ویکی‌پدیا:چرا حساب بسازیم؟
برای خواندن مقالات ویکی‌پدیا نیازی نیست که حساب کاربری داشته باشید. حتی برای ویرایش کردن در ویکی‌پدیا هم در اکثر موارد لازم نیست که حساب کاربری داشته باشید! با این وجود داشتن یک حساب کاربری در ویکی‌پدیا و انجام ویرایش‌ها پس از ورود به سامانه، به خاطر مزایایی که دارد، به‌طور کلی به همهٔ کاربران ویکی توصیه می‌شود.
قطع دسترسی
در برخی یا بعضی موارد کاربری اقدام به خرابکاری در ویکی می‌کند که در آن صورت دسترسی آن حساب کاربری برای مدتی از یک روز تا همیشه بسته خواهد شد. در حالت دیگر، افراد بدون ورود به حساب کاربری اقدام به خرابکاری در ویکی می‌کنند. اگر این حالت تداوم پیدا کند، مدیران ویکی‌پدیا، امکان دسترسی آن فرد را به ویکی از طریق شناسایی آدرس یا آدرس‌های IP مورد استفادهٔ او قطع می‌کنند. ممکن است شما از مدرسه یا دانشگاه به اینترنت دسترسی داشته باشید، و آدرس‌های IP دانشگاه شما به همین دلیل دسترسی به ویکی‌پدیا نداشته باشند. در این حالت، اگر شما یک حساب کاربری در ویکی داشته باشید، می‌توانید از مدیران بخواهید که این قطع دسترسی را فقط محدود به افرادی بکنند که بدون استفاده از حساب کاربری، در ویکی‌پدیا خرابکاری می‌کنند، و به این ترتیب، دسترسی شما به ویکی‌پدیا مجدداً برقرار می‌گردد. توجه داشته باشید که اگر دسترسی آدرس‌های IP محل فعالیت شما به ویکی‌پدیا قطع شده باشد ممکن است برای ساختن حساب کاربری هم دچار مشکل شوید؛ در آن صورت می‌توانید:
- حساب کاربری را وقتی در منزل هستید بسازید، و در محل کار با آن وارد سامانه شوید.
- از دوست قابل اطمینانی که به ویکی دسترسی دارد بخواهید برای شما حساب کاربری بسازد و نام کاربری و کلمهٔ عبور را به شما بگوید. سپس به سامانه وارد شوید، و کلمهٔ عبور خود را تغییر دهید.
خلاصهٔ توانایی‌های کاربران دارای حساب کاربری
- توانایی ساختن یک صفحهٔ جدید در ویکی‌پدیا، که شامل صفحهٔ کاربری‌تان نیز می‌شود.
- توانایی بار کردن پرونده‌ها و تصاویر
- توانایی انتقال صفحات و تغییر نام آن‌ها.
- توانایی ویرایش صفحات نیمه‌حفاظت‌شده.
خلاصهٔ مزایا
- استفاده از نام کاربری مورد علاقه‌تان برای ویرایش کردن؛ به شرطی که کلمهٔ مناسبی باشد و قبلاً توسط دیگری ثبت نشده باشد.
- دسترسی به فهرستی از مشارکت‌هایتان از طریق صفحهٔ مشارکت‌های من.
- داشتن صفحهٔ کاربری شخصی.
- استفاده از صفحهٔ پی‌گیری‌های من برای دنبال کردن مقالات مورد علاقهٔ خود.
- توانایی شخصی‌سازی کردن ظاهر ویکی‌پدیا.
- داشتن حق رأی در نظرخواهی‌ها و انتخابات.
- پنهان شدن نشانی اینترنتی (آی‌پی) شما از دیگران.
توضیح مزایا
وقتی شما برای خودتان یک حساب کاربری بسازید نام کاربری دلخواه خودتان را انتخاب می‌کنید (البته به شرط آن که قبلاً توسط دیگری ثبت نشده باشد) به این ترتیب، پس از ورود به سامانه، تمام ویرایش‌هایی که انجام می‌دهید به نام شما ثبت خواهد شد. سپس شما می‌توانید تمام فعالیت‌هایی که در ویکی‌پدیا کرده‌اید را از طریق صفحهٔ «مشارکت‌های من» My Contributions بررسی کنید. (دیگران نیز قادر خواهند بود فعالیت‌های شما را ببینند و به توانایی‌های شما پی‌ببرند)
شما یک صفحهٔ کاربری دائمی برای خودتان خواهید داشت که در آن می‌توانید کمی از خودتان بنویسید، یکی دو عکس از خودتان بگذارید، یا پیوندهایی به صفحاتی از ویکی که مدام به آن‌ها سر می‌زنید در صفحهٔ کاربری خود قرار دهید. ویکی‌پدیا ارائه کنندهٔ فضای رایگان در اینترنت نیست اما به شما اجازه می‌دهد که مطالب مرتبط با ویکی را در صفحهٔ شخصی خود به دلخواه خود نمایش دهید.
علاوه بر این، شما یک صفحهٔ بحث کاربری هم خواهید داشت که سایر کاربران می‌توانند از آن طریق برای شما پیام بفرستند، که در این صورت وقتی شما دوباره به ویکی مراجعه کنید، از وجود این پیام به‌طور خودکار مطلع خواهید شد. غیر از ارسال پاسخ به پیام‌ها شما راه دیگری نیز برای ارتباط با کاربران دارید، و آن استفاده از پست الکترونیکی است. ویکی‌پدیا به شما این امکان را می‌دهد که از کاربران نامه‌های الکترونیکی دریافت کنید، بدون این که آن‌ها آدرس پست الکترونیکی شما را بدانند. کافی است شما این گزینه را در بخش «ترجیحات من» فعال کنید، تا کاربرهای دیگر، با مراجعه به صفحهٔ کاربری شما و کلیک کردن روی پیوند «پست الکترونیکی به این کاربر» با شما در تماس باشند.
پیدا و پنهان
لازم نیست که شما هویت واقعی خود را در ویکی اعلام کنید، با داشتن یک حساب کاربری، شما یک هویت مجازی در ویکی‌پدیا خواهید داشت، و دیگران شما را به آن شکل شناسایی می‌کنند. اگر چه بدون ورود به سامانه هم می‌توانید در ویکی‌پدیا ویرایش کنید، اما ورود به سامانه باعث می‌شود که ثبت شدن ویرایش‌های خوب شما به صورت سابقه‌ای در آید که باعث اعتماد بیشتر کاربران به شما می‌شود. کاربرهای کهنه‌کار ویکی‌پدیا هم به کاربران تازه‌کاری که حساب کاربری می‌سازند راحت‌تر اعتماد می‌کنند.
توجه داشته باشید که ویکی‌پدیا همیشه در معرض خرابکاری، ویرایش‌هایی با هدف تبلیغات، و مواردی از این دست بوده‌است. بنابر این همیشه نیاز هست که اطلاعاتی که در ویکی‌پدیا نوشته شده، از لحاظ صحت و سقم بازبینی شود. سوابق مثبت شما در ویرایش ویکی‌پدیا، که پس از ورود شما به سامانه در صفحهٔ «مشارکت‌های من» دیده می‌شود، باعث می‌شود که شما به عنوان یک منبع موثق و معتبر شناخته شوید.
وقتی شما وارد سامانه نشوید، تمام ویرایش‌های شما با آدرس IP شما ثبت می‌شوند، ولی اگر وارد سامانه شوید، ویرایش‌ها با نام کاربری شما ثبت می‌شوند، و آدرس IP شما فقط در پایگاه اطلاعات داخلی ویکی‌پدیا ثبت می‌شود. دربارهٔ سیاست‌های ویکی‌پدیا در حفظ اطلاعات شخصی‌تان در این صفحه اطلاعات کافی می‌خوانید. به‌طور خلاصه وقتی شما با نام کاربری‌تان وارد سامانه شوید، در ویرایش‌هایی که انجام می‌دهید اطلاعات کمتری راجع به خود را علنی می‌کنید (چون آدرس IP تان پنهان می‌ماند) توجه داشته باشید که سیاست حفظ اسرار ویکی‌پدیا بر حسب این که شما در چه کشوری زندگی می‌کنید، ویرایش‌های شما در ویکی‌پدیا چه قدر مثبت (یا منفی و خرابکارانه) بوده، و نوع دسترسی شما به اینترنت چگونه بوده، اثرات متفاوتی خواهد داشت، ضمن این که فناوری و سیاست‌های ویکی‌پدیا ممکن است تغییر کنند.
گزینه‌های بیشتر در هنگام ویرایش
نرم‌افزار مدیاویکی که سایت ویکی‌پدیا بر اساس آن استوار شده‌است، قابلیت‌های بیشتری را در اختیار کاربرانی می‌گذارد که با حساب کاربری خود وارد سامانه می‌شوند. به عنوان مثال، این کاربران قادرند در مواردی لازم ویرایش‌های خود را به صورت ویرایش جزئی علامت گذاری کنند. این امکان برای کاربرانی که به سامانه وارد نشده‌اند وجود ندارد، چون ممکن است چندین کاربر با یک آدرس IP در ویکی‌پدیا ویرایش کنند، و امکان برقراری اعتماد به آن‌ها وجود نخواهد داشت.
گزینهٔ دیگری که کاربران فعال ویکی‌پدیا از آن بسیار بهره می‌برند، «فهرست پی‌گیری‌ها» my watchlist است. وقتی شما صفحه‌ای را در ویکی‌پدیا می‌خوانید، می‌توانید آن را به فهرست پی‌گیری‌های خود اضافه کنید. این کار با کلیک کردن روی سربرگ «پیگیری» watch در بالای صفحه انجام می‌شود که فقط برای کاربرانی نمایش داده می‌شود که به سامانه وارد شده‌اند. به این ترتیب شما با مراجعه به صفحهٔ «فهرست پی‌گیری‌های من» می‌توانید از تغییرات انجام شده در تمام صفحاتی که پیگیری شان می‌کنید به‌طور یک‌جا با خبر شوید، بدون آن که مجبور باشید به هر یک از صفحات مورد علاقه‌تان مراجعه کنید.
همچنین برای آن که ساختار ویکی‌پدیا حفظ شود، فقط کاربرهایی که به سامانه وارد شده‌اند اجازهٔ ساختن یا تغییر دادن نام صفحات را دارند. به علاوه این کاربران اجازه دارند در ویکی‌پدیا تصویر یا پرونده‌های صوتی بارگذاری کنند.
دست آخر این که کاربران ویکی‌پدیا می‌توانند از امکاناتی موسوم به User Script استفاده کنند، که به آن‌ها امکان می‌دهد برخی کارهای تکراری را فقط با یک کلیک به صورت اتوماتیک انجام دهند، و به این شکل توانایی‌ها و اثرگذاری خود در ویکی‌پدیا را افزایش بخشند.
ترجیحات من
صفحهٔ ترجیحات که دکمه‌اش در بالای صفحه نمایش دیده می‌شود. در عنوان زیر مجموعه‌هایش به وضوح نحوه شخصی‌سازی ویکی‌پدیا بیان شده‌است.
ویکی‌پدیا به کاربرانی که به سامانه وارد شده‌اند اجازه می‌دهد که از طریق صفحهٔ ویژه:ترجیحات تنظیمات دلخواه خود را بر نرم‌افزار مدیاویکی اعمال کنند، تا ویکی‌پدیا به شیوه‌ای که می‌خواهند برایشان به نمایش در آید. به عنوان مثال، یک کاربر از این طریق قادر است
- امضای شخصی خودش را تنظیم کند
- ابعاد جعبهٔ ویرایش را تغییر دهد
- رنگ‌بندی ظاهری ویکی‌پدیا را متفاوت سازد
- ابزارهای ویرایشی و کمکی را نصب کند
امکانات مدیریتی
مدیران ویکی‌پدیا قادرند صفحات را حذف یا احیا کنند، با قفل کردن صفحات از ویرایش آن‌ها توسط افراد خرابکار جلوگیری کنند، صفحات قفل‌شده را ویرایش کنند، و دسترسی کاربران خرابکار را به ویکی‌پدیا قطع نمایند. در واقع آن‌ها نظرات کاربران ویکی‌پدیا در صفحاتی مثل ویکی‌پدیا:رای‌گیری برای حذف را عملی می‌کنند.
فقط کاربرانی که به سامانه وارد می‌شوند ممکن است در ویکی‌پدیا مدیر شوند. به‌طور کلی، کاربرانی که چندین ماه متوالی به‌طور مثبتی در ویکی‌پدیا به ویرایش پرداخته باشند، برای مدیریت در ویکی‌پدیا برگزیده می‌شوند. جزئیات بیشتر را در این صفحه بخوانید. اگر شما یک کاربر طولانی‌مدت ویکی‌پدیا هستید و می‌خواهید مدیر شوید، به این صفحه سری بزنید.
حذف حساب کاربری
حذف حساب کاربری در ویکی‌پدیا، به دلیل لزوم حفظ مشارکت‌های کاربران غیرممکن است. زیرا حذف حساب، امکان ایجاد آن نام کاربری را برای شخص دیگری فراهم ساخته و آن شخص می‌تواند ادعای مالکیت متون نوشته شده توسط شخص قبلی را بنماید.