کنگلومرا
سنگ جوش یا کُنگلومِرا نوعی سنگ رسوبی است و در دهانۀٔ چشمه‌ها یافت می‌شود. این نوع سنگ از قطعات گرد و دانه‌درشتی تشکیل شده که اختلافش با برش در فقدان ذرات زاویه‌دار است. اجزای تشکیل‌دهنده آن دسته از سنگ‌های آواری که اندازه بزرگتر از ۲ میلی‌متر داشته باشند، بر اساس گردشدگی دانه‌ها به دو دسته کنگلومرا و برش تقسیم می‌شوند. طبق نظریه پتیجان[الف] اگر ده درصد ذرات سنگی ابعاد بیش از ۲ میلی‌متر داشته باشند آن سنگ را کنگلومرا می‌نامند. برش که سنگی است از قطعات زاویه‌دار، لبه‌های تیز و دانه‌دار درشت در وسعت خیلی کمتر از کنگلومرا در رسوبات دیده می‌شود.
ترکیب[ویرایش]
بر اساس ترکیب یا جنس ذرات دانه درشت تشکیل‌دهندهٔ کنگلومرا، آن‌ها را به دو دسته تک منشأئی[ب] و چند منشأئی[پ] تقسیم می‌کنند. اگر ذرات دانه‌درشت گراولی از یک جنس باشد، سنگ را تک منشأئی می‌نامند. در واقع تک منشأئی سنگی مخلوطی است که جنس ذرات آن تقریباً یکنواخت است. کنگلومراهایی که ذرات گراول آن‌ها از انواع مختلف خرده سنگ‌ها درست شده باشد چند منشأئی می‌نامند.
منشأ[ویرایش]
سنگ جوش را بر اساس منشأ دانه‌ها نیز تقسیم‌بندی می‌کنند. چنانچه ذرات از خارج حوضه به درون حوضه حمل شوند و رسوب کنند آن را سنگ جوش خارج سازندگی[ت] می‌نامند و اگر منشأ دانه‌ها از درون حوضه باشد آن را کنگلومرای درون سازندگی[ث] می‌نامند.