مبانی نظری

مبانی نظری(به انگلیسی Theoretical Foundations)به آن نظریه ها، چارچوب ها، یا مدل ها یا مفاهیمی گفته می شود در پایه ریزی یک طرح یا برنامه یا تحقیق مدنظر پژوهشگران یا کنشگران قرار می گیرد و به آن یا آنها استتناد می شود. طبق نظر هیکس که مبانی نظری مختلف تحقیقات و برنامه های فناوری اطلاعات را بررسی کرده است، مبانی نظری تحقیقات و اقدامات در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات به شرح زیر بودند:

اقدامات و پژوهش های نظریه پایه: این اقدامات و تحقیقات به یک نظریه شناخته شده استناد می کنند، مثلا نظریه ساخت یابی آنتونی گیدنز

اقدامات و پژوهش های چارچوب پایه: این گونه نظریات و تحقیقات به چارچوب هایی که از کارهای نظری استخراج شده است استناد می کنند، مثلا ممکن است از دیدگاه هایی که حول رشته علوم سیاسی شکل گرفته است چارچوبی برای بررسی دیدگاه های مختلف حول مقررات گذاری ایجاد شود.

اقدامات و پژوهش های مدل پایه: این نوع اقدامات و پژوهش ها از از مدل هایی استفاده می کنند که در ایجاد خود آن مدل از تحقیقات و مبانی نظری مشخصی استفاده نشده است، مثلا تحقیقاتی که از مدل سطوح وب استفاده می کنند(سطح اطلاعات، تعامل، تراکنش و تحول)

اقدامات و پژوهش های شماتیک: این تحقیقات شمایی از آنچه قصد پیاده سازی آن را دارند عرضه می کنند و آن را معادل مبانی نظری فرض می کنند، مثلا معماری داده را با مبانی نظری یکسان فرض می کنند.

اقدامات و پژوهش های مفهوم پایه: این نوع اقدامات یک مفهوم خاص برای مقصود طرح اقدام خود استفاده می کنند مثلا مفهوم توسعه پایدار می تواند برای شکل دادن به طرح یک تحقیق یا برنامه استفاده شود.

اقدامات و پژوهش های مقوله پایه: این نوع اقدامات و پژوهش ها می توانند فهرستی از مقولات را تهییه و بر آن اساس عمل می کنند مثلا عوامل موفقیت در اجرای پروژه مخابرات روستایی می تواند در برنامه ریزی یا طرح تحقیق استفاده شود.

اقدامات و پژوهش های بی چارچوب، این نوع اقدامات و پژوهش ها از هیچ چارچوب مشخص و مدونی استفاده نمی کنند و تنها یک سری ایده و و داده عرضه می کنند.