|عنوان=Seminars in Cutaneous Medicine and Surgery|ناشر=Frontline Medical Communications, Inc.}}</ref>. فرایند کرایو، کمی مبهم است اما شاید به صورت ساده اینگونه بتوان ترسیم کرد<ref>{{Cite journal|last=Avram|first=Mathew M.|last2=Harry|first2=Rosemary S.|date=2009|title=Cryolipolysis™ for subcutaneous fat layer reduction|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/lsm.20864|journal=Lasers in Surgery and Medicine|language=en|volume=41|issue=10|pages=703–708|doi=10.1002/lsm.20864|issn=1096-9101}}</ref> که کرایولیپولیز بر این اصل بنیان نهاده شده‌است که سلول های چربی از بقیه سلول ها نسبت به سرما حساس تر هستند! سرمای نسبتاً زیاد منفی ۵ تا منفی ۱۰ درجه، سلول‌های چربی را نشانه می گیرد. اتفاقی که موسوم به آپاپتوسیس (apoptosis) است، رخ می‌دهد، ناحیه ملتهب می‌شود و نهایتاً، با استفاده از سیستم گوارشی، چربی‌های یخ زده، از بدن دفع می‌شوند. در مطالعات بالینی نشان داده شده‌است که کرایولیپولیز، موجب ۲۰٪ تا حداکثر ۸۰٪ کاهش سایز در ناحیه درمانی در یک جلسه می شود.<ref name=":1">{{یادکرد ژورنال|نویسنده=Andrew A. Nelson, Daniel Wasserman, Mathew M. Avram|عنوان=Cryolipolysis for Reduction of Excess Adipose Tissue|ژورنال=|ناشر=Elsevier|تاریخ=|زبان=|شاپا=|doi=10.1016/j.sder.2009.11.004|پیوند=|تاریخ دسترسی=}}</ref> بهبودی در ۸۶٪ موارد درمانی مشاهده شده‌است. در ۷۳٪ موارد، میزان رضایت بیمار بالاتر از بقیه تکنولوژی های غیر تهاجمی حذف چربی‌ها بوده‌است.<ref name=":4">{{یادکرد ژورنال|نویسنده=Nils Krueger ,Sophia V Mai, Stefanie Luebberding, Neil S Sadick|عنوان=Cryolipolysis for noninvasive body contouring: clinical efficacy and patient satisfaction|ژورنال=Clinical, Cosmetic and Investigational Dermatology|ناشر=www.dovepress.com|تاریخ=2014|زبان=|شاپا=|doi=|پیوند=|تاریخ دسترسی=}}</ref>
کرایولیپولیز (<bdi>Cryolipolysis</bdi>) یا کول اسکالپتینگ (coolsculpting) یکی از روش‌های لاغری موضعی غیرتهاجمی است<ref name=":3">{{Cite journal|last=Tevez-Ortiz|first=Ana|last2=Abelev|first2=Natalie|last3=Sasaki|first3=Gordon H.|date=2014-03-01|title=Noninvasive Selective Cryolipolysis and Reperfusion Recovery for Localized Natural Fat Reduction and Contouring|url=https://academic.oup.com/asj/article/34/3/420/220857|journal=Aesthetic Surgery Journal|language=en|volume=34|issue=3|pages=420–431|doi=10.1177/1090820X13520320|issn=1090-820X}}</ref>. تا سال 2013، بیش از 450.000 نفر، از این روش برای لاغری استفاده کرده بودند<ref>{{یادکرد کتاب|نشانی=http://dx.doi.org/10.12788/j.sder|عنوان=Seminars in Cutaneous Medicine and Surgery|ناشر=Frontline Medical Communications, Inc.}}</ref>. فرایند کرایو، کمی مبهم است اما شاید به صورت ساده اینگونه بتوان ترسیم کرد<ref>{{Cite journal|last=Avram|first=Mathew M.|last2=Harry|first2=Rosemary S.|date=2009|title=Cryolipolysis™ for subcutaneous fat layer reduction|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/lsm.20864|journal=Lasers in Surgery and Medicine|language=en|volume=41|issue=10|pages=703–708|doi=10.1002/lsm.20864|issn=1096-9101}}</ref> که کرایولیپولیز بر این اصل بنیان نهاده شده‌است که سلول های چربی از بقیه سلول ها نسبت به سرما حساس تر هستند! سرمای نسبتاً زیاد منفی ۵ تا منفی ۱۰ درجه، سلول‌های چربی را نشانه می گیرد. اتفاقی که موسوم به آپاپتوسیس (apoptosis) است، رخ می‌دهد، ناحیه ملتهب می‌شود و نهایتاً، با استفاده از سیستم گوارشی، چربی‌های یخ زده، از بدن دفع می‌شوند. در مطالعات بالینی نشان داده شده‌است که کرایولیپولیز، موجب ۲۰٪ تا حداکثر ۸۰٪ کاهش سایز در ناحیه درمانی در یک جلسه می شود.<ref name=":1">{{یادکرد ژورنال|نویسنده=Andrew A. Nelson, Daniel Wasserman, Mathew M. Avram|عنوان=Cryolipolysis for Reduction of Excess Adipose Tissue|ژورنال=|ناشر=Elsevier|تاریخ=|زبان=|شاپا=|doi=10.1016/j.sder.2009.11.004|پیوند=|تاریخ دسترسی=}}</ref> بهبودی در ۸۶٪ موارد درمانی مشاهده شده‌است. در ۷۳٪ موارد، میزان رضایت بیمار بالاتر از بقیه تکنولوژی های غیر تهاجمی حذف چربی‌ها بوده‌است.<ref name=":4">{{یادکرد ژورنال|نویسنده=Nils Krueger ,Sophia V Mai, Stefanie Luebberding, Neil S Sadick|عنوان=Cryolipolysis for noninvasive body contouring: clinical efficacy and patient satisfaction|ژورنال=Clinical, Cosmetic and Investigational Dermatology|ناشر=www.dovepress.com|تاریخ=2014|زبان=|شاپا=|doi=10.2147/CCID.S44371|پیوند=|تاریخ دسترسی=}}</ref>
[[پرونده:Cryolipolysis - A depiction of cryolipolysis procedure.jpg|alt=شرحی بر اثر کرایو در سلول چربی|بندانگشتی|398x398px|اتفاقاتی که طی سه ماه، بعد از کرایولیپولیز رخ می‌دهد و سلول چربی یخ می‌زند و نهایتاً از بدن دفع می‌شود]]
[[پرونده:Cryolipolysis - A depiction of cryolipolysis procedure.jpg|alt=شرحی بر اثر کرایو در سلول چربی|بندانگشتی|398x398px|اتفاقاتی که طی سه ماه، بعد از کرایولیپولیز رخ می‌دهد و سلول چربی یخ می‌زند و نهایتاً از بدن دفع می‌شود]]



نسخهٔ ‏۱۴ دسامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۱:۳۹

کرایولیپولیز (Cryolipolysis) یا کول اسکالپتینگ (coolsculpting) یکی از روش‌های لاغری موضعی غیرتهاجمی است[۱]. تا سال 2013، بیش از 450.000 نفر، از این روش برای لاغری استفاده کرده بودند[۲]. فرایند کرایو، کمی مبهم است اما شاید به صورت ساده اینگونه بتوان ترسیم کرد[۳] که کرایولیپولیز بر این اصل بنیان نهاده شده‌است که سلول های چربی از بقیه سلول ها نسبت به سرما حساس تر هستند! سرمای نسبتاً زیاد منفی ۵ تا منفی ۱۰ درجه، سلول‌های چربی را نشانه می گیرد. اتفاقی که موسوم به آپاپتوسیس (apoptosis) است، رخ می‌دهد، ناحیه ملتهب می‌شود و نهایتاً، با استفاده از سیستم گوارشی، چربی‌های یخ زده، از بدن دفع می‌شوند. در مطالعات بالینی نشان داده شده‌است که کرایولیپولیز، موجب ۲۰٪ تا حداکثر ۸۰٪ کاهش سایز در ناحیه درمانی در یک جلسه می شود.[۴] بهبودی در ۸۶٪ موارد درمانی مشاهده شده‌است. در ۷۳٪ موارد، میزان رضایت بیمار بالاتر از بقیه تکنولوژی های غیر تهاجمی حذف چربی‌ها بوده‌است.[۵]

شرحی بر اثر کرایو در سلول چربی
اتفاقاتی که طی سه ماه، بعد از کرایولیپولیز رخ می‌دهد و سلول چربی یخ می‌زند و نهایتاً از بدن دفع می‌شود

نحوه عملکرد کرایولیپولیز چگونه است؟

این که در بدن دقیقاً چه اتفاقی می‌افتد و چرا بدن بعد از کرایو، اینگونه عمل می‌کند، کمی مبهم است[۴] اما اگر بخواهیم به صورت ساده این فرایند را توصیف کنیم؛ می‌توان اینگونه گفت که کرایولیپولیز، با استفاده از سرد کردن موضع، سعی می‌کند سلول‌های چربی آن ناحیه را از بین ببرد. هر سلولی در یک دمای خاص زنده می‌ماند و خارج از آن را نمی‌تواند تحمل کند. دمای مناسب برای زندگی سلول‌های چربی بین ۷ تا ۵۶ درجه سانتی گراد است. در صورتی که در کرایولیپولیز، روی موضع مورد نظر، دمای منفی ۵ درجه و حتی کمتر اعمال می‌شود لذا سلول‌های چربی می‌میرند. پوست با استفاده از یک نوع ژل و پارچه خاص موسوم به ژل-پد کرایولیپولیز، محافظت می‌شود که توانائی دارد تا منفی ۴۰ درجه از پوست محافظت کند. در صورتی که از پد نامرغوب استفاده شود، احتمال دارد که سلول‌های پوست یخ بزنند و اصطلاحاً نکروز شوند. نقش ژل-پدها در محافظت از پوست کاملاً حیاتی است.[۶] سلول‌های چربی بعد از اینکه در اثر سرما دچار مرگ سلولی شدند، به کبد می‌روند، بعد از متابولیسم‌های مربوطه و با استفاده از سیستم گوارشی، از طریق روده بزرگ، از بدن خارج می‌شوند.

معایب و مزایای کرایولیپولیز در قیاس با سایر روش ها!

از جمله مزایای کرایولیپولیز می توان به تایید FDA اشاره کرد[۱] که در اکثر کشورها به عنوان استانداردی معتبر شناخته می شود. کرایو در میان انواع روش های لاغری موضعی و پیکرتراشی نظیر: کویتیشن، RF، LPG، شاک ویو و ... میزان رضایت بیشتری را بهمراه داشته است[۵].

لاغری موضعی چیست؟

چرا کرایولیپولیز را باید مکمل ورزش و رژیم تغذیه لاغری دانست؟

کرایولیپولیز یک روش لاغری موضعی است. منظور از لاغری موضعی یعنی اینکه قدرت نشانه‌گیری بافت چربی وجود دارد و تنها همان قسمت از بدن لاغر می‌شود. اهمیت اصلی دستگاه‌های لاغری موضعی در همین نکته است. در لاغری با استفاده از رژیم یا ورزش، چنین امکانی وجود ندارد یعنی اینکه شما نمی‌توانید رژیم بگیرید و به بدن دستور دهید، وقتی گرسنه شد از بافت چربی دور شکم تغذیه کند و کاری با چربی‌های سینه و گونه و … نداشته باشد. به همین دلیل است که در کنار ورزش و تغذیه صحیح، برای پیکر تراشی و اصطلاحاً بادی شیپ به دستگاه‌های لاغری موضعی نیاز است.[۷] لیپوساکشن بیشترین تعداد کاندیداهای عمل جراحی در امریکا را دارد ولی به دلایلی نظیر آمبولی این گرایش به سمت لاغری های غیرتهاجمی سوق یافت[۸].

عوارض کرایولیپولیز

این روش عارضه خاصی ندارد[۹]. ممکن است در اثر مکش (وکیوم) دستگاه، کمی کبودی ایجاد شود ولی معمولاً بعد از ۴۸ ساعت این مورد رفع می‌شود[۴] و جای نگرانی نیست. مهمترین نکته این است که از ژل-پد مناسب استفاده شود تا از پوست محافظت گردد. اساساً اگر روز انجام کرایولیپولیز، سالم از مطب بیرون زدید، دیگر تهدیدی وجود ندارد.[۱۰] در ذیل تصویری از ژل کرایولیپولیز قرار گرفته‌است.

ممبران آنتی فریزهای حافظ پوست در حین کرایو که تا منفی 70 درجه، در برابر برودت مقاوم هستند
ژل پدهای کرایولیپولیز که در حین عملکرد دستگاه، روی بدن افراد قرار می گیرند و از پوست محافظت می کنند.


میزان لاغری با کرایولیپولیز

آیا ممکن است کرایو انجام بدهید ولی لاغر نشوید؟ کرایولیپولیز با احتمال 86% ، موفقیت را به دنبال داشته است[۴]. این اثربخشی در بعضی مقالات 100 درصد عنوان شده است[۱۱].

تایم و دمای کافی برای لاغر شدن چند دقیقه است؟ پاسخ این سؤال کمی سخت است اما شاید بتوان اینگونه گفت که با دمای منفی ۵ درجه، حداقل ۴۵ تا ۶۰ دقیقه تایم نیاز است.

آیا تایم طولانی‌تر مضر است؟ حقیقتش این است که تایم‌های طولانی‌تر معمولاً شانس یخ زدن چربی را افزایش می‌دهد و موفقیتِ لاغری را تضمین می‌کند تایم های 70 تا 90 دقیقه نیز استفاده شده است و اثر منفی دیده نشده[۱۲]. تایم متداول برای کرایولیپولیز 60 دقیقه است[۱۱].

کرایولیپولیز و رژیم

کرایولیپولیز، بدون ورزش و رژیم هم کاملاً مؤثر است و کاهش سایز قابل قبولی را ارائه می‌دهد. در صورتی که بخواهید جوابدهی بهتری از کرایو داشته باشید، ورزش و رژیم می‌تواند به شما کمک کند.

چه رژیمی با کرایولیپولیز سازگارتر است؟ هر رژیمی که استفاده شود، به‌طور حتم، موثر خواهد بود و نتایج خوبی به ارمغان خواهد آورد. معمولاً به توجه به وضعیت سلامتی بیمار و تناسب قد و وزن و جثه مراجعه کننده از رژیم‌های مختلفی استفاده می‌شود و برای بعضی از افراد هم کلا رژیم تجویز نمی‌شود زیرا خودشان متناسب هستند و علت مراجعه و قصد آنها پیکرتراشی بوده‌است.[۱۳]

آیا کرایو، بلافاصله لاغر می کند؟

بعد از اینکه دستگاه کرایو را استفاده کردید، حدود ۴۸ ساعت بعد، فرایند لاغری آغاز می‌شود. معمولاً بعد از دو هفته، لاغری معقولی در حد ۲–۳ سانتی‌متر دور ناف قابل مشاهده است. مطابق مقالات معتبر علمی، حداقل برای سه ماه ادامه دارد[۴]. تجربه نشان داده‌است که غالباً نتیجه ای که بعد از ۲ ماه بدست می‌آید، در ادامه تغییر خاصی نخواهد کرد.[۱۴] اما مطالعاتی در امریکا، نشان داده است که فرایند کاهش چربی تا 6 ماه بعد ادامه می یابد. مقدار کاهش اولیه (دو ماهه)، تا 20% بهبود داده می شود مثلا از 20 درصد به 25 درصد کاهش میزان چربی می رسد[۱۵].

تعداد جلسات لازم برای کرایو

مطالعات نشان داده است که که برای نواحی مختلف، یک جلسه در لاغری موفق بوده است اما دو صورت تکرار کرایو روی همان ناحیه، اثربخشی مضاعف می شود[۱۱]. بدیهی است با توجه به اینکه فرایند کامل دفع چربی بعد از کرایو، طی 3 ماه رخ می دهد، بهتر است جلسه بعدی، برای موضع تکراری، سه ماه فاصله داشته باشد.
برای ناحیه، پشت کمر، خط سوتین، که به لاو هندل موسوم است، یک جلسه کافی دانسته شده و جلسه دوم، بی اثر بوده است[۱۱].

آیا لاغری کرایو بدون بازگشت است؟

جواب این سوال هم آری و هم نه است. از یک طرف بله بدون بازگشت است، زیرا سلول‌های چربی می‌میرند و به وسیله مدفوع از بدن خارج می‌شوند.[۱۶]


آیا بعد از کرایو باز هم ممکن است چاق شوید؟ بله، زیرا تمام سلول‌های چربی بدن که طی فرایند کرایو دچار نکروز و مرگ سلولی نمی‌شوند. بلکه بدن انسان، همیشه حداقل ۲۰ درصد از چربی‌ها را نگه می‌دارد. سلول‌های چربی باقی مانده، همیشه توانائی دارند که چربی جذب کنند و بزرگ شوند و شما را چاق بکنند.[۱۶]


این پارادوکس یعنی چه؟ کرایو بدون بازگشت است ولی باز هم چاق می شویم!!!!؟ چطور ممکن است!؟

کرایو، با کشتن سلول‌های چربی، استعداد چاقی را کاهش می‌دهد. طی فرایند کرایولیپولیز، بین ۲۰ تا ۸۰ درصد از چربی‌های آن ناحیه می‌میرند[۴] و به این صورت، استعداد چاقی آن ناحیه کاهش می‌یابد. یعنی اگر در گذشته با خوردن یک کیلو شیرینی چاق می‌شدید، اکنون احتمالاً با خوردن ۲ کیلو هم چاق نخواهید شد مثلاً برای زنان جوان قبل از بارداری، توصیه می‌شود زیرا با کاهش استعداد چاقی، دوران بارداری بهتری خواهند داشت و بعد از زایمان زودتر به فرم ایده‌آل بدنی خود بازمی‌گردند.[۱۶] کرایو استعداد چاقی را کاهش می دهد ولی توانائی بدن برای چاق شدن را هرگز نمی توانیم از بین ببریم! (امیدوارم جواب پارادوکس را متوجه شده باشید)

جوابدهی کرایولیپولیز چقدر است؟

عدد دقیقی برای همه افراد وجود ندارد. از مقادیر کم دیده شده‌است تا ۱۷ سانتی‌متر کاهش سایز در یک دوره سه‌ماهه. نتایج پژوهش‌های معتبر علمی در خارج از کشور، نشان می‌دهد، کرایولیپولیز در در یک موضع و طی یک جلسه درمانی بین ۲۵٪ تا ۸۰٪ کاهش سایز را به دنبال دارد.[۴]

وسیله ای که برای اندازه گیری موفقیت لاغری استفاده می شود
کالیپر برای اندازه گیری میزان چربی ناحیه

در مطالعات آکادمیک، موفقیت کرایو را با استفاده از کالیپر اندازه‌گیری می‌کنند[۱۱]. کالیپر ضخامت چربی در ناحیه مورد نظر را. آموزش استفاده از کالیپر کمی تکنیک می‌خواهد ولی از درمانگر خود تقاضا کنید، به شما آموزش خواهد داد. به این صورت می‌توانید خودتان میزان موفقیت کار را بسنجید.[۱۷] دومین وسیله اندازه گیری سانتی متر است که معمولا به صورت مکمل، کنار کالیپر استفاده می شود. با سانتی‌متر دور ناحیه مورد کرایو را دو دو نوبت اندازه‌گیری می‌کند، بلافاصله قبل از انجام کرایو و حدود یک ماه بعد از کرایو.

مراقبت های بعد از کرایولیپولیز

بعد از انجام کرایو، می‌توانید بلند شوید و به زندگی عادی خود رسیدگی نمایید. کرایولیپولیز طول درمان یا بستری شدن ندارد. بعد از انجام کار می‌توانید به خانه بروید و هیچ‌کس هم متوجه کاری که برای شما انجام گرفته‌است نخواهد شد. کاملاً بدون درد است. در ابتدای مکش دستگاه، یک درد معمولی، در حد بادکش رخ می‌دهد که بعد از چند دقیقه، دیگر حس نخواهد شد.[۱۸] خوردن چای، حمام کردن، ماساژ گرفتن، سونا رفتن و .... محدودیتی ندارد و منبع اکادمیکی که منع گذاشته باشد، دیده نشده. اثربخشی مثبت ماساژ بر کرایولیپولیز، در مطالعات بالینی ثبت شده است[۱].

برای کرایولیپولیز مراقبت خاصی در منابع معتبر علمی ذکر نشده است.


منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ Tevez-Ortiz, Ana; Abelev, Natalie; Sasaki, Gordon H. (2014-03-01). "Noninvasive Selective Cryolipolysis and Reperfusion Recovery for Localized Natural Fat Reduction and Contouring". Aesthetic Surgery Journal (به انگلیسی). 34 (3): 420–431. doi:10.1177/1090820X13520320. ISSN 1090-820X.
  2. Seminars in Cutaneous Medicine and Surgery. Frontline Medical Communications, Inc.
  3. Avram, Mathew M.; Harry, Rosemary S. (2009). "Cryolipolysis™ for subcutaneous fat layer reduction". Lasers in Surgery and Medicine (به انگلیسی). 41 (10): 703–708. doi:10.1002/lsm.20864. ISSN 1096-9101.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ ۴٫۵ ۴٫۶ Andrew A. Nelson, Daniel Wasserman, Mathew M. Avram. «Cryolipolysis for Reduction of Excess Adipose Tissue». Elsevier. doi:10.1016/j.sder.2009.11.004.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ Nils Krueger ,Sophia V Mai, Stefanie Luebberding, Neil S Sadick (۲۰۱۴). «Cryolipolysis for noninvasive body contouring: clinical efficacy and patient satisfaction». Clinical, Cosmetic and Investigational Dermatology. www.dovepress.com. doi:10.2147/CCID.S44371.
  6. «کرایولیپولیز چگونه لاغر می‌کند؟ - Sigma, beauty + healthy». beauty-med.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۲-۰۷.
  7. «تفاوت لاغری ناشی از ورزش و رژیم با لاغری موضعی چیست؟ - Sigma, beauty + healthy». beauty-med.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۲-۰۷.
  8. Zelickson, Brian; Egbert, Barbara M.; Preciado, Jessica; Allison, John; Springer, Kevin; Rhoades, Robert W.; Manstein, Dieter (2009-10-01). "cryolipolysis for Noninvasive Fat Cell Destruction: initial Results from a Pig Model". Dermatologic Surgery (به انگلیسی). 35 (10): 1462–1470. doi:10.1111/j.1524-4725.2009.01259.x. ISSN 1076-0512.
  9. Anderson, R. Rox; Mihm, Martin C.; Garibyan, Lilit; Avram, Mathew M.; Jalian, H. Ray (2014-03-01). "Paradoxical Adipose Hyperplasia After Cryolipolysis". JAMA Dermatology (به انگلیسی). 150 (3): 317–319. doi:10.1001/jamadermatol.2013.8071. ISSN 2168-6068. PMC 4171727. PMID 24382640.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:فرمت پارامتر PMC (link)
  10. «کرایولیپولیز چه عوارضی دارد؟ - Sigma, beauty + healthy». beauty-med.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۲-۰۷.
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ ۱۱٫۲ ۱۱٫۳ ۱۱٫۴ Shek, Samantha Y.; Chan, Nicola P. Y.; Chan, Henry H. (2012). "Non-invasive cryolipolysis for body contouring in Chinese—a first commercial experience". Lasers in Surgery and Medicine (به انگلیسی). 44 (2): 125–130. doi:10.1002/lsm.21145. ISSN 1096-9101.
  12. «آیا ممکن است کرایولیپولیز جواب ندهد و لاغر نشوید؟ - Sigma, beauty + healthy». beauty-med.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۲-۰۷.
  13. «آیا کرایو نیاز به رژیم گرفتن هم دارد؟ - Sigma, beauty + healthy». beauty-med.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۲-۰۷.
  14. «چه مدت بعد از کرایو لاغر می‌شوید؟ - Sigma, beauty + healthy». beauty-med.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۲-۰۷.
  15. Allison, John; Preciado, Jessica; Egbert, Barbara M.; Sachdeva, Kulveen; Coleman, Sydney R. (2009-07-01). "Clinical Efficacy of Noninvasive Cryolipolysis and Its Effects on Peripheral Nerves". Aesthetic Plastic Surgery (به انگلیسی). 33 (4): 482–488. doi:10.1007/s00266-008-9286-8. ISSN 1432-5241.
  16. ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ ۱۶٫۲ «آیا لاغری کرایو، بدون بازگشت است؟ - Sigma, beauty + healthy». beauty-med.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۲-۰۷.
  17. «بعد از کرایو چقدر لاغر می‌شوید؟ - Sigma, beauty + healthy». beauty-med.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۲-۰۷.
  18. «آیا کرایو بستری نیاز دارد؟ - Sigma, beauty + healthy». beauty-med.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۲-۰۷.