کاربر:دكترسيدمحمدعرفان طباطبايي

نظریۀ آرنیوس سوانت آرنیوس شیمیدان سوئدی طی پژوهشهایی که در دهۀ 1890 روی رسانایی الکتریکی و برقکافت ترکیبهای محلول در آب انجام میداد، به نظریهای برای اسیدها و بازها دست یافت. او اسید را مادهای تعریف کرد که در آب حل میشود و یون هیدروژن ((H+)aq) یا پروتون پدید میآورد. از نگاه او گاز هیدروژن کلرید ((HCl)g) چنین مادهای است؛ زیرا به هنگام حل شدن در آب، یونهای هیدروژن ((H+)aq) و کلرید ((Cl-)aq) پدید میآورد. محلول آبی حاصل که این یونها را دارد، هیدروکلریک اسید نامیده میشود (شکل ٢،الف). مطابق نظریۀ آرنیوس باز، مادهای است که به هنگام حل شدن در آب یون هیدروکسید ((OH -)aq) پدید میآورد. برای مثال، از دید آرنیوس NaOH یک باز است؛ زیرا براثر حل شدن این ترکیب یونی در آب، یونهای سازندۀ آن از هم جدا میشود و یونهای هیدروکسید را در آب آزاد میکند (شکل ٢،ب).را در آب آزاد میکند (شکل ٢،ب). سوانت آرنیوس (1927ـ 1859) برندۀجایزۀ نوبل شیمی در سال 1903 آرنیوس معتقد بود که اسیدها و بازها هنگام حل شدن در آب، بهطور جزئی یا کامل تفکیک میشوند و ذرههای بارداری به نام یونها را پدید میآورند. این ایدۀ آرنیوس، در زمان خود یک ایدۀ انق بی بود. بهطوریکه اغلب شیمیدانها بر این باور بودند که مولکولها نمیتوانند به یونهای مثبت و منفی شکسته شوند. به همین دلیل با دادن کرسی استادی بهوی مخالفت کردند. اما شیمیدانهای جوان در پژوهشهای خود به نتایجی دست یافتند که با نظریه آرنیوس همخوانی داشت. این روند ادامه یافت تا اینکه در سال 1903 می دی، جایزۀ نوبل شیمی به وی اهدا شد. مخلوط آب و Al٢O3

آلومینیماکسید ((Al٢O3)s) در آب انحلال پذیر نیست، ولی طی یک واکنش شیمیایی هم در اسیدها و هم در بازها حل میشود. به چنین موادی که هردو خاصیت اسیدی و بازی را از خود نشانمیدهند،آمفوترمیگویند.