تخمک‌گذاری

تخمك گذاري عملي است كه در طي يك دوره آن يك يا چند تخمك يا اووم آزاد مي شود. اين دوره در انسان به طور متوسط هر28 روز يكيار تكرار مي شود. اين چرخه توسط هورمون هاي جنسي كنترل مي شود.

مراحل تخمك گذاري

در ابتداي دوره جنسي (كه با خونريزي همراه است) غده هيپوفيز پيشين، هورمون LH و FSH را به خون مي ريزد كه اين دو هورمون باعث ترشح هورمون استروژن از يكي از فوليكول ها مي شود. (استروژن يكي از هورمون هاي جنسي استروئيدي است كه از فوليكول در حال رشد ترشح مي شود و باعث رشد بيش تر فوليكول مي گردد.)

مرحله فوليكولي

در ابتدا افزايش اندك در مقدار استروژن، مانع از ترشح بيش تر LH و FSH مي شود. اما هرچه فوليكول به بلوغ نزديك تر مي شود، مقدار ترشح استروژن نيز بيش تر مي شود. پاسخ هيپوفيز پيشين به ميزان بالاي استروژن، افزايش ترشح LH است. حد اكثر ميزان LH باعث مي شود تا گامت ها اولين تقسيم ميوزي خود را كامل كنند و نيز سبب مي شود تا فوليكول و تخمدان پاره شود. هنگامي كه فوليكول پاره مي شود، تخمك گذاري رخ مي دهد.(روز 14 چرخه)

مرحله لوتئال

مرحله لوتئال در چرخه تخمدان به دنبال مرحله فوليكولي ايجاد مي شود. بعد از تخمك گذاري LH سبب مي شود تا سلول هاي فوليكولي كه پاره شده اند رشد كنند و تشكيل توده اي به نام جسم زرد را بدهند. LH سبب ترشح استروژ و پروژسترون از جسم زرد مي شود.استروژن و پروژسترون هر دو باعث ايجاد يك مكايسم خود تنظيمي منفي مي شوند كه ترشح FSH و LH را مهار مي كند. اين خود تنظيمي از ايجاد فوليكول هاي جديد در مرحله لوتئال جلوگيري مي كند. در انتهاي چرخه با دفع شدن جسم زرد، ترشح استروژن و پروژسترون به شدت كاهش مي يابد و چرخه بعدي آغاز مي شود.

نكات قابل توجه

-وجود استرس و اضطراب باعث به هم خوردن سيكل جنسي مي شود و ممكن است تا چند روز چرخه را جابجا كند. -با توجه به مصرف كم گوشت قرمز در بين بسياري از زنان، خطر كمبود آهن در زنان ايراني وجود دارد.(چون در ر ماه مقداري از آهن بدن در طي قاعدگي دفع مي شود)

منابع

كتاب زيست شناسي سال سوم دوره دبيرستان